Etiketten & Pasta

Als er iets met een kind aan de hand is, ligt dat vaak buiten het kind: gepest op school, gehandicapt broertje, onderwijzer kan de klas niet aan, ouders zitten in de problemen met taal, schulden, (v)echtscheiding of dat alles tegelijk, whatever. Dat heeft invloed op een kind. Het is bijna normaal dat zo’n kind abnormaal gedrag vertoont.

En dan begint het circus. De school gaat er mee aan de slag. Of de ouders trekken zelf de jungle van de jeugdzorg in. Op naar het Centrum Jeugd & Gezin, Bureau Jeugdzorg, GGD, Jongerenwerk, Buurthuis en vele andere clubs. Er wordt daar volop geïndiceerd, gededuceerd, gecongresseerd, geëpibreerd, geprotocolleerd, beleid gemaakt, afgestemd en gecommuniceerd. Over het kind en hoe het allemaal zou moeten. Heel goed bedoeld, dáár niet van.

Kind komt bij professional. Die ziet gauw dat het niet zozeer het kind is. Het probleem is verwikkeld in de omgeving. Maar ja, dat valt buiten het boekje om op te lossen, want de instelling waar de professional werkt doet alleen maar in ‘kinderen’, zonder tijd en geld voor het gezin of school erbij. Dus alle aandacht gaat naar kwatta. Soms willen ouders zelf graag dat er een etiket voor hun kind komt, zodat ‘het te verklaren’ is. De school wil dat ook graag, want dan is het te ‘categoriseren’ naar bv. het speciaal onderwijs (dat trouwens wordt afgeschaft). De baas van de professional wil ook een etiket. Want: geen diagnose  - geen betaling. En zo worden kinderen geproblematiseerd.

De spaghetti aan financieringswijzen voor onze normale bezorgdheid over kinderen heeft een perverse uitwerking. ‘Den Haag’ probeert hieraan een einde te maken door al die slierten te bundelen en in handen van de gemeenten te leggen: die moeten daar pasta van gaan maken. Geen gek idee. Er gaat drie miljard om in onze zorg voor jeugd – nog even los van onderwijs of kinderopvang. Op die drie miljard moet 400 miljoen bezuinigd worden, kreunen de gemeenten die de bui zien hangen. Maar bezuinigen kan makkelijk. Je komt al een heel eind als je de vraag centraal stelt en betaald wordt voor je oplossing. Net als bij huisartsen. Dus geen budgetten vooraf met mooie ‘programma’s’ maar afrekenen per oplossing, per kind/gezin, op maat. Dan worden de professionals gedreven door wat nodig is en door eigen inzicht samen met het gezin. En je moet vertrouwen dat die hun werk goed en sober doen. Vrij van coördinatoren, afstemmingsoverleggen, programma’s, roosters & spreekuren, instellingsbelangen en financieel geprut.

Mechtild Rietveld