Advertentie
sociaal / Nieuws

‘Aanwijzing’ asiellocaties had geen wettelijke grondslag

‘Zo ga je in een fatsoenlijke interbestuurlijke relatie niet met elkaar om’, vindt hoogleraar decentrale overheden Geerten Boogaard.

10 januari 2022
Aanwijzen-shutterstock-146536856.jpg

De ‘aanwijzingen’ die vier gemeenten in december kregen om asielzoekers op te vangen, blijken toch geen aanwijzingen te zijn geweest. Althans, niet in juridische zin. ‘Zo ga je in een fatsoenlijke interbestuurlijke relatie niet met elkaar om’, vindt hoogleraar decentrale overheden Geerten Boogaard.

Acute noodsituatie
In december werden Enschede, Gorinchem, Venray en de regio Rotterdam middels een aanwijzing van het kabinet verplicht om in totaal 2000 asielzoekers te huisvesten voor een periode van drie tot zes maanden. Maar uit antwoorden op Kamervragen van Pieter Omtzigt blijkt dat die aanwijzingen geen grondslag hebben in Nederlandse wet- en regelgeving. De term ‘aanwijzing’ werd ingezet vanwege ‘de acute noodsituatie waarvan sprake was,’ schrijft vertrekkend staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (VVD). Het kabinet suggereerde de bevoegdheid tot aanwijzing met het doel gemeenten aan te sporen om op korte termijn tijdelijke noodopvang te realiseren. 

Vertrouwen
Geerten Boogaard, hoogleraar decentrale overheden aan de Universiteit Leiden, noemt het een uitzonderlijke en onwenselijke situatie. ‘Het vertrouwen dat de overheid alleen van het woord aanwijzing gebruikt maakt als zij daadwerkelijk denkt gebruik te maken van een bevoegdheid, dat vertrouwen is fors beschaamd. Zo ga je in een fatsoenlijke interbestuurlijke relatie niet met elkaar om.’ 

Eerlijk
Staatssecretaris Broekers-Knol verdedigt de actie in haar antwoord op de vragen van Kamerlid Omtzigt. Ze schrijft dat het kabinet graag eerlijk wilde zijn over de urgentie van de noodsituatie. Het uitblijven van de acute noodopvang zou volgens de staatssecretaris hebben geleid tot de inzet van crisisnoodopvang.

Contact
Wel zou er, aangezien het een vergaande stap betrof, veelvuldig contact zijn geweest met het lokale bestuur. Dit beeld wordt echter ontkracht door de gemeente Venray. Nadat de aanwijzing door de gemeente werd ontvangen, is direct een brief teruggestuurd met vragen naar aanleiding van de aanwijzing. Deze zijn tot op heden nog niet beantwoord, aldus een woordvoerder.

Quasi-juridisch
Pieter Omtzigt reageert via Twitter kritisch op de antwoorden op zijn vragen. In plaats van ‘te plannen en te overleggen’ heeft het rijk de problemen nu uit de hand laten lopen om vervolgens gemeenten onder druk te zetten ‘met quasi-juridische brieven’, stelt het ex-CDA-Kamerlid. Omtzigt merkt ook op dat het coalitieakkoord van kabinet Rutte IV nog meer ruimte laat voor aanwijzingen vanuit het kabinet. Maar zijn vraag daarover wordt niet beantwoord.

Paardenmiddel
Gemeenten reageerden eerder ontstemd over de gedwongen asielopvang. De Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb noemde de aanwijzing een ‘onterechte tik op de neus’. Cor Vervoort, locoburgemeester van Venray was ‘zeer verrast’ en de Enschedese burgemeester Theo Bovens had ‘met gemengde gevoelens’ kennis genomen van de aanwijzing. De Tilburgse burgemeester Theo Weterings, die namens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten spreekt, noemde de aanwijzing een ‘paardenmiddel’.

Reacties: 8

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Ankie B. Knol
Ach wat maakt dat nou uit. Wij deden toch wel meer zonder wettelijke grondslag? Neem nou de vermogensrendementsheffing.
Dom blondje / ambtenaar
Volgens mij is hier in principe sprake van machtsmisbruik en is aangifte doen de volgende stap. Ik twijfel of de aangifte uitsluitend tegen de voormalige staatssecretaris of ook naar de adviserende ambtenaren moet zijn. Dit is een situatie waar we als ontwikkeld land ver weg van moeten blijven en dus hard moeten ingrijpen voordat het fout gaat.

Karel van Klaveren
En weer is het Pieter Omtzigt die dit boven tafel krijgt. Die man doet in zijn eentje meer dat alle overige 149 Kamerleden bij elkaar!
CB / Bestuursjurist
Het is te hopen dat deze arrogante actie (zonder wettelijke basis een "aanwijzing" geven) van de voormalige (zeer zwakke) staatssecretaris de laatste stuiptrekking is van de oude bestuurscultuur. Hoe wil je anders het wederzijds vertrouwen herstellen tussen de diverse bestuurslagen en de burger en het bestuur.
Piet / Jeugdzorg
Dus we hebben te maken met een VN verdrag die niemand wil, een verdrag dat niet werkt voor het doel waarvoor het er is, waar de politiek de facto al afstand van heeft genomen door push backs te bekostigen, een politiek die te laf is om het verdrag op te zeggen of anders uit te voeren en dan worden tot slot de gemeenten zonder wettelijke basis met de problemen opgezadeld. We zijn weer goed bezig met z’n allen.
Gerrit / raadslid
Het begint weer van voren af aan met het kabinet. Nog gauw een "fout" maken op de laatste dagen van het demissionaire kabinet zodat de nieuwelingen hun handen kunnen wassen in onschuld. Iets dwingend op proberen te leggen aan gemeenten zonder wettelijke basis... hoe durven ze. Arrogantie ten top.... Het vertrouwen is bij mij nu al helemaal onder het nulpunt gezakt. Dezelfde mensen aan het roer.... dezelfde problemen als voorheen in het vooruitzicht ... Gelukkig is Omtzigt heelhuids uit de malaise gekomen die door deze personen veroorzaakt zijn. Jammer dat er geen verkiezingen zijn geweest want wie de grootste partij moet gaan worden met meer van dit soort kaliber mensen die echt weten wat hun taak is, is nu wel helemaal zichtbaar.
Big Spender / netto betaler
Het positieve is dat dit walgelijke VVD-slagschip is afgevoerd.

Het negatieve is dat dit soort misselijke makende lompe parelketting types bijdragen aan het krijgen van begrip voor Form-uilen die om tribunalen gillen. Ze richt in haar eentje meer schade aan dan een heel peloton wel normale politici kan herstellen.
Ab / beleidsmedewerker
….en het asielbeleid zelf heeft geen democratische legitimatie meer….. Het grootste deel van de Nederlandse bevolking is geen tegenstander van hulp aan vluchtelingen, maar ziet in dat het geldverslindende “asielproces” geen enkele inhoudelijke betekenis meer heeft voor waarom we het doen: hulp aan vluchtelingen. Stoppen met het aanvraagloket in Ter Apel, laten we er ieder jaar zelf een aantal zelf hierheen halen. Een quotum. En daarnaast meer geld voor opvang in de regio. Het creëren van structurele opvangcapaciteit: flauwekul met 80 miljoen vluchtelingen wereldwijd. Slaat nergens op. Er is never de nooit een structurele capaciteit te bepalen.
Advertentie