10 weken een nieuwe school

Het oude, al jaren afgeschreven gebouw van de Utrechtse J.W. van de Meeneschool is in de zomervakantie afgebroken. De 150 leerlingen zijn tijdelijk ondergebracht in een leegstaande school buiten de eigen wijk. Maar het ongemak is van korte duur. Na de herfstvakantie kunnen de kinderen alweer op de vertrouwde locatie naar school. Dan staat daar een modern vormgegeven prefab-school die 40 jaar meegaat.

De gemeente Utrecht en PCOU, het bestuur van de christelijke basisschool, nemen een proef met modulair bouwen. Daarbij worden gevelonderdelen, daken, wanden en vloeren in de fabriek gemaakt (prefabricage). Het gebouw waarvan de aanneemsom 1,5 miljoen euro bedraagt, wordt op de bouwplaats in 10 weken in elkaar gezet. Ongekend snel, want het bouwen van een school kost normaal minstens een jaar.

Volgens bouwbedrijf Jan Snel dat de modulaire bouwmethode heeft ontwikkeld, levert het procedé een besparing van 25 procent op. Die is niet alleen te danken aan de bouwsnelheid, de gemeente is ook minder geld kwijt aan tijdelijke huisvesting. Of die besparing in de praktijk gehaald wordt, moet blijken uit de evaluatie van de pilot, benadrukken gemeente en schoolbestuur.

De modulaire bouwmethode wordt vaker gebruikt voor tijdelijke onderwijshuisvesting, maar volgens Patrick Beuker van het bouwbedrijf is het voor het eerst dat er in Nederland op deze manier een permanent schoolgebouw wordt neergezet. Er bestaan nog veel vooroordelen over modulaire bouw, merkt Beuker. ‘Scholen denken dat systeembouw niks kan zijn, dat het alleen stomme keten oplevert. Maar het ontwerp voldoet aan alle welstandseisen en kan zo meedoen aan de scholenbouwprijs.’

Weerstand

Remco Demmer, huisvestingspecialist bij PCOU, onderstreept dat de J.W. van de Meeneschool een gebouw krijgt dat volledig gelijkwaardig is aan een school die op de vertrouwde manier is gebouwd. ‘Het gebouw voldoet aan alle kwaliteitseisen en er waren geen architectonische beperkingen. Het wordt beslist geen saaie blokkendoos. En de installaties zijn zelfs beter dan de bouwverordening voorschrijft, waardoor het binnenklimaat zeker vergelijkbaar is met dat van andere nieuwe scholen.’ Alleen maar voordelen.

Toch moest er bij de school en de ouders heel wat weerstand overwonnen worden. ‘In de woningbouw worden aan de lopende band prefab-woningen neergezet, maar in het onderwijs moet er nog een knop om’, aldus Demmer.

De gemeente en het schoolbestuur zijn het avontuur aangegaan omdat er voor de J.W. van de Meeneschool eigenlijk geen andere weg was. ‘De school wacht al sinds 2004 op nieuwe huisvesting’, vertelt Demmer. ‘Een belangrijk knelpunt was dat er geen vervangende huisvesting beschikbaar was waar leerlingen tijdens de bouw langdurig terecht konden. Noodhuisvesting bouwen op de bestaande locatie was ook geen optie. Er is daar weinig ruimte en bovendien moet je daarvoor ontheffing van het bestemmingsplan aanvragen. Een bureaucratische rompslomp die jaren kan duren.’

De gemeente Utrecht hoopt dat de pilot de start is voor het anders bouwen van scholen. ‘Als de school er staat en de leerlingen het gebouw in gebruik hebben genomen, gaan we kijken of deze aanpak zo succesvol is als we nu verwachten’, stelt onderwijswethouder wJeroen Kreijkamp. ‘En niet elke Utrechtse school zal voortaan modulair gebouwd worden. De schoolbesturen moeten het ook willen’. Remco Demmer van PCOU is er al van overtuigd dat modulair bouwen een grote toekomst heeft in de scholenbouw. ‘Ik kan geen reden bedenken om deze bouwmethode niet vaker toe te passen.’