Brandbrief: actiegericht deltaplan jeugd keihard nodig

Binnen vier maanden moet er een actiegericht deltaplan jeugd op tafel liggen die jongeren perspectief moet bieden. Het rijk moet daartoe het initiatief nemen. Het actieplan moet samen met gemeenten, deskundigen, hulpverleners en jongeren worden opgesteld.

Eetstoornissen

Een brandbrief met deze strekking wordt op korte termijn naar het demissionaire kabinet gestuurd. Het is een initiatief van de Barendrechtse jeugdwethouder Reshma Roopram (PvdA). Maandag stuurt zij de brief naar alle gemeenten, in de hoop op zoveel mogelijk steunbetuigingen. Zo’n twintig gemeenten hebben inmiddels de oproep ondersteund, net zoals Jeugdzorg Nederland en Sociaal Werk Nederland. ‘Als wethouder jeugd sta ik met de voeten in de klei. Ik zie wat er gaande is en ik maak me grote zorgen’, aldus Roopram. In de eerste coronagolf waren vooral kwetsbare kinderen in beeld, maar de groep die tijdens de tweede golf ook in problemen komt, wordt steeds groter, ziet de wethouder. ‘Steeds meer jongeren krijgen klachten. Het gaat om onder meer eetstoornissen, suïcide(pogingen) en een toename van huiselijk geweld; het is heel heftig. Als wethouders jeugd zien we dat het niet goed gaat.’

Splijtzwam

In de brandbrief wordt gewaarschuwd voor een splijtzwam in de samenleving. ‘Voor de jeugd, en vooral voor kwetsbare jeugd, brengt de COVID-19-crisis aanzienlijke risico's met zich mee op het gebied van onderwijs, werkgelegenheid, geestelijke gezondheid en eigen inkomen. Bovendien krijgen zij te maken met de economische en sociale gevolgen van de crisis op de lange termijn. De effecten kunnen groot zijn en worden, als we niet oppassen, een splijtzwam in onze samenleving: zij die wel goed uit de crisis zijn gekomen en zij die het niet hebben gered’, aldus de brandbrief.

Urgentie ontbreekt

De overheid ondersteunt het bedrijfsleven met forse steunpakketten – ‘en dat is ook terecht’, stelt Roopram – maar er is veel te weinig aandacht voor het welzijn en welbevinden van jongeren. ‘Het ontbreekt aan urgentie en aan daadkracht’, benadrukt Roopram. Die frustratie wordt breed gedeeld door collega-wethouders, weet ze. ‘Er liggen veel plannen en adviezen, maar die worden niet concreet.’ De jeugdwethouder vindt dat het rijk een takforce moet oprichten, die alle bestaande adviezen en plannen op een hoop moeten gooien en binnen vier maanden met een concreet plan moet komen, dat ook echt moet worden uitgevoerd. ‘Het moet gaan om perspectief voor de korte en middellange termijn.’

Stageplekken

De discussie over het openen dan wel sluiten van scholen noemt zij ‘pingpongen met jeugd.’ Het bieden van perspectief aan jongeren gaat daarnaast veel verder dan alleen het openen van scholen, benadrukt Roopram. Het gaat om wat te doen met stageplekken, wat de doen met de cijfers die jongeren in een jaar voor het examen halen maar wel voor het examen meetellen. ‘Ik zie heel veel gestreste jongeren die snakken naar structuur en goed onderwijs.’

Breed steunpakket

Mogelijke maatregelen zijn het compenseren van jongeren met studiefinanciering of van jongeren die hun baan zijn kwijtgeraakt, aldus Roopram. ‘Denk ook aan stageplekken. Het is nu verplicht om stage te lopen, maar dat kan vanwege de coronamaatregelen nu vaak niet. Kan daar niet wat flexibeler mee worden omgegaan?’ Er is een breed steunpakket nodig. ‘In alle gemeenten moet wat gebeuren.’

Stijging jeugdhulp

Hoeveel rijksgeld daarmee is gemoeid, weet ze niet. ‘We moeten eerst kijken wat er nodig is, dan moet er een steunpakket komen met de daarbij behorende financiële middelen.’ Het gaat echter niet alleen om geld, maar ook met het flexibeler omgaan van regels, zoals de verplichte stage, benadrukt Roopram. ‘Als wethouders jeugd zijn we verantwoordelijk om onze jeugd kansrijk, gezond en veilig te laten opgroeien, maar we kunnen dit niet alleen. We hebben hier het rijk bij nodig.’ Als er op korte termijn niets gebeurt, vreest Roopram straks een enorme stijging van het beroep op jeugdhulp. ‘Hoe langer je wacht, hoe groter het probleem wordt. Ik zie de bui al aankomen. En ik vrees dat we voor dat extra beroep op jeugdhulp niet door het rijk worden gecompenseerd.’