Gebrek aan invloed op jeugdhulp funest voor ouders en kinderen

Ouders en kinderen ervaren te weinig invloed op hun eigen jeugdhulptraject. Ze worden onvoldoende betrokken bij de toegang tot en uitvoering van (vrijwillige) jeugdzorg. Ook is er veel onduidelijkheid rondom de klachtenprocedure. Gebrek aan zeggenschap zet de tevredenheid over de jeugdhulp onder druk.

Wachtlijsten

Dat concluderen de Nationale ombudsman en Kinderombudsman in hun onderzoek naar participatie in de Jeugdwet. Meer invloed van kinderen en ouders op hun jeugdhulptraject levert een belangrijke bijdrage aan het krijgen van passende hulp. Het voorkomt dat de problemen nog groter worden en de wachtlijsten verder toenemen. Deze inwoners gaan anders namelijk op zoek naar andere vormen van hulp.

Zijlijn

Er is echter te weinig aandacht voor de invloed van kinderen en ouders op hun eigen jeugdhulptraject. ‘Kinderen en ouders staan letterlijk aan de zijlijn. En juist dat is funest voor hoe zijn hun zorg ervaren’, benadrukt ombudsman Reinier van Zutphen. Kinderen worden te vaak helemaal niet gehoord over de toegang, stelt Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer. ‘Terwijl het hier gaat over de hulp die zíj krijgen.’ Ze vindt dit onacceptabel. ‘Omdat we hiermee niet alleen kinderrechten schenden, maar ook de problemen rondom de jeugdhulp alleen maar groter maken’, licht Kalverboer toe. 

Participatie  

Een belangrijk doel van de decentralisaties was om hulp dichter bij burgers te organiseren en hen meer invloed te geven op de kwaliteit van hun zorg. In de Jeugdwet staat heel duidelijk dat participatie belangrijk is: er moet niet over, maar met kinderen en ouders worden gesproken.

Vast aanspreekpunt

Uit het onderzoek blijkt dat dit in de praktijk nog te vaak niet gebeurt. Kalverboer en Van Zutphen geven aan dat ruimte om je mening te geven essentieel is om invloed te hebben op welke hulp je krijgt. Hiervoor is het volgens hen heel belangrijk dat kinderen en ouders goed geïnformeerd en serieus genomen worden. Vooral aan jeugdigen moet altijd gevraagd worden of ze hun mening willen geven. Dat geldt zowel voor de aanvraag als bij de inzet van jeugdhulp. Regel een vast aanspreekpunt voor kinderen en ouders, is de boodschap van de ombudsmannen aan gemeenten, wijkteams en zorgaanbieders.

Klachten

Verder ervaren zowel ouders als jeugdigen de klachtenprocedures als belastend en ingewikkeld. ‘Vaak is niet duidelijk waar ouders een klacht kunnen indienen als gemeenten jeugdtaken laten uitvoeren door derde (private) partijen’, is te lezen in het rapport. Jeugdigen durven zich niet altijd te uiten als ze ontevreden zijn over de geboden hulp, en bespreken klachten liever mondeling dan schriftelijk.