Compacte overheid lost personeelsprobleem niet op
Een kleinere, efficiëntere overheid helpt om het toekomstige tekort aan ambtenaren op te vangen, maar voldoende is het niet. Volgens het kabinet ontkomt de overheid niet aan het aantrekkelijker maken van de arbeidsvoorwaarden.
Vergrijzing
Minister Donner kondigde vorige week namens het kabinet plannen aan om de vergrijzing van het personeelsbestand aan te pakken. De nadere details volgden gisteren. Een compactere overheid, waar het huidige kabinet op inzet, helpt volgens minister Donner van Binnenlandse Zaken om in een krapper wordende arbeidsmarkt als overheid niet zo’n groot beroep te hoeven doen op het beschikbare personeel.
Mismatch
Probleem is dat er als gevolg van de kabinetsbezuinigingen ambtenaren uit moeten bij Rijk, provincies en gemeenten. Overschotten en tekorten sluiten niet op elkaar aan in deze tijd. Dat leidt tot een zogeheten toenemende mismatch tussen vraag en aanbod van personeel.
Omscholing
Donner wil voorkomen dat boventallige ambtenaren zonder werk komen te zitten door onder meer in te zetten op regionale van-werk-naar-werk arrangementen, zoals detacheringsconstructies en omscholingsregelingen. Om dat te bereiken moeten bestaande schotten binnen en tussen publieke sectoren en tussen de publieke en private sector worden opgeheven.
Uitwisseling
Eén van de oplossingen ziet de minister van Binnenlandse Zaken ook in het mobiliseren van onbenut arbeidspotentieel en het verhogen van arbeidsparticipatie in Nederland. Hij denkt daarbij met name aan vrouwen met kleine deeltijdbanen, allochtonen, inactieven en arbeidsgehandicapten. Verder koerst hij op een betere samenwerking tussen werkgevers, waardoor er meer uitwisseling van personeel plaats vindt.
Concurrentie marktsector
Het echte probleem voor de overheid wordt volgens Donner het krijgen van de juiste mensen met de juiste vaardigheden. De overheid heeft veel hoger opgeleiden nodig, maar dat is een druk beviste vijver. De concurrentie met de marktsector is er groot. Dus ontkomt de overheid er niet aan als werkgever de arbeidsvoorwaarden aantrekkelijker te maken. Dat beperkt zich niet tot beloningsaspect, maar moet volgens hem ruimer worden bezien. Met name dan in het bieden van mogelijkheden voor scholing en betere combinaties van werk en privé/zorg. Daarnaast moet de overheid meer gebruik gaan maken van de inzet van zzp-ers (zelfstandigen zonder personeel) en andere dynamische arbeidsverbanden.
Grote Uittocht
Het plan van aanpak is de reactie van het kabinet op een vorig jaar verschenen rapport (De Grote Uittocht) dat waarschuwde voor de enorme gevolgen van de vergrijzing voor het personeelsbestand van de overheid. Zeven van de tien ambtenaren zou binnen nu en tien jaar de overheid verlaten, waarvan het merendeel vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd.
Minder jongeren
Vanaf dit jaar gaat de babyboomgeneratie met pensioen. Tegelijkertijd komen er in de toekomst minder jongeren op de arbeidsmarkt. De verwachting is dat vanaf 2020 de beroepsbevolking voor het eerst in decennia zal gaan krimpen. Daarmee heeft de overheid een probleem, want de sector is gemiddeld genomen in sterkere mate vergrijsd dan de marktsector.
Ik ben benieuwd wie de handschoen op pakt en er echt mee aan de slag gaat om de diverse overheden versneld een sterke positie op de arbeidsmarkt te laten verwerven.
Het imago van goed werkgever, modern werkgever of aantrekkelijk en aansprekend werkgever bouw je niet in één dag, maar dat heeft focus, tijd en energie nodig.
Snelheid is geboden, maar hoe gaat men dan om met besluitvorming en draagvlakcreatie?
Er worden stappen gezet. Maar gaat het wel snel genoeg?
Zet in op processen die helpen om het werk uitdagender en dynamischer te maken. Plezier in je werk ervaar je dagelijks. Een paar honderd euro per maand is leuk, maar bepaalt vaak niet het dagelijkse gevoel.
En met meer plezier en motivatie worden mensen productiever en beter.
Dat positief beïnvloeden is een kunst.