'Rol ombudsman goed regelen bij transitie'

Met de komst van extra (zorg)taken naar gemeenten, moet er een goed en dekkend systeem komen voor gemeentelijke ombudsmannen. Dat zegt D66 tijdens de begrotingsbehandeling van VWS in de Tweede Kamer.

Nieuw gebied
‘Gemeentelijke ombudsmannen krijgen een belangrijkere rol’, zegt Kamerlid Vera Bergkamp van D66. Met de transities komen veel extra taken naar de gemeenten op het gebied van zorg, werk en jeugd. ‘De ombudsman heeft een belangrijke rol als je er als burger met de instelling niet uitkomt. Dat is op deze gebieden nieuw voor gemeenten.’ Ze wil daarom van staatssecretaris Van Rijn (PvdA, VWS) weten of er nagedacht is over de professionalisering.

Voldoende professionaliteit
Nu kent nog slechts een klein aantal gemeenten zo’n gemeentelijke ombudsman, de regio’s Amsterdam, Rotterdam, Den  Haag en Groningen. D66 wil dat er een dekkend systeem komt voor de ombudsman. ‘Mensen stranden nu al vaak in het systeem en met de transities bestaat de kans dat dat de komende jaren toeneemt. Er komen meer taken, er wordt een groter beroep op gemeenten gedaan en dus ook op de gemeentelijke ombudsman. Ik vraag me af of die voldoende professionaliteit hebben en kennis van de nieuwe gebieden.’

Systeem
Haar pleidooi houdt niet per se in dat alle gemeenten of alle regio’s een gemeentelijke ombudsman moeten instellen. ‘Ik wil eerste weten van de staatssecretaris of hierover is nagedacht en hoe we tot een goed systeem komen. De constructie waarin het uitgevoerd vind ik minder belangrijk, maar de ombudsman is verankerd in de Grondwet, dus we moeten dit goed uitzoeken.’

VNG
Bergkamp ziet een belangrijke rol weggelegd voor de VNG. Die zou met een visie moeten komen over hoe om te gaan met de gemeentelijke ombudsman. De VNG zegt in een reactie na te denken over een systeem dat als een soort ‘second opinion’ ingeschakeld kan worden bij geschillen. Dit om te voorkomen dat gemeenten en burgers aan de lopende band voor de rechter staan om geschillen over (niet) geleverde zorg uit te vechten. ‘Dat zou een soort van ombudsman kunnen worden’, aldus een woordvoerder. ‘Maar wij zijn er nog niet uit in welke vorm we zoiets gieten.’

Welke ombudsman
Naast de zorgen over de gemeentelijke ombudsmannen, denkt Bergkamp ook dat duidelijk moet worden gemaakt waar burgers terecht kunnen met hun geschillen. ‘Er is een kinderombudsman en een nationale, er zijn gemeentelijke. Het is van belang dat helder wordt waar de burger naartoe moet met zijn klacht.’ De Kamer debatteert ook vandaag nog over de begroting VWS.