Amsterdam ondersteunt preventieve jeugdhulp minimaal

De gemeente Amsterdam ondersteunt de uitvoering van preventieve jeugdhulp minimaal. Er is daarbij weinig zicht op wat er wordt bereikt met deze preventieve opdracht, die door Stichting Ouder- en Kindteams (OKT) wordt geboden. Toch wil de gemeente de opgave vanaf 2027 verzwaren.

Dat staat in het onderzoek Preventieve jeugdhulp in Amsterdam van de Rekenkamer Metropool Amsterdam, die vandaag haar rapport openbaart. Met behulp van preventieve hulp en ondersteuning wil de gemeente Amsterdam jeugd- en gezinsproblematiek voorkomen dan wel beperken. Stichting OKT biedt namens de gemeente deze hulp.

Gefragmenteerd beleid

Uit het onderzoek blijkt dat de gemeente niet duidelijk maakt wat zij wil bereiken en wat zij van Stichting OKT verwacht. Het beleid om problemen bij jeugdigen en ouders te voorkomen is ‘in stukjes uitgewerkt’. Hierdoor ontbreekt het totaalbeeld. Verder is de opdracht van Stichting OKT ‘breed’ en ‘vaag’, aldus de lokale rekenkamer.

Uitdijend takenpakket

Het takenpakket is bovendien toegenomen. Zo heeft Stichting OKT er verplichtingen op het gebied van veiligheid bijgekregen, ziet projectleider Carolien de Blok. Zij werkt sinds 2017 bij de Rekenkamer Metropool Amsterdam en is één van de onderzoekers. ‘Deze taken lagen eerst bij Gecertificeerde Instellingen (GI’s), maar de gemeente heeft een beweging ingezet waarbij de wijkteams uiteindelijk de preventieve jeugdbeschermingstaak van de GI’s gaan overnemen’, zegt De Blok. En omdat de stichting ook jeugdhulp biedt, moesten zij tevens meer gaan doen aan overbruggingszorg. ‘Dat heeft met name te maken met wachtlijsten bij specialistische en hoogspecialistische jeugdhulp’, verklaart De Blok.

Multiproblematiek

Wat evenmin helpt is dat de gemeente Amsterdam de Samen DOEN-teams heeft opgeheven. Zij ondersteunden een kwetsbare groep Amsterdammers die problemen heeft op meerdere leefdomeinen. De Blok: ‘Hierdoor komen de gezinnen met multiproblematiek óók op het bordje van Stichting OKT terecht’.

Personeel

Door deze en vele andere (soms dringende) taken komt Stichting OKT naar eigen zeggen niet toe aan preventie. Niet alleen is er vaak (te) weinig personeel, het is voor de medewerkers die wel in dienst zijn niet altijd duidelijk wat wel en niet tot hun takenpakket hoort. ‘De meeste problemen die Stichting OKT ervaart, hebben te maken met de opdracht van de gemeente’, concluderen de onderzoekers.

Onregelmatige controle

Het is de vraag of de gemeente beseft hoe kwetsbaar de uitvoering van haar preventieve opdracht nu is. Het stadsbestuur verzamelt weinig informatie over hoe de totstandkoming verloopt en wat daarmee wordt bereikt. ‘In de formele gesprekken met Stichting OKT is er meer aandacht voor andere onderwerpen dan de preventieve opdracht’, is te lezen in het rapport. Ook controleert de gemeente niet regelmatig of Stichting OKT genoeg geld krijgt om de opdracht uit te voeren.

Wat de Amsterdamse rekenkamer betreft moet de gemeente de brede opdracht herzien, meer informatie over de uitvoering verzamelen, en beter sturen. Ook adviseren de onderzoekers een meerjarig, integraal preventief jeugdbeleid te ontwikkelen.

Een uitgebreide reactie van het college van B en W volgt nog. Wethouder Marjolein Moorman (Jeugdzorg) laat in ieder geval weten dankbaar te zijn dat de rekenkamer dit onderzoek heeft gedaan. ‘Het rapport bevat veel informatie en aanknopingspunten waarvan we kunnen leren’, aldus Moorman. De Amsterdamse wethouder gaat met Stichting OKT in gesprek over het onderzoek. Hierover wordt de gemeenteraad binnenkort geïnformeerd.