Een gemeente als bierkaai
Sven was zeven toen zijn moeder overleed. Vader kon de opvoeding niet aan, werd een gevaar voor zijn zoon. Het ging daarna van pleeggezin naar pleeggezin. Hij is nu 17. Er deed zich deze zomer een ernstig probleem voor, waardoor de gezinsmanager (Jeugdbescherming) besloot hulp voor Sven te zoeken.
Gemeenten regelen jeugdhulp, dus zij gaat het gemeentelijk lijstje af en vindt geschikte hulpverlener X. Sven kon echter pas later bij hen terecht. Het was dringend en de gezinsmanager vindt een zelfde goeie hulpverlener Y. Maar Y staat niet op het lijstje. Niet getreurd, deze gemeente kent een regeling voor ‘niet-ingekochte-zorg’. Zij dient voor Sven de aanvraag in, veel papierwerk en brengt Sven tegelijkertijd in contact met Y. Het klikt, ze gaan aan de slag.
De gemeente reageert zeven weken later per e-mail met een afwijzing. Redenen: Jeugdbescherming had moeten onderzoeken of er passende hulp was op het gemeentelijk lijstje. En zij had naar X kunnen gaan. De behandeling van Sven door Y is volop gaande. Wat nu? Gezinsmanager had eerder van de gemeente te horen gekregen dat je ook de weg van een persoonlijk budget (pgb) kon kiezen. Dit spoort met de Jeugdwet die ouders en jongeren in principe keuzevrijheid van zorg geeft. Wederom veel papierwerk voor de pgb-aanvraag. Ander loket, andere regels, zelfde zorg, zucht! E-mail gemeente: wij nemen aanvraag niet in behandeling, want we houden niet van loket-hoppen; uw eerdere aanvraag was afgewezen. U kunt hiertegen bezwaar maken.
Uhh, in de eerdere afwijzing stond nergens dat je bezwaar kon maken en termijn is inmiddels voorbij.
In de loket-hop-e-mail stond ook geen bezwaarclausule. Dan naar de politiek? Inspreken in de Raadscommissie levert wethoudersbelofte op. Een gesprek, niet met de wethouder maar met (bijna) dezelfde ambtenaren van de e-mails – niet de top. Goedwillend, maar ja, regels! We hebben geen ruimte voor zorgaanbieders buiten het lijstje. Pas in 2017 misschien. Vertaald: geen ruimte voor eigen zorgkeuze. Enne, u moet de loket-hop-e-mail maar beschouwen als afwijzing. Waartegen bezwaar mogelijk is? De noden van Sven verdwijnen in een zee van gedoe.
Van Rijn liet deze maand nog weten dat ouders en jongeren, die complexe zorg nodig hebben (zoals Sven), meer te vertellen (moeten) krijgen over hun zorg. Regels en papierwerk wil ie terugdringen. Enne, er komt een ‘centraal aanspreekpunt’. Zucht, ook hij loopt tegen een bierkaai aan.
Toegift
Inmiddels heeft Sven zijn leven aardig op de rails. En daar gaat het om. Maar jeugdhulp die niet op lijstjes staat, loopt wel vast. En ook verwijzers zoals jeugdbeschermers. En burgers, wanneer die zo brutaal zijn eigen keuzes te maken. In het Hinderpaal-arrest (2014) tikte de Hoge Raad zorgverzekeraars op hun vingers. 18-plus-zorg buiten de lijstjes moet voor minstens zo’n 70% vergoed worden. Anders is vrije zorgkeus een holle frase. Dit arrest moet natuurlijk doorwerken naar gemeenten die de ‘zorgverzekeraars’ zijn van hun 18-minners.
Mechtild Rietveld
Meer columns van Mechtild Rietveld leest u hier.
Het wordt tijd dat allen die zorg nodig hebben zich verenigen, dus niet de ANGO + de ANBO +++ maar 1 vuist die keihard gaat uithalen.