Minder mensen met arbeidsbeperking werkzaam bij gemeenten

Het aantal banen bij gemeenten voor mensen met een arbeidsbeperking is vorig jaar iets afgenomen. Dat blijkt uit de laatste cijfers met betrekking tot de banenafspraak die minister Judith Uitermark met de Tweede Kamer heeft gedeeld. Gemeenten voldoen nog steeds als enige overheidsinstelling aan de doelstellingen van de banenafspraak. In het onderwijs komt het realiseren van banen voor de doelgroep maar lastig op gang.

Gemeenten

Gemeenten hadden als doel om in 2023 5.250 fta te realiseren. Dat staat voor het ‘fulltime equivalent arbeidsparticipanten’, ofwel fte voor mensen met een arbeidsbeperking: 25,5 uur per week wordt gezien als één baan. Dat lukte ruimschoots: in totaal werd er bij gemeenten voor 6.320 fta aan banen vrijgemaakt voor de doelgroep. Een realisatiepercentage van 120,4 procent.

Afname

Hoewel dat klinkt als een mooi resultaat is er ook een punt van zorg. Een jaar eerder waren er namelijk nog 6.490 banen bij gemeenten. Er is dus een daling van 170 banen. Daarbij komt dat gemeenten ook de enige overheidspartij zijn die voldoet aan de doelstelling. Provincies, op de tweede plek, haalden maar 86,3 procent van hun doelstelling van 458,3 banen. Het rijk wist 4.517 banen te realiseren, maar moest er eigenlijk 5.637 creëren. Bij waterschappen lukt het maar matig: 56,6 procent van de beoogde banen werd gerealiseerd.

Arbeidsinspectie

In totaal hinkt de banenafspraak inmiddels ongeveer 30.000 banen achter haar eigen doelstelling aan. Zowel door marktpartijen als de overheid wordt niet zoveel gerealiseerd als vooraf bedacht. Medio 2024 signaleerde de Arbeidsinspectie dat een groot deel van de mensen met een arbeidsbeperking die wordt gezien als de doelgroep helemaal niet mogelijk is om bij een reguliere werkgever aan de slag te gaan. Dagbesteding of beschut werk zou voor hen passender zijn. Vaak gaat het om mensen bij wie meerdere problemen tegelijk spelen, zoals een beperking in combinatie met schulden.

Onderwijs

Voor het eerst zijn er nu ook gegevens van alle onderwijssectoren beschikbaar. Uit de cijfers blijkt dat onderwijsinstellingen grote moeite hebben met het aannemen van mensen met een beperking. Universitaire medische centra wisten bijvoorbeeld maar 506 fta in dienst te nemen, terwijl de doelstelling vijf keer hoger lag. In het primair- en voortgezet onderwijs was het percentage ongeveer gelijk. Binnen het mbo gaat het iets beter en werd ongeveer 37 procent van de doelstelling gehaald.

Banen creëren

Volgens Uitermark heeft het uitblijven van progressie binnen het onderwijs te maken met het feit dat kandidaten in veel functies moeten voldoen aan strenge bevoegdheidseisen. Er zijn wel staffuncties waarvoor mensen in aanmerking kunnen komen, maar dat zijn er niet veel. Momenteel wordt er door verschillende instellingen zelfs bewust gezocht naar nieuwe mogelijkheden om duurzame banen te creëren die waardevol zijn voor de organisaties. ‘De werkgevers moeten hier een prioriteit van maken en capaciteit vrijmaken voor baancreatie en voor voldoende begeleiding.’