Effecten Wmo inzichtelijk maken

Het is voor veel gemeenten lastig de effecten van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) te meten. In beleidsplannen ontbreken vaak meetbare indicatoren en is er een onvoldoende beeld van de situatie in een gemeente op het moment dat de wet van kracht werd. Dat zegt Raymond Hamar, beleidsmedewerker bij onderzoeksbureau SGBO. Hamar heeft veel beleidsplannen gelezen en onderzoekt ook de kwaliteit ervan in opdracht van lokale rekenkamers.

Hamar: ‘Sommige prestatievelden in de Wmo zijn vaag, zoals bijvoorbeeld over de leefbaarheid van wijken. Wil je als gemeente over vier jaar laten zien wat je beleid heeft opgeleverd, dan moet je dat in heldere doelstellingen definiëren. En dat moet je ook tegen een nulmeting kunnen afzetten. Maar dat doet, een enkele uitzondering daargelaten, bijna niemand.’ ‘s Hertogenbosch is zo’n uitzondering. Onlangs presenteerde de stad de eerste Wmo-monitor: een verslag van hoe de stad er na anderhalf jaar Wmo voorstaat op alle negen prestatievelden. Daarbij heeft de stad vastgelegd wat er veranderd moet zijn als de eerste Wmo-periode van vier jaar voorbij is.

Wethouder Jetty Eugster: ‘Als je ambities hebt moet je die ook zichtbaar kunnen maken. Negatiever gesteld: je moet erop af te rekenen zijn. Wij hopen dat we in 2010 kunnen laten zien wat we in de tussenliggende periode hebben bereikt.’ Door de stad geformuleerde ambities zijn onder andere het creëren van 350 nieuwe leerbanen, de opening van informatie- en adviespunten in de wijken, en tevredenheid van mensen met een beperking over de manier waarop ze geholpen worden.

Eugster: ‘Het formuleren van de doelstellingen was niet altijd eenvoudig. We weten nu bijvoorbeeld hoeveel mensen zich eenzaam voelen. Maar de vraag is dan wel wat een haalbare ambitie is voor 2010. Nu is afgesproken dat dat aantal niet meer mag zijn geworden. Dat kan wel wat beter dacht ik eerst, maar het is reëel.’

Burger

De prestaties meet de gemeente voornamelijk af aan de ervaringen van bewoners, bijvoorbeeld door te vragen hoeveel overlast zij meemaken en hoeveel sociale contacten ze hebben. Een bewuste keuze, vertelt Eugster: ‘We kunnen ons als gemeente en instellingen die de Wmo uitvoeren wel op de borst kloppen met het aantal projecten dat we hebben gedaan, maar uiteindelijk gaat het daar niet om. Hoe het bij de burger aankomt, dat is belangrijk.’ De stad zal jaarlijks de ‘klanttevredenheidsonderzoeken uitvoeren’.

De nulmeting heeft Eugsten een aantal interessante inzichten opgeleverd: ‘We weten nu bijvoorbeeld hoeveel verslaafden en psychiatrische patienten in de stad leven. Dat was eerst niet zo precies bekend.’