Advertentie
sociaal / Column

De zorg en de hokjes

Graag uw aandacht voor de volgende tekst: 'De zorg voor mensen met een licht verstandelijk handicap en (zware) gedragsproblemen blijven volledig onder de kern-AWBZ (LVG zzp 1 t/m 5 en zzp SG LVG1). Dit geldt ook voor gehandicapten met een verstandelijk handicap (VG zzp 3: verzachting van 50%) en VG zzp (verzachting van 100%). Ook de zwaardere zorg blijft voor lichamelijk, auditief en visueel gehandicapten onder de kern-AWBZ vallen3. Ten slotte zal het voornemen om GGZ zzp 3 te extramuraliseren geen doorgang vinden. Dit heeft als consequentie dat deze zorg ook overgaat naar de Zvw.'

07 mei 2013

De voetnoot luidt als volgt: 'Het gaat hierbij om zzp LG 2 en 4 en hoger. Zzp LG1 en LG 3 worden geëxtramuraliseerd. In de ZG wordt alleen het zzp 1 ZG visueel en het zzp 1 ZG auditief geëxtramuraliseerd.' 

Dit is een passage uit de brief van staatssecretaris Van Rijn naar aanleiding van het zogenaamde zorgakkoord dat onlangs met de sociale partners is gesloten. Mijn gedachten gaan dan uit naar de schrijver van deze tekst. Welke ambtenaar op het ministerie van VWS is in staat dit op te schrijven? Begrijpt hij of zij zelf wel wat er staat? En dan die arme leden van de Tweede Kamer. Ook zij moeten zich door deze woordenbrij heen worstelen.

De tekst zegt alles over de organisatie van onze gezondheidszorg. Uit alle macht wordt geprobeerd de kosten in de zorg te beheersen door de toegang tot de zorg te reguleren. De oplossing is om zo veel mogelijk categorieën en hokjes te verzinnen. Veel wordt gebruik gemaakt van de afkorting zzp. Dit staat voor zorgzwaartepakket. Elk jaar wordt het ingewikkelder en komen er categorieën bij. De ambtenaren op het ministerie van VWS en de medewerkers van het CIZ mogen zich blijkbaar helemaal uitleven in hun zelfgecreëerde wereldje. Het helpt echter niets. Jaar in jaar uit stijgen de uitgaven in de zorg.

De indeling in categorieën moeten ons ook de illusie van objectiviteit geven. Als je een vragenlijst en protocol afwerkt moet je automatisch in het goede hokje terechtkomen waarmee direct het recht op een voorziening is vastgesteld. De Volkskrant berichtte onlangs dat steeds meer mensen in een zware categorie terechtkomen. Met de protocollen valt dus te manipuleren. Dit is ook logisch. Als in het protocol wordt gevraagd naar het zelfstandig kunnen eten zijn er meerdere keuzes. Bijvoorbeeld nog wel brood smeren, maar geen aardappels schillen. Wat vul je als verpleegkundige dan in? Bij het ministerie van VWS en het CIZ zijn ze waarschijnlijk al weer druk doende de protocollen aan te scherpen. Dit betekent meer verfijningen en nog ingewikkelder. Je kunt alle ZZP ’s verfijnen in a, b en c. Dan krijg je bijvoorbeeld ZZP 4 a, ZZP 4 b en ZZP 4 c.

De indeling in zzp ’s zegt niet alleen iets over de organisatie van de zorg, maar zegt ook iets over ons zelf. Nederland is een land van hokjes en categorieën. We zijn dol op hokjes. Een hokje verschaft legitimiteit. En het geeft recht op iets. De beloning is een voorziening, een behandeling of een geldbedrag. En het verschaft een idee van uniformiteit. Iedereen gelijk. “Ik niet naar het verpleeghuis; dan mijn buurvrouw ook niet. “ En zo houden we met elkaar een enorme bureaucratie in stand. Duizenden ambtenaren die bezig zijn met controle, indicatie en administratie. Dit is personeel dat ook ingezet had kunnen worden bij de zorg van patiënten of de dagbesteding.

Reacties: 2

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Paula van Schie
Ik heb een zoon die ernstig meervoudig gehandicapt is en geen ZZP heeft maar zijn zorgbehoefte is vertaald naar functies. Valt dus straks buiten de hokjes, ook buiten de zorg? Heb na het lezen v.d. Brief werkelijk geen idee in welke regeling hij straks gaat vallen. Wie wel?
Diederik Brouwer / beleidsonderzoeker
Het lastige is dat dit een brief is ván specialisten áán specialisten, ook al is zij namens de regering verstuurd aan de voorzitter van de Tweede Kamer. En daarmee aan het hele Nederlandse volk: wij kunnen er allemaal kennis van nemen. Alleen moet je als lezer er wel op bedacht zijn dat zo’n brief onderdeel is van een doorlopende discussie. Een andere vraag is of het wel zo nodig is dat de regelgeving in de zorg zo ingewikkeld is. Is dat de politiek? Of toch al die overijverige ambtenaren? ’t Zal best. Maar zijn al die regeltjes, de hokjes en vakjes, de zzp’s van de AWBZ, niet ook het resultaat van een poging om ieder het zijne of hare te geven in de zorg? En hechten wij – als zorgspecialist, als zorginstelling, als zorgontvanger – niet erg aan ons eigen hokje of vakje (dat beslist niet kan worden samengevoegd met een ander hokje)? Misschien terecht, maar zo dragen wij ook zelf bij aan de complexiteit van het systeem. De gewraakte kamerbrief is (zouden we haast vergeten) onderdeel van een beweging om de zaken juist te versimpelen en dichter bij de burger te brengen. Mogelijk zijn we straks tevreden over het resultaat. Voorlopig zitten wij hoe dan ook in een ingewikkelde overgangsperiode, waar niemand precies weet waar hij aan toe is.
Advertentie