De wijk-GGD’er: want zó gek bent u ook weer niet

Maar dat debat wordt niet altijd op de goede manier gevoerd. Bijvoorbeeld door gebrek aan feiten of cijfers, maar vooral door het incorrecte beeld dat wordt neergezet van verwarde personen. Het beeld van ‘agressieve eenlingen die een gevaar zijn voor de samenleving’. Waar we als burgers ‘alerter op moeten worden, net zoals we letten op verdachte pakketjes op het station’.

Hier is sprake van een vertekend beeld. Het valt me bijvoorbeeld op dat het meestal over verwarde en agressieve mánnen gaat. Maar er zijn ook heel wat verwarde vrouwen. Zo was in Amsterdam ruim 40 procent van de mensen die de GGD in 2014 op aangeven van de politie beoordeelde, een vrouw. Mannen halen het nieuws, veelal vanwege gedrag dat meer in het oog springt; deze mannen  veroorzaken vaker overlast. Bij vrouwen speelt vaak andere problematiek, minder opvallend voor de buitenwereld.

Zo is er wel meer niet in orde in de beeldvorming rondom verwarde personen. Bijvoorbeeld dat verwarde personen in het algemeen 'gek' zijn en acuut aandacht van de GGZ behoeven. Ook dit klopt niet: bij ‘slechts’ circa éénderde van de verwarde personen die in 2014 bij de GGD werd aangemeld was sprake van acute psychiatrische problematiek. Misschien komt de 'verwarring' hier door de term 'verward' zelf, omdat die afkomstig is uit de psychiatrie. Het is een verzamelnaam voor de psychische gesteldheid van iemand, maar de oorzaken kunnen velerlei zijn. Denk aan hoge koorts, uitdroging, dementie, gebruik van paddo's of andere middelen, een emotionele gebeurtenis, et cetera. Voor deze niet-acute en niet-psychiatrische problemen heeft de GGZ logischerwijs lang niet altijd de oplossing. Slechts een klein deel van de mensen met psychische klachten behoort tot de groep ‘verwarde personen’. En een beperkt deel daarvan veroorzaakt overlast of is ook echt gevaarlijk; al is de maatschappelijke impact vaak wel weer heel groot.

Achter de term ‘verwarde persoon’ gaat dus een heterogene doelgroep schuil met een breed pallet aan problemen. De manier waarop de verwarde persoon nu wordt neergezet doet daaraan geen recht. De roep om GGZ voor deze doelgroep is wel te begrijpen, gelet op de gevallen in de media, maar dat is slechts een deel van de oplossing. In Amsterdam wordt gewerkt aan een oplossing vanuit een brede wijkgerichte aanpak. Daarom is de GGD Amsterdam samen met de politie gestart met de wijk-GGD’er om preventief, mét de wijkagent, de juiste zorg in de wijk in te zetten en daarmee de druk op de keten voor (dure) acute GGZ zorg te beperken.

 
Paul van der Velpen
Meer columns van Paul van der Velpen leest u hier.