Bewindvoerders boos op gemeente Deventer

Bewindvoerders in de regio Deventer voelen zich geschoffeerd door de gemeente die met ingang van dit jaar de uitvoering van beschermingsbewind zelf op zich neemt. De maatregel zet bewindvoerders buitenspel, leidt tot onrust onder klanten, levert niet de bezuiniging op die de gemeente voor ogen heeft en is bovendien wettelijk niet toegestaan, vinden de bewindvoerders. 'Onacceptabel', vinden ze. De Autoriteit Consument & Markt stelt een onderzoek in.

Niet meer vergoed
Met ingang van dit jaar moeten inwoners van de gemeente Deventer met een inkomen tot 120% van de bijstand waarvoor beschermingsbewind noodzakelijk wordt geacht bij de gemeente aankloppen. Daar krijgen ze gratis hulp. Als ze bij een commerciële bewindvoerder hun zaken laten doen, moeten ze dat zelf betalen en vergoedt de gemeente dat niet meer via de bijzondere bijstand. De nieuwe regels gelden voor nieuwe gevallen. De mensen die nu al beschermingsbewind hebben worden opnieuw beoordeeld.

150 duizend euro besparen

De gemeente denkt er dit jaar alleen al 40 duizend euro mee te besparen, oplopend tot 150 duizend euro in 2020. En mocht het aantal mensen dat in de problemen zit blijven stijgen, zoals nu het geval is, dan kan die besparing nog oplopen. Voor een kleine gemeente als Deventer een behoorlijk bedrag. De boze bewindvoerders vinden het bedrag dat Deventer noemt ‘niet reëel’. ‘Deventer denkt dat de kostprijs voor bewindvoering  naar 70 of 80 euro in de maand kan terwijl er wettelijk gemiddeld 110 euro voor staat’, vertelt Rien Prinsen, één van de zes bewindvoerders die in actie komt tegen het besluit van de gemeente. ‘Ik denk dat de gemeente niet alle kosten, zoals gebouwenbeheer, in hun kostprijs doorrekent.’

15 euro extra

Voor budgetbeheer rekent Deventer al 55 euro, weet Prinsen. ‘Daarvoor ontvangen ze het inkomen, betalen ze vaste lasten en keren ze leefgeld uit. Maar daar zit geen communicatie met deurwaarders bij, of belasting aangifte, of het regelen van kwijtscheldingen, het aanvragen van bijzondere bijstand of het ontvangen en verwerken van de post. Dat doe je allemaal als bewindvoerder wel. Je neemt immers de volledige financiële verantwoordelijkheid over. En kan de gemeente dat dan doen voor 15 euro extra?’ Nee, is zijn antwoord. En daarom vindt hij dat de bewering van de gemeente mank gaat.

Belangenverstrengeling

De bewindvoerders vinden daarnaast dat het simpelweg niet mág wat de gemeente doet omdat er sprake is van belangenverstrengeling. De gemeente is immers verstrekker van uitkeringen, schuldeiser voor de gemeentebelastingen, toekenner van bijzondere bijstand. ‘Daar komt dan beschermingsbewind bij. Dat kan niet’, vindt Prinsen. ‘De Bewindvoerder moet controleren of alle instanties doen wat ze moeten doen en als iemand een fout maakt, ze daarop aanspreken. Feitelijk gaat de gemeente zichzelf controleren. Het is wettelijk vastgelegd dat als het om commerciële partijen gaat, een deurwaarder bewindvoerder mag zijn. Maar niet als ze bij dezelfde persoon schuldeiser is. ‘Ik vind dat dat ook voor gemeenten moet gelden.’

Geen keuzevrijheid

Voor de klant is de consequentie van het gemeentelijk beleid dat er geen keuzevrijheid meer is. Gedwongen winkelnering. En omdat niet iedereen zaken wil doen met de gemeente – ‘Ik heb klanten vanuit de gemeente doorverwezen gekregen waar de gemeente niets mee kon en die nu ineens terug zouden moeten naar diezelfde gemeente’- zullen mensen liever willen stoppen met bewindvoering dan over te gaan naar de gemeente, vreest Prinsen. ‘Het geeft onrust onder de bestaande klanten want die willen niet over naar de gemeente’.

700 mensen

En ja, dat kost de bewindvoerders simpelweg ook inkomen. Voor Prinsen zal het betekenen dat hij zo’n 2 klanten per maand verliest, een fikse aderlating. In totaal staan in Deventer zo’n 700 mensen onder beschermingsbewind die op termijn allemaal ‘klant’ van de gemeente zullen worden. Prinsen denkt en hoopt dat het zover niet komt. Hij is met zes collega’s naar de Autoriteit Consument & Markt gegaan. Die heeft de klacht ontvankelijk verklaard en gaat de zaak onderzoeken. Ondertussen melden zich bij Prinsen meer bewindvoerders die zich aan willen sluiten.

Reactie gemeente

In een reactie laat de gemeente Deventer weten het nu zaken doet met 105 verschillende bewindvoerders en dat ze denkt dat het efficiënter is om zelf de bewindvoering te doen. ‘Dat komt ten goede aan zowel de cliënt als de gemeente zelf’, aldus een woordvoerder. ‘We besparen zo ook behoorlijk op de kosten voor bijzondere bijstand, dat geld kunnen we daar wel beter gebruiken.’ Deventer zegt dat de tarieven die Prinsen noemt niet kloppen. Gemiddeld liggen de gemeentelijke tarieven 20% onder het maximum tarief dat mag worden gerekend. ‘We doen het al jaren voor dat tarief’, zegt de woordvoerder. ‘Uiteraard berekenen wij de loonkosten inclusief overhead zoals gebouwenbeheer. Dat bedrag kunnen we binnen de perken houden, bijvoorbeeld doordat een bewindvoerder gebruik kan maken van producten en diensten die ook in de integrale schuldhulpverlening worden ingezet. Dat geeft efficiencyvoordelen.’

Niets mis

Volgens de gemeente is er geen sprake van belangenverstrengeling omdat Deventer net als alle andere bewindvoerders jaarlijks geaudit wordt door de accountant, waarna de rechtbank jaarlijks controleert of voldaan wordt aan alle kwaliteitseisen. ‘Gemeentelijke bewindvoerders zullen de gemeente in al haar andere rollen op dezelfde manier behandelen als andere bewindvoerders dat doen.’ Een onderzoek door de ACM wordt daarom ook toegejuicht door Deventer. ‘Dan zal blijken dat met deze manier werken niets mis is.’