Aanpak verwarde personen werkt nog niet goed

Er zijn nog altijd te veel ernstige maatschappelijke incidenten met verwarde mensen. De effecten van een nieuwe aanpak zijn nog te weinig zichtbaar en zowel mensen met ervaring met verwardheid als hun familieleden merken nog te weinig verschil. Het word tijd om door te pakken, concludeert het Aanjaagteam Verward Personen in haar eindrapportage.

Weinig persoonsgericht
Gemeentelijk beleid is vaak nog gefragmenteerd, niet in samenhang. Het aantal incidenten is nog te hoog, er is teveel handelingsverlegenheid, zeker ook als het gaat om zware casuïstiek van mensen die ernstige psychiatrische aandoeningen hebben en een (potentieel) gevaar zijn. Ook moet er moet nog veel gebeuren om de aanpakken persoonsgericht te laten zijn, met een goede plek en rol voor mensen zelf en hun naasten.

Zorgen over tempo
Het team werd onder leiding van de Alphense burgemeester Liesbeth Spies, een jaar opgericht met als doel een aanjager en katalysator te zijn om te komen tot een persoonsgerichte en domeinoverschrijdende aanpak.  Na een jaar kan geconcludeerd worden dat er veel gebeurd is, maar dat er nog steeds zorgen zijn het tempo en de wijze van het aanpakken van veranderingen. Zowel in woord als in daad wordt er niet genoeg aangesloten bij de leefwereld van de mensen waar het om gaat, wordt er te weinig beleid in samenhang gevoerd en nemen gemeenten onvoldoende hun regierol. De landelijke overheid zou betere randvoorwaarden moeten creëren.

Regie pakken
Het aanjaagteam heeft een aantal aanbevelingen voor gemeenten. ‘Zorg voor een sluitende aanpak’ is de belangrijkste, die ook in eerdere rapporten door het team al werd verwoord. Het team heeft daarvoor negen bouwstenen geformuleerd. In die aanpak moet aandacht zijn voor ieders rol, moeten gemeenten duidelijk de regie pakken en moeten afspraken geborgd worden. Het aanjaagteam ziet in haar rondgang langs gemeenten dat er verschillende plannen zijn die niet altijd gezamenlijk worden opgepakt. ‘Een risico voor de uitvoering’, aldus het team. Een ander risico is dat er te weinig geëxperimenteerd wordt en dat er onvoldoende gezorgd wordt dat mensen op de werkvloer elkaar goed weten te vinden.  

Niet iedereen overtuigd
Mensen met verward gedrag worden zelf nog te weinig betrokken, vindt het team. Wat de oorzaak daarvan is, is niet helder. Er zijn signalen dat het voor beleidsmakers en professionals lastig is een goede manier te vinden om de samenwerking vorm te geven. Ook lijkt niet iedereen overtuigd van het gegeven dat inbreng van mensen zelf en hun naasten onontbeerlijk is naast kennis van professionals.

Voor het rijk ligt er de taak om te zorgen dat de schotten in de financiering verdwijnen. Daarbij wordt vooral gedoeld op de verschillende wettelijke regimes (zorgverzekeringswet, wet maatschappelijke ondersteuning, wet langdurige zorg). Deze schotten beperken de handelings- en experimenteerruimte. Een ander knelpunt dat vanuit diverse hoeken naar voren komt, is het knelpunt van onvoldoende mogelijkheden voor gedwongen zorg en het ontbreken van beveiligde plekken voor mensen met verward en agressief gedrag.