Bijstandbudget: 23 miljoen extra voor 2016

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft de voorlopige bijstandsbudgetten voor 2016 bekendgemaakt. Gemeenten krijgen er in totaal 23 miljoen bij ten opzichte van 2015. Bovendien zijn er voor de verdeling een paar aanpassingen gemaakt op het door het Sociaal en Cultureel Planbureau ontwikkelde multiniveau-mode.

Verbeteringen
In 2015 werden de budgetten voor het eerst verdeeld volgens het nieuwe model. Voor 2016 zijn in samenspraak met onder andere de VNG, Divosa, enkele gemeenten en de Raad voor de financiële verhoudingen (Rfv) enkele verbeteringen aangebracht. Zo worden de uitgaven voor dak- en thuislozen en instellingsbewoners buiten het model om gecompenseerd. Ook worden nu gekeken naar de bevolkingsgroei en het aantal mensen dat Ww ontvangt, het aantal mensen in een sociale huurwoning of een particuliere huurwoning.

Budget kleine gemeenten groeit
Deze veranderingen in het model brengen brengt met zich mee dat er verschuivingen zijn in de verdeling van het macrobudget. Het budgetaandeel van de kleine en middelgrote gemeenten (tussen 0 en 40.000 inwoners) stijgt samen licht in vergelijking met 2015. Het budgetaandeel van de grote gemeenten (meer dan 40.000 inwoners) daalt licht. Bijna tweederde van de gemeenten ontvangt in 2016 een hoger budget dan in 2015. Er zijn 44 gemeenten waarbij het budgetaandeel met meer dan 10% stijgt en 11 (7 kleine, 3 middelgrote en 1 grote) gemeenten waarbij het budgetaandeel met meer dan 10% afneemt.

Vangnet
Als gemeenten te weinig budget hebben voor de bijstand, kunnen ze een beroep doen op het vangnet dat staatssecretaris Jetta Klijnsma in het leven heeft geroepen. Het tekort moet datn groter zijn dan 5%. Bij een tekort van 5% tot en met 10% dragen gemeenten zelf de helft van het tekort. Bij een tekort van meer dan 10% wordt het tekort volledig gecompenseerd. Hierdoor kan het tekort dat een gemeente voor eigen rekening moet nemen nooit meer zijn dan 7,5% van het budget. Klijnsma verwacht dat het in totaal om 17 middelgrote en grote gemeenten gaat die zo’n tekort hebben.

Rechtszaak
Overigens is het model ook met de verbeteringen die zijn doorgevoerd voor 2016 waarschijnlijk nog niet in zijn definitieve vorm aanbeland. De Rfv heeft al laten weten dat er voor 2017 nog wezenlijke aanpassingen moeten komen. Ook loopt er nog een rechtszaak van de gemeente Nijmegen tegen het verdeelmodel. Half oktober komt de bestuursrechter waarschijnlijk met een oordeel op de bezwaren van Nijmegen. Die bestonden er onder meer uit dat het model te snel was ingevoerd en er geen rekening werd gehouden met de centrumfunctie die sommige gemeenten vervullen.

De cijfers voor 2016 zijn voorlopige cijfers. Binnenkort komt Klijnsma met de definitieve cijfers voor 2015