Amsterdam richt zich op nieuwe groep zwervers

De klassieke dakloze is uit het Amsterdamse straatbeeld verdwenen. Hij richt zijn aandacht op de nieuwe daklozen. Maar komen klassieke daklozen dan niet weer terug in het straatbeeld?

Tijdelijke opvang
Het opvangbeleid heeft duidelijk succes gehad, vindt wethouder Eric van der Burg (VVD). De komende jaren ligt de focus van het daklozenbeleid niet meer op instroom, maar op herstel en uitstroom naar passend onderdak, werk of een andere dagbesteding. In de notitie Herijking Maatschappelijke Opvang staat dat de gemeente uitbreiding wil van het zelfstandig begeleid wonen, slechts bij hoge uitzondering 24-uursopvang en een maximale verblijfsduur voor de opvang van zes maanden tot een jaar.

Klassieke daklozen
Ongeveer 4000 “klassieke daklozen” zoals oudere harddrugsverslaafden, zwervenden met psychiatrische problematiek, dakloze vrouwen die in de prostitutie werken zijn de afgelopen zes jaar “in traject en onderdak” gebracht. Van der Burg: ‘Jaarlijks komen er zo’n 500 bij, maar dat is ook tijdelijk, bijvoorbeeld door scheidingen of Oost-Europeanen die weer terugkeren.’

Nieuwe daklozen
Maar een nieuwe groep dient zich dus aan: mensen zonder psychiatrische of verslavingsproblematiek, ex-gedetineerden, illegalen en vrouwen met kinderen, vaak zonder verblijfstatus. ‘Die groep neemt jaarlijks ook toe met 500 mensen.’ Van der Burg verwacht dat financiële problemen door de crisis de vraag naar opvang zal doen toenemen. ‘We willen die instroom beperken door de schuldhulpverlening meer te laten doen, zodat mensen niet uit hun woning worden gezet.’ Mocht dat toch zo zijn, dan wil hij hen zo snel mogelijk weer uit de opvang en in woningen. ‘Hun aantal is nu vrij constant. Maar als er te weinig uitstroom is, ontstaat verstopping. Dat moeten we dus eerst regelen.’

Zelfredzaamheid
De gemeente wil de oude groep meer aanspreken op zelfredzaamheid en de inzet richten op voorkomen van dakloosheid. Financiering vindt dan ook plaats op basis van het aantal mensen bij wie herstel is bereikt en niet meer alleen op basis van het aanbieden van opvang. Maatwerk betekent volgens de gemeente ook dat mensen die het echt niet zelf kunnen bolwerken wel langdurig zorg en begeleiding krijgen. ‘Die maximumtermijn geldt dan ook niet voor mensen die door hun ziekte echt niet voor zichzelf kunnen zorgen.’

Achmea
Volgens de gemeente kunnen de verschillende betrokken maatschappelijke instellingen en zorgverzekeraar Achmea zich vinden in de voorgestelde aanpak. ‘Achmea financiert via de zorgkantoren nu ook al opvangvoorzieningen. Ik wil hen ook meer verantwoordelijk maken voor de overgang naar begeleid wonen.’ Met de maatregelen wil de gemeente tot 2014 in totaal 6,25 miljoen euro besparen. ‘We trekken 2 miljoen uit voor het mogelijk maken van begeleid wonen.’

Leegstaande kantoren
Van der Burg wil voorkomen dat mensen weer op straat terechtkomen, maar niet alle daklozen kunnen begeleid wonen. ‘Sommige mensen hebben meer zorg nodig. Daarvoor blijven instellingen open. Opvangvoorzieningen sluiten pas als nieuwe voorzieningen voorhanden zijn.’ Hij vindt dan ook niet dat de stad strenger wordt voor daklozen. ‘We zorgen voor uitstroom naar reguliere woningen. Het is een vervolmaking van een proces: eerst van straat, nu in de opvang en straks in woningen.’ De stad heeft nog wel 300 woningen extra nodig. ‘GroenLinks komt met een motie om hiervoor leegstaande kantoren te verbouwen.’

Op 4 juli wordt de notitie besproken in de raadscommissie Zorg.