De cliënt is de echte expert

Ervaringsdeskundigen en resultaatgerichte zorg

Er bekroop me een naar gevoel. Begrijp me niet verkeerd, ik ben een voorstander van ervaringsdeskundigen inzetten in de zorg. Ik pleit al een tijd voor resultaatgerichte zorg en daar heb je cliënten keihard bij nodig. Maar dat is wat er bij mij schuurde. Luisteren naar ervaringsdeskundigen is één ding. Maar ernaar handelen, wat doen met verhalen en feedback, daar zit de uitdaging.  

Je ziet het op veel vlakken in de zorg. De transitie, de aanbestedingen. Het heeft nog niet geleid tot fundamentele veranderingen. De wil is er bij iedereen, van bestuurder tot hulpverlener. Maar ja, we hebben nu eenmaal toch een verantwoordelijkheid. Iedere dag goede zorg leveren aan cliënten. Die zorg op een goede manier verantwoorden. En als het kan ook met een beetje minder geld alstublieft.

De cliënt met zijn ervaring

We zoeken met zijn allen naar methodes op papier. Alleen is die papieren werkelijkheid toch anders dan veranderen in het echt. Client in the lead is een mooi begrip, maar in de praktijk denkt nog niemand om. Tegelijkertijd is daar de cliënt met zijn ervaring. Alleen luisteren is niet genoeg en leidt uiteindelijk tot vervreemding. Want wat doet het met je als jij jouw verhaal vertelt en er verandert niets?

Zie de cliënt als expert

Niemand heeft iets aan doorgeschoten consumentengedrag waar mensen stampvoetend zorg eisen. Het zou zomaar de reden kunnen zijn dat er nog steeds een toenemend beroep op de zorg wordt gedaan. De verhalen van ouders en kinderen zijn er. Het gaat erom dat we iets met hun ervaringen doen. Zie de cliënt als de echte expert. En wees reëel: benoem ook meteen de inspanning die we van cliënten zelf verwachten. Geef de echte expert verantwoordelijkheid.

Eigen verantwoordelijkheid van ouders

Daar is veel voor nodig. Het begint met de bereidwilligheid vanuit hulpverleners om cliënten te zien en te behandelen als de specialist. Dat betekent op een gelijkwaardige manier met elkaar in gesprek over waar de behoefte ligt. Welke inzet dit vergt van beide kanten. En dan doorpakken en kijken hoe we die hulp met eigen verantwoordelijkheid van ouders het beste kunnen inzetten.

Omslag met hulpverleners en cliënten

Die omslag doe je niet zomaar, daar is training voor nodig. En inzet van professionals en ouders. Het begint bij de organisaties zelf. Binnen iHUB zetten we op dit moment de eerste stappen. In het experiment Jouwzorg kiezen ouders en jongeren in gesloten jeugdhulp zelf de hulpverlening die bij hen past. In Team Thuiszitters ervaren we dat als we gezinnen vanaf dag één betrekken, we resultaat boeken.  We trainen jongeren en ouders als ervaringsdeskundigen en we zetten hen in als coach of buddy.

Het is tijd om al die ervaringen te bundelen. Laat ouders meedenken met hulpverleners. Laat ouders meedenken met andere ouders. Maak samen, hulpverleners én cliënten, een omslag om die verantwoordelijkheid te benoemen en te pakken. Zodat iedere ouder straks van deze kennis kan profiteren.

Hans de Prie
Meer columns van Hans du Prie leest u hier.