Bakken geld bespaard met begeleiding lvb-gedetineerden

Integrale begeleiding voor licht verstandelijk beperkten (lvb’ers) die een gevangenisstraf uitzitten tijdens en na hun detentie levert zowel (ex)gedetineerden, gemeenten, zorgverzekeraars, werkgevers en het ministerie van Veiligheid en Justitie (V en J) veel geld op, blijkt uit onderzoek in opdracht van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN). Elke geïnvesteerde euro levert 3,20 euro aan baten op.

13,7 miljoen euro bespaard

In de maatschappelijke businesscase die in opdracht van VGN is opgesteld wordt uitgegaan van een populatie van 572 (potentiële) lvb-gedetineerden in de regio Rotterdam, Dordrecht en Krimpen aan den IJssel. Als die groep van 2019 tot en met 2022 integraal wordt begeleid kost dat per jaar gemiddeld 4,3 miljoen euro, maar levert dat jaarlijks naar verwachting gemiddeld 13,7 miljoen euro op.

Bron: Maatschappelijke Businesscase 'Integrale aanpak voor mensen met een licht verstandelijke beperking in detentie' (Nico Overvest Advies, Dock4& Organisatieadvies in Zorg) 

Verbetering levenskwaliteit en maatschappelijke inclusie

De integrale begeleiding richt zich op de verbetering van de levenskwaliteit en maatschappelijke inclusie van de cliënten, het terugdringen van recidive en de bijkomende kosten, het verminderen van overlast en het verbeteren van het veiligheidsgevoel in de samenleving. Ook wordt met de aanpak beoogd om het kennisniveau bij de betrokken organisaties te verhogen en te voorkomen dat (ex)gedetineerde lvb’ers tussen wal en schip vallen. Daarvoor wordt hoofdzakelijk ingezet op basisbehoeften zoals huisvesting, identiteitsbewijs, hulp met inkomen uit werk of uitkering, toegang tot passende ondersteuning, en zo nodig schuldhulpverlening.

Levensloopondersteuner

Essentieel voor die aanpak is het werk van de zogeheten integrale levensloopondersteuner. Hij of zij moet de cliënt kunnen bejegenen op een manier die aansluit bij de beperking van de cliënt en moet de cliënt motiveren om mee te werken en waar mogelijk zelf de regie over de ondersteuning te voeren. De integrale levensloopondersteuner heeft ook een coördinerende functie met als doel dat de samenwerking tussen de diverse betrokken organisaties maximaal aansluit bij de behoeften van de cliënt.

Aanpak toepasbaar voor andere kwetsbare doelgroepen

De opstellers van de businesscase raden gemeenten aan om met het ministerie van V en J in gesprek te gaan over de realisering en financiering van de ondersteuning in kwestie. Gemeenten zouden om een dergelijke aanpak effectief te maken ook heldere, sluitende afspraken moeten maken met lokale ketenpartners. De maatschappelijke opbrengsten van de voorgestelde aanpak zouden nog hoger kunnen zijn als er vroeger in de strafrechtketen op de integrale ondersteuning wordt ingezet. Behalve voor lvb’ers kan de aanpak ook worden toegepast op andere kwetsbare doelgroepen. Om de samenwerking zo effectief mogelijk te maken, is het 't best als gemeenten, gevangenissen, reclassering en zorgorganisaties afspraken maken over het delen van informatie en daarvoor een infrastructuur optuigen. 

Bron: Maatschappelijke Businesscase 'Integrale aanpak voor mensen met een licht verstandelijke beperking in detentie' (Nico Overvest Advies, Dock4& Organisatieadvies in Zorg)

Lvb'ers oververtegenwoordigd

Uit onderzoek blijkt dat lvb’ers oververtegenwoordigd zijn in de gevangenispopulaties. Het zou daarbij gaan om 35 tot 40 procent van alle bajesklanten. Een percentage dat ruim twee keer zo hoog is dan buiten gevangenismuren. Een tekort aan ondersteuning voor deze specifieke doelgroep leidt tot een hoger recidiverisico en hogere recidivecijfers.