Opnieuw minder jeugdigen in gesloten jeugdzorg

Het aantal jeugdigen in de gesloten jeugdzorg is opnieuw afgenomen. Op 31 maart lag de bezettingsgraad op 81 procent. De betaalbaarheid van de gesloten jeugdzorg staat onder druk. De Jeugdautoriteit (JA) zegt dat de tarieven pas kostendekkend zijn als 90 procent van de capaciteit bezet is.

Dat blijkt uit een vandaag verschenen monitor van de JA, die toeziet op de continuïteit van het jeugdzorgstelsel. Al sinds 2022 zet het kabinet in op de afbouw van JeugdzorgPlus, zoals de gesloten jeugdzorg officieel heet. Met als streven: nul gesloten plaatsingen in 2030. Vorige maand hebben de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het rijk en branchevereniging Jeugdzorg Nederland afspraken gemaakt om deze transformatie te versnellen. In plaats van 2030 wordt ‘waar mogelijk’ gestreefd naar 2028. 

Dalende bezetting

Omdat het afbouwen van gesloten jeugdzorg financiële risico’s heeft, kijkt de JA elk kwartaal naar de capaciteit en bezetting van alle JeugdzorgPlus-instellingen. Op 31 maart waren er 575 plaatsen, zes minder dan op 31 december. De bezetting daalde in diezelfde periode echter sneller: van 495 jeugdigen op 31 december naar 467 op 31 maart. Hierdoor is de gemiddelde bezetting gedaald van 85 procent naar 81 procent.

Alternatieven

Omdat de JeugdzorgPlus wordt afgebouwd wil de toezichthouder ook meer alternatieven in kaart te brengen. In de meest recente monitor kijkt de JA voor het eerst naar 24-uursbegeleiding. Jeugdigen verblijven dan niet in een gesloten instelling, maar worden wel 24 uur per dag begeleid door een geregistreerde JeugdzorgPlus-instelling. Eind maart stond de teller op 52 jeugdigen.

Vrijheidsbeperkende maatregelen

Daarnaast ontstaan er binnen de JeugdzorgPlus steeds meer ‘hybride voorzieningen’. Dit zijn voorzieningen voor groepen jongeren met én zonder machtiging voor gesloten jeugdzorg. Van de 575 plaatsen op 31 maart was 17 procent (98 plekken) inzetbaar voor hybride voorzieningen. ‘De verwachting is dat dit aandeel zal stijgen’, stelt de JA. Volgens de overheidsdienst geeft het aantal hybride plekken ‘een goede indicatie’ van de om- en afbouw naar meer kleinschaligheid en minder vrijheidsbeperkende maatregelen.