Comfortabel tekort doen
Is er in ziekenhuizen alleen nog plaats voor superspecialisten, of ook voor de medisch generalisten. Dokters die hun hele vakgebied overzien en daardoor in staat zijn problemen op meer dan één deelgebied te behandelen?
De generalist in de moderne specialistische geneeskunde is een uitstervend ras. In het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 24 januari 2009 staat een artikel over deze materie. Schrijver is de mij goed bekende prof. dr. M. Levi, internist Academisch Medisch Centrum/Universiteit van Amsterdam. In de dagelijkse ziekenhuispraktijk zien we inderdaad steeds minder generalisten. En dat is voor ziekenhuizen, maar vooral voor patiënten, een ongewenste ontwikkeling.
Door de stormachtige ontwikkelingen binnen de medische wereld ontstaan op nagenoeg alle gebieden subspecialismen. Steeds meer specialisten gaan zich door opleiding en training toeleggen op zo’n subspecialisme, in feite dus op een deel van hun vakgebied.
Net als Marcel Levi vraag ik mij af of er naast deze subspecialisten, velen noemen zich liever superspecialisten, in de ziekenhuizen nog plaats is voor de medisch generalisten. Dokters die hun hele vakgebied overzien en daardoor in staat zijn problemen op meer dan één deelgebied te behandelen.
Deze vraag kan eigenlijk maar vanuit een standpunt beantwoord worden en dat is het standpunt van de patiënt. Patiënten willen graag als compleet mens gezien worden en niet als een ziektebeeld. Veel patiënten hebben medische problemen op meer dan een deelgebied of het is bij hen nog helemaal niet duidelijk wat ze precies mankeren. Een superspecialist is dan simpel weg niet in staat een integrale behandeling aan deze patiënt te bieden, omdat de klachten uiteindelijk niet in zijn of haar vakgebied blijken te vallen. Want als superspecialist weet je van een bepaald deel van het vakgebied wel erg veel, maar tegelijkertijd weet je van andere delen weer veel minder. Als patiënt ben je daar niet mee geholpen.
Als ziekenhuisdirecteur ben ik ook niet geholpen. Met een toename van het aantal superspecialisten wordt het steeds moeilijker om alle diensten in de avond, nacht en weekenden van voldoende medische expertise te voorzien. Om alle vakgebieden met voldoende kwaliteit bezet te krijgen zijn steeds meer specialisten nodig waardoor de dienstbelasting erg toeneemt.
Er zouden geen generalisten meer zijn omdat er binnen de specialistische geneeskunde domweg te veel medische kennis zou zijn om door één persoon te kunnen worden overzien. Marcel Levi beweert dat het meer een gebrek aan ambitie is en ‘het zichzelf van te voren comfortabel tekort doen’, wat de eigen intellectuele vermogens betreft. Ik denk, samen met Marcel Levi, dat dit helaas op veel medische specialisten van toepassing is.
Weet u wat ik graag meer zou zien in ziekenhuizen? Medische specialisten die de ambitie hebben zich te specialiseren in een aandachtsgebied, maar die tegelijkertijd de ambitie hebben zich hun hele vakgebied eigen te maken. Generalisten met extra aandachtsgebieden. Dit komt de patiënt ten goede en dat is waar we in de Nederlandse gezondheidszorg behoefte aan hebben.
Aysel Erbudak
Voorzitter van de Raad van Bestuur van het Slotervaartziekenhuis.
Hij laat zien hoe moeilijk én broodnodig dit is aan de hand van ervaringen in IT-sector.
In die wereld speelt in essentie precies hetzelfde probleem van de onvermijdelijkheid van superspecialismen en de noodzaak om het oog toch gericht te blijven houden op het belang van het grotere geheel.
Zo'n voorbeeld uit een heel andere sector kan misschien helpen om de discussie meer onbevangen te voeren.
Weblink:
http://www.pluspost.nl/de-dual-thinker-hybride-denker-van-de-toekomst/3834