Ongemakkelijke waarheid jeugdzorg onder ogen zien
De ongemakkelijke waarheid van de jeugdzorg. Column van Erik Gerritsen op Binnenlands Bestuur.
2012 wordt een belangrijk jaar voor één van de grootste bestuurlijke hervormingen sinds Thorbecke, de transitie van de jeugdzorg naar de gemeenten. Dit jaar zullen de belangrijkste piketpalen die leidend worden voor de daadwerkelijke implementatie in de grond worden geslagen.
Er is sprake van een uniek momentum om de jeugdzorg in Nederland duurzaam te hervormen vanwege brede politieke consensus over een perspectiefrijke hoofdrichting van de transitie zowel bestuurskundig (één verantwoordelijke bestuurslaag, één ontkokerde geldstroom) als beleidsinhoudelijk (preventie, vroegsignalering en -interventie, eigen kracht, herstel van het gewone leven, pedagogische “civil society”, laagdrempelige centra voor jeugd en het principe van “één gezin en één gezin, één plan, één hulpverlener”).
Wat mij bij al deze positieve ontwikkelingen steeds meer zorgen baart is het feit dat er in de vele beleidsrapporten, visiedocumenten en discussies niet tot nauwelijks in concrete zin aandacht wordt besteed aan de meest weerbarstige en complexe doelgroep van multiprobleemgezinnen met onmachtige ouders die niet willen en/of niet kunnen zorgen voor een veilige ontwikkeling van hun kinderen en soms ook onmachtige kinderen die niet kunnen zorgen voor hun eigen veiligheid. Percentueel gezien gaat het om een kleine doelgroep (rond de 5%, maar wel zo’n 200.000 kinderen) die ongetwijfeld nog fors in omvang kan worden teruggebracht door invoering van de hiervoor genoemde inhoudelijke beleidswijzigingen. Maar dit zal de nodige jaren in beslag nemen en ook daarna zal altijd sprake blijven van een substantieel aantal kinderen dat ernstig in zijn ontwikkeling wordt bedreigd. We leven nu éénmaal in een gebroken schepping.
De hervorming van de jeugdzorg zal pas echt een succes zijn als juist ook de groep meest kwetsbare kinderen de maximale bescherming krijgt die er te bieden is. Een beschaafd land mag met minder geen genoegen nemen. Volgens mij is de belangrijkste reden waarom de meest weerbarstige doelgroep zo weinig aandacht krijgt gelegen in het feit dat sprake is van een ongemakkelijke waarheid waar men liever van wegkijkt of verantwoordelijkheid doorschuift. Men kan of wil niet geloven dat er gezinnen zijn waarin kinderen ernstig geestelijk, fysiek en seksueel worden mishandeld, dat er onmachtige ouders zijn die hun kinderen dit soort afschuwelijke dingen aan doen. Erkennen en er van weten leidt tot druk om verantwoordelijkheid te nemen om er iets aan te doen, terwijl men weet dat makkelijke en snelle successen niet bestaan, vaak niet meer dan schadebeperking mogelijk is, veiligheid nooit 100% te garanderen is, er dus altijd familiedrama’s zullen blijven gebeuren en de kans op een “dank je wel”, laat staan eeuwige roem, heel klein is.
Deze ongemakkelijke waarheid verklaart mijns inziens de tot op heden éénzijdige en ook naïeve focus op het voorkomen van het ontstaan van ernstige jeugdzorgproblematiek. Met als risico dat de meest kwetsbare kinderen het kind van de rekening worden. 2012 moet dan ook het jaar worden waarin we de ongemakkelijke waarheid in de jeugdzorg recht in de ogen kijken.
Belangrijke elementen hiervan behandelde ik al in eerdere columns. Ten eerste zijn zaken als eigen kracht en pedagogische “civil society” ook van belang voor de meest kwetsbare kinderen. Voor Eigen Kracht Conferenties geldt bijvoorbeeld dat ze bij uitstek effectief zijn in multiprobleem situaties. Vermindering van bureaucratie en invoering van gezinsmanagement zijn cruciale onderdelen van een effectieve bestrijding van de problematiek van multiprobleemgezinnen. Cruciaal zijn ook topprofessionals die excellent zijn in het weer motiveren van onmachtige gezinnen om, met professionele en niet professionele hulp van buiten, hun eigen leven weer op orde te krijgen. Professionals die vanuit een basishouding van respect voor onmachtige ouders en kinderen, een oprecht geloof dat niemand kinderen bewust iets aan wil doen en dat ieder mens over positieve krachten bezit waar op kan worden voortgebouwd, goed zijn in “empathisch confronteren”, in goed luisteren, op afstand betrokken zijn, in het ontketenen van positieve energie, in tegelijkertijd engageren en positioneren, kortom in “egoloos hulpverlenen”.
Deze topprofessionals zullen ongetwijfeld nog meer dan nu ook al het geval is in staat zijn de inzet van dwang te voorkomen. Maar de ongemakkelijke waarheid is ook dat de meest weerbarstige probleemgezinnen zich zonder eerst (dreiging met) de inzet van dwangmaatregelen niet laten motiveren tot meewerken en dat sommige ouders en soms ook kinderen met geen mogelijkheid te motiveren zijn. De ongemakkelijke waarheid is ook dat te lang “doormodderen” in een vrijwillig kader met een beroep op het in stand houden van de vertrouwensband leidt tot onherstelbare schade voor kinderen persoonlijk, maar ook voor de band/relatie tussen kinderen en hun ouders. Dan is er sprake van liefdevolle verwaarlozing, misschien wel de ernstige vorm van verwaarlozing die er bestaat. De ongemakkelijke waarheid is dat bescherming van kinderen en ook bescherming van onmachtige ouders tegen zichzelf soms alleen mogelijk is door het krachtig en eerlijk stellen van grenzen en het inzetten van dwangmaatregelen hoe ingrijpend dat ook is.
De kunst zit hem erin om het juiste evenwicht te vinden tussen zorg en drang/dwang, tussen liefde en macht. Zoals gezegd betekent liefde zonder macht met betrekking tot onmachtige multiprobleemgezinnen verwaarlozing, de kindermishandeling blijft dan doorgaan. Maar het is ook zo dat drang/dwang zonder zorg ofwel macht zonder liefde, leidt tot een vorm van “dictatuur” waarbij de acute kindermishandeling weliswaar stopt, maar tevens sprake is van schadelijke lange termijn effecten voor ouders en kinderen. Waarbij weer moet worden opgemerkt dat vanwege de gebroken schepping soms het kiezen uit twee kwaden onvermijdelijk is. Ook dat is onderdeel van de ongemakkelijke waarheid.
In de komende reeks columns wil ik de ongemakkelijke waarheid in de jeugdzorg onder ogen zien door te verkennen op welke wijze het juiste evenwicht tussen zorg en drang/dwang als het gaat om onmachtige multiprobleemgezinnen het beste kan worden vormgegeven qua pedagogische interventiestrategie. Pas als we hierover ook een brede consensus hebben bereikt zal sprake zijn van een stelselwijziging die ook de meest kwetsbare kinderen de bescherming geeft waar ze in een beschaafd land recht op hebben. Ik ben benieuwd naar uw reacties.
Reacties: 22
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Maar het schaadt wél. Want als organisaties niet door en door betrouwbaar en transparant zijn, dan kan er heel gemakkelijk een heksenjacht ontstaan op ouders die verdacht van kindermishandeling. Zie daarvoor ook bv www.oudersonline.nl waar men ouders expliciet waarschuwt voor jeugdzorgorganisaties als BJAA.
Daarom: pas op de plaats. Denk eerst na over absolute betrouwbaarheid en nul kans op de foute ouders beschuldigen. En laat iedereen zich realiseren dat verrotte culturen als bij BJAA, niet meer goed komen. Die club heeft keer op keer bewezen het niet te kunnen en rechten van ouders en kinderen te schaden. Door kinderen die wél mishandeld worden(dat zijn meestal de OTS-ers) onvoldoende veiligheid te geven. Dus zo'n BJAA helpt helemaal niet tegen kindermishandeling.
En door ouders waarvan helemaal niet vast staat dat ze hun kinderen mishandelen - bijvoorbeeld vaders die door een manipulatieve ex (die de 'topprofessionals' van BJAA eindeloos blijven geloven)
te veroordelen zodat die hun kinderen niet mogen zien.
Laat iedereen zeer goed uitkijken en zich niet zomaar door emotie laten leiden want daar komt de grootst mogelijke ellende van.
Maar het schaadt wél. Want als organisaties niet door en door betrouwbaar en transparant zijn, dan kan er heel gemakkelijk een heksenjacht ontstaan op ouders die verdacht van kindermishandeling. Zie daarvoor ook bv www.oudersonline.nl waar men ouders expliciet waarschuwt voor jeugdzorgorganisaties als BJAA.
Daarom: pas op de plaats. Denk eerst na over absolute betrouwbaarheid en nul kans op de foute ouders beschuldigen. En laat iedereen zich realiseren dat verrotte culturen als bij BJAA, niet meer goed komen. Die club heeft keer op keer bewezen het niet te kunnen en rechten van ouders en kinderen te schaden. Door kinderen die wél mishandeld worden(dat zijn meestal de OTS-ers) onvoldoende veiligheid te geven. Dus zo'n BJAA helpt helemaal niet tegen kindermishandeling.
En door ouders waarvan helemaal niet vast staat dat ze hun kinderen mishandelen - bijvoorbeeld vaders die door een manipulatieve ex (die de 'topprofessionals' van BJAA eindeloos blijven geloven)
te veroordelen zodat die hun kinderen niet mogen zien.
Laat iedereen zeer goed uitkijken en zich niet zomaar door emotie laten leiden want daar komt de grootst mogelijke ellende van.
Wij werken in opdracht van gemeenten, samen met zorgaanbieders, aan de zorg voor multiprobleem gezinnen. Er zijn mooie initiatieven die begonnen als pilot en inmiddels zijn uitgegroeid tot vernieuwende aanpakken, die zijn beloond met de Andree van Es prijs. www.dankersklokman.nl
Een meisje dat al haar hele jeugd lang ernstig wordt verwaarloosd en mishandeld. Volgens de Raad voor de Kinderbescherming is er ook sprake van prostitutie van moeder. Dat betekent dus dat er ook een reële kans is op mogelijk seksueel misbruik van het kind.
Haar hele jeugd lang meldt alles en iedereen uit de omgeving van dat kind bij BJAA. Maar BJAA pakt het niet op, ze verwijzen alleen naar Altra. Altra trekt ook weer aan de bel bij BJAA, dat de thuissituatie van dit kind extreem onveilig lijkt. BJAA verzoekt om een OTS (verdient er dus zo’n zevenduizend euro per jaar aan) en doet verder helemaal niets. Tot grote frustratie van de medewerkers van Altra, die zeggen sowieso de ervaring te hebben dat BJAA nauwelijks zich inzet voor kinderen in gevaar. Ontzettend laks zijn.
Inmiddels is er een melding over dit kind binnen gekomen bij de zedenpolitie. De school trekt constant aan de bel. En ook buren trekken aan de bel, dat moeder haar kind extreem verwaarloost en mishandelt én dreigt te vermoorden. Maar het AMK belt niet eens terug op de herhaalde meldingen.
Uiteindelijk komt BJAA dan in actie. De buren hebben nadrukkelijk om een Eigen Kracht Conferentie gevraagd omdat ze om het kind geven en bereid zijn een netwerk erom heen te vormen. Maar de ‘topprofessional’ van BJAA – een meisje van begin twintig – is de naïviteit ten top. Voor zover zij weet valt het allemaal wel mee, zij blijkt NIETS te weten van de onderzoeken van de Raad voor de Kinderbescherming of van de Zedenpolitie. Ze kent niet eens het dossier.
Deze ‘topprofessional’ wil geen Eigen Kracht Conferentie want ze wil moeder ‘confronteren’. Moeder doet daarop meteen aangifte tegen de buren wegens laster en smaad. En de voogd van BJAA steekt bij de politie in dat deze aangifte serieus genomen moet worden. Resultaat: de buren worden vervolgd.
Korte tijd later laat BJAA weten ‘onderzoek’ te hebben gedaan, volgens BJAA wordt het kind NIET mishandeld en daarop verbreken ze het contact met de buren vanwege het aanleveren van ‘feitelijk onjuiste’ informatie.
Daar gaat het dus over, dat is BJAA. De opschepverhalen van Erik Gerritsen over BJAA zijn pertinent onwaar. Dat weet iedereen die met BJAA te maken heeft. Het is een schande dat die man zijn column mag houden in Binnenlands Bestuur. En het is ook een schande dat hij dan geregeld bijval krijgt van types consultant Peter Dankers die gewoon op deze manier aan acquisitie doet, wil verdienen aan BJAA. De discussie wordt op deze manier buitengewoon onzuiver maar het geeft wel aan dat het uiteindelijk in de jeugdzorg vaak om geld gaat. En helemaal niet om de kinderen. Erik Gerritsen is alleen maar uit op organisatorisch gewin voor BJAA en dat type medestanders heeft hij dus ook (onderaannemers)
Minder medicalisering van problemen? Ook dat klinkt als een aantrekkelijke optie.
Zorg dichter bij huis. Eén hulpverlener per gezin. Betere samenwerking..
Wie zou hier tegen kunnen zijn?
Rationele argumenten lijken op dit rooskleurig perspectief voor de toekomst geen enkele invloed meer te hebben.
De meeste gezinnen die hulp zoeken zijn geen multiproblem gezinnen, die de 'grenzen' aangegeven moeten worden. De meeste ouders die hulp zoeken zijn geen mishandelende ouders, en als ze al 'mishandelen' is dat uit onmacht. In veel gevallen omdat hun kind niet goed reageert op datgene wat zij al zo goed mogelijk proberen te doen, normaal opvoeden. Veel ouders hebben al heel vaak het goede gesprek met de buurvrouw of de leerkracht gehad, dat ze volgens de minister vooral wat meer zouden moeten voeren.
Wanneer ouders dan uiteindelijk hulp zoeken zijn ze niet gebaat bij nog eens goed gesprek met een andere 'buurt'hulpverlener of vrijwilliger, maar met een goed onderzoek naar de oorzaken van de problemen en vervolgens een gedegen aanpak.
Soms zullen daarbij ook medische diagnoses worden gesteld. Een minister van Volksgezondheid die het stellen van diagnoses ('medicaliseren') als het probleem beschouwt lijkt me net zo vreemd als een chirurg die Röntgenapparaten wil afschaffen omdat ze deze als oorzaak van botbreuken beschouwt.
En soms zullen gezinnen een gespecialiseerde aanpak, verder van huis, of van meerdere hulpverleners nodig hebben. Het nu ingezette beleid biedt de hulpverlening vooral verwarring en chaos met als gevolg hiervan veel onrust, vergaderen en onduidelijkheid voor ouders en kinderen.
Omdat er in de transitie ook een bezuiningingsslag verstopt zit is het perspectief van één goed gequipeerde hulpverlener in de buurt van een gezin alleen maar verder weg aan het raken.
Nu al (1 januari 2012) is voor veel jongeren rond de 18 jaar onduidelijk of zij hun lopende behandeling in de GGZ moeten afbreken, omdat ze mogelijk een forse nota op de mat krijgen.
Over het medicaliseren. Er zijn gedragsgestoorde kinderen met goede ouders die hun best doen. Maar er zijn ook heel veel mishandelde en verwaarloosde kinderen die daardoor gestoord gedrag vertonen. En op dat gedrag wordt dan een psychiatrische diagnose geplakt. Terwijl volgens de DSM dan eerst omgevingsfactoren uitgesloten moeten worden. Dus het lijkt én én.
In elk geval is het duidelijk - lijkt mij tenminste - dat het om zeer gecompliceerde zaken gaat die HBO-hulpverleners van begin twintig beslist niet kunnen handelen. Dat blijkt ook keer op keer, die voogden bakken er helemaal niets van.
Gevaarlijk dat met gemeenplaatsen als iedereen is toch tegen kindermishandeling of minder medicalisering - precies zoals u aangeeft en ook in andere reacties naar voren komt- bestuurders als Gerritsen politici verlokken tot keuzes waar men beter eens heel goed over na kan denken.
Gerritsen is uit op geld en op verbetering van de positie van zijn Bureau Jeugdzorg. Als er taken straks naar de gemeenten gaan, wil hij dat zijn Bureau Jeugdzorg de multiprobleemgezinnen blijft doen. Daar mikt hij op, daar zoekt hij publiciteit mee, daar profileert hij zich nu op.
Toch lijkt het allesbehalve een goed idee om juist deze zeer kwetsbare groep kinderen aan een falende organisatie als die van Gerritsen over te laten. Zie ook alle andere reacties hierover want dat leidt tot willekeur, tot ouders en kinderen die vogelvrij zijn tegenover BJAA en al diens voortdurende fouten.
Gerritsen is bijvoorbeeld ook niet eens zelf pleegouder. Er zijn andere jeugdzorgbestuurders die ook eerst ambtenaar waren maar met meer ervaring in de jeugdzorg en veel meer inhoudelijke betrokkenheid en kennis. Het lijkt een kwestie voor Binnenlands Bestuur om even een rondje te bellen: met het NJI, met Jeugdzorg Nederland de bekende jeugdzorghoogleraren. Of de profielen van andere jeugdzorgbestuurders op Linkedin bekijken.
Naar aanleiding van de uitzending op 12-02 bij Brandpunt, het volgende.
Hoewel mijn persoonlijke ervaringen met Jeugd- én pleegzorg extreem negatief zijn, wil ik mijn diepe respect uitspreken naar jou persoonlijk, over je naar buitengebrachte standpunt. Eindelijk iemand die openlijk het woord JEUGDZORG de waarde geeft waar het voor moet staan. Hoewel ik het niet helemaal met je eens ben (was wellicht onvolledigheid door tijdgebrek?) sta ik beslist vierkant achter je.
Ongeveer 16 jaar geleden, werkte ik samen met het toenmalige NIAD-Utrecht, in een werkgelegenheidsproject voor mensen met verslavingsproblemen. Op een symposium in Amersfoort, liet ik mij, vanuit mijn opgedane ervaringen, het volgende ontvallen:”Kinderen geboren, waarvan één of beide ouders verslaafd zijn en niet willen of in staat zijn af te kicken, dus niet verantwoord kunnen opvoeden, zullen na onderzoek en div. testen, zich verplicht moeten laten steriliseren”.
Er waren nog wel nuances, maar dit was de kern van mijn boodschap. Ik weet, wat je door jouw stellingname, over je krijgt uitgestort. Uiteindelijk was dat toen, in mijn geval, aanleiding tot mijn ontslag. Ook bij mij stond en staat het belang van het kind voorop, maar ook de maatschappelijke consequentie. Enfin, ik kan hier nog veel over delen. Ik wens je in ieder geval heel, heel veel sterkte om je rug recht te houden en mensen, vooral in de politiek, bewust te maken van je standpunten hierover. Stel me zo nodig beschikbaar voor (praktische) ondersteuning.
Hartelijke groet.
Jim Kesting
SAAM©CR
Maar laat ik het belangrijkste niet vergeten. Voordat de bobo's met elkaar gaan discuscieren over hoe de hulp aan ouders verbeterd kan worden (theoretisch dan, want in de praktijk zal er weinig veranderen) is het misschien raadzaam om enige ernstige vragen te stellen bij de volkomen subjectieve methodes die jeugdzorg hanteert om de schuld van ouders aan verwaarlozing of mishandeling te 'bewijzen'. Als de grote groep ouders uit het systeem gefilterd kan worden die zich geenszins aan deze zaken hebben schulidg gemaakt, zal jeugdzorg misschien met veel minder 'onwillige' (vals beschuldigde) ouders te maken krijgen. Dat is voor iedereen, ouders en hulpverleners, toch lekkerder werken.
Als daarnaast gezinsvoogden ook wat minderen in het verkondigen van klinklare leugens bij de kinderrechter, geloof ik dat jeugdzorg nog een mooie toekomst voor zich heeft.
Laat jeugdzorg maar eens komen met echte onderzoeken door gekwalificeerde professionals i.p.v. de 'diagnositsche beeldschetsing' te laten doen door een maatschappelijk werkster die de gedragswetenschapper die uw kind nooit gezien heeft, er een krabbel onder te laten zetten.
Goede zier maken met zielige kinderen helpen, doet het altijd goed in Nederland. Maar steeds meer mensen worden wakker en gaan begrijpen dat jeudzorg vooral haar eigen belangen dient.
Hoe slecht moet je zijn om te verdedigen dat zoiets in het belang van kinderen is? Of dat het niet uitmaakt, omdat de kinderen toch al getraumatiseerd zijn?
Dit is gewoon ziek. Hulpverlening zou er alles aan moeten doen om de loyaliteit van kinderen jegens hun ouders - ook al mishandelen die hen - te respecteren en daar voorzichtig mee om te gaan.
Zo'n Erik Gerritsen die niets anders doet dan gedwongen hulpverlening propageren - en nooit een woord wijdt aan loyaliteit en hechting en daar nul rekening mee houdt, en dus nul rekening houdt met de belangen van kinderen zou ontslagen moeten worden.
Gelukkig lijkt dat bij Binnenlands Bestuur inmiddels het geval na heel erg veel kritiek op deze gewetenloze gecorrumpeerde man zonder enige deskundigheid over de jeugdzorg.
Kijken dus, en stuur de link door. Al mishandelen ouders nog zo er - het is de vraag of dat zo is want jeugdzorg maakt heel veel fouten in hun beoordelingen - dan nog doe je kinderen zoiets niet aan. Dan juist ga je uiterst voorzichtig met zulke kinderen om die al zo getraumatiseerd zijn.Trauma op trauma is extreem schadelijk voor kinderen, dat weet elke deskundige.
Dit is pure kindermishandeling. Clubs die dit doen verdienen geen maatschappelijk vertrouwen meer.
http://www.geenstijl.nl/mt/archieven/2012/03/vid …
nooit in stant kunnen houden en trouwens door het gedrag van de instantie zelf kunnen ze zichzelf instant houden. word eerst afgeperst door een hoofd van de school deze heft een vriend die hoofd van het amk in velp is .deze ontvoerd vervolgens met en valse melding je kinderen en zet er iemand op die en eigen bedrijfje heeft voor echtscheiding en een bemiddelings bureau voor rechtshulp deze
geef zich vervolgens uit voor psygoloog daar hoeft je gen diploma`s voor te hebben het enige wat je daar
voor te doen is je hievoor in de gouden gids te adverteren en en dianose`s te kunnen vaststellen en
een diploma maatschappelijk werk te hebben en iemand geesteziek te verklaren hopend dat een psychiater het later niet weer deoordeeld
het getroffen gezin fincieel uitbuiten met verplichte terapieen geven door deze zelfde personen veplicht vekoop van vezameling omdat deze de kinderen in de weg staan je bezittingen verkopen omdat je in het buiten gebied woont en kinderen hier vies kunnen worden en na twee jaar financiel uitgebuit te zijn en het gezin in de afgrond gedouwd te hebben zeggen sory foutje mar mak niet uit jullie worden in de omgeving nu toch la als criminelen gezien dus wat konden wij dan nog kapot maken te groeten en bedankt en hier hebben de kinderen nog een bonnetje voor de v&d als goedmakertje en lat ook even je stem horen dat jeugdzorg niet gekort mag worden
sory hoor maar hier heeft ons gezin geen woorden voor vooral omdat je als je dit mee maakt geen enkel juridisch recht tijdens maar ook daarna meer hebt