Forse agenda om coronaschulden in te perken

Om te voorkomen dat de coronacrisis een 'boeggolf' van schuldenproblematiek met zich meebrengt, moeten gemeenten en het rijk werken aan een brede noodstop op invorderingen. Ook moeten gemeenten en inwoners mee kunnen denken over een nieuw stelsel dat het huidige toeslagenstelsel moet vervangen.

Ellende
Dat schrijft de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) in een brief aan de Tweede Kamer. Een forse agenda om schulden terug te dringen is noodzakelijk, stelt de VNG. Want de huidige situatie - een op de vijf huishoudens kampt met schuldenproblematiek - wordt vanwege de coronacrisis alleen maar erger. 'We mogen niet een groot deel van onze inwoners in een uitzichtloze financiële ellende terecht laten komen met ook nog eens onaanvaardbaar hoge maatschappelijke kosten (schuldhulpverlening, ziekte, arbeidsverzuim, jeugd en dakloosheid)', aldus de brief, die ook ondertekend is door de Landelijke Cliëntenraad, Sociaal Werk Nederland, de NVVK (vereniging voor schuldhulpverleners) en Divosa (vereniging voor gemeentelijk directeuren in het sociaal domein).

Bestaanszekerheid
Het toeslagenstelsel is een van de vijf punten die in de brief worden aangekaart. Het huidige systeem ondermijnt de bestaanszekerheid van kwetsbare inwoners. Daarom moeten gemeenten vanaf het begin betrokken worden bij de uitwerking van de fundamentele herziening van het stelsel waaraan het kabinet nu werkt.

Pauze
Verder moet er een pauzeknop komen om schulden tijdelijk te bevriezen en mensen met schulden rust te bieden. Daaraan moeten naast gemeenten en het rijk ook woningcorporaties, zorgverzekeraars, energiemaatschappijen, drinkwaterbedrijven en de Belastingdienst deelnemen. Ook moet het stapelen van boete op boete worden gestopt. De noodstopprocedure van het CJIB moet ook ingezet worden bij andere uitvoeringsorganisaties.

Collectief
Verder raadt de VNG aan om het collectief regelen van schulden verder uit te breiden. Daarvoor moeten collectieve afspraken worden gemaakt met particuliere schuldeisers die voor zoveel mogelijk gemeenten tegelijkertijd gelden, zodat particuliere schuldeisers niet met iedere gemeente apart afspraken moeten maken. Onlangs sloot de NVVK al een convenant af met overheidspartijen dat schulden regelen makkelijker maakt.

Extra middelen
Daarnaast is het zaak voor gemeenten om nu al in te zetten op vroegsignalering en hierover afspraken te maken met schuldeisers zoals woningcorporaties, zorgverzekeraars en energiebedrijven. Dat past ook in de ambities van de komende wijziging van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs). Ten slotte is er voor deze inspanningen ook meer budget nodig vanuit het rijk. De tijdelijke extra middelen in het huidige regeerakkoord lopen in 2021 af. In het kader van de coronacrisis zou die tijdelijke regeling voor een jaar verlengd moeten worden.