Zonneparken nemen weinig landbouwgrond in

Het grootste deel van de zonneparken in Nederland is gebouwd op voormalige landbouwgrond. Toch kost de opwekking van zonne-energie relatief heel weinig grond die eerst voor landbouw werd gebruikt, zo laat onderzoek van het Kadaster zien.

Langs spoorwegen en snelwegen

De afgelopen jaren zijn op veel plaatsen in Nederland velden volgezet met zonnepanelen, die duurzame stroom leveren. Ze liggen veelal langs spoorwegen en snelwegen, of aan de rand van de bebouwde kom. Het totale oppervlak bedraagt inmiddels 3621 hectare. Dat is ongeveer gelijk aan de omvang van de Limburgse gemeente Valkenburg aan de Geul.

Van de grond waar zonneparken op zijn gebouwd, was 60 procent volgens het onderzoek vijf jaar geleden nog landbouwgrond. Iets minder dan een kwart stond te boek als 'overig groen'. Daaronder vallen bijvoorbeeld grasvelden, groenstroken langs wegen of zandvlaktes, legt het Kadaster uit.

Gering gedeelte van agrarisch gebied

Hoewel landbouwgrond dus relatief vaak wordt gebruikt om zonnepanelen op te plaatsen, gaat het slechts om een gering gedeelte van de totale agrarische gebieden. Nederland telt 1,8 miljoen hectare aan landbouwgrond, becijfert het Kadaster. Daarvan is in vijf jaar tijd 0,12 procent gebruikt voor zonneparken. In Groningen en Drenthe is dit zo'n 0,25 procent. De meeste zonneparken liggen in de provincie Gelderland (89) en Overijssel (62). Ook liggen er in Noord-Brabant en Noord-Holland veel zonneparken, maar daar liggen relatief veel kleine parken tot 2 hectare. De grootste oppervlakten aan zonneparken liggen in Groningen (633 hectare) en Drenthe (518 hectare).

Zonneparken op water

In het waterrijke Nederland ligt 4 procent van de zonneparken op water, of op plekken waar eerst water was. Soms wordt bijvoorbeeld een plas drooggelegd om zonnepanelen te plaatsen. Op diverse plekken liggen echter ook zonnepanelen op drijvende onderdelen op het water. Zo'n drijvend zonnepark is bijvoorbeeld gerealiseerd op de Bomhofsplas in Zwolle, die tevens voor zandwinning wordt gebruikt.

Bos hoeft zelden te wijken voor zonnepanelen: slechts 1 procent van het totaal is op voormalig bosgebied gebouwd. Van 3 procent wisten de onderzoekers het terrein niet precies te definiëren.

Niet de voorkeur

Het plaatsen van zonnepanelen op landbouwgrond is omstreden. Een partij als de BBB is er kritisch over en ook LTO Nederland heeft herhaaldelijk gezegd dat landbouwgrond niet mag worden volgebouwd met zonnepanelen. Ook in het bestaande overheidsbeleid heeft het niet de voorkeur en moet eerst naar andere opties worden gekeken.

Landbouw en zonne-energie kunnen ook hand in hand gaan. Op diverse plekken in Nederland lopen bijvoorbeeld proefprojecten waarin aardbeien, frambozen of asperges worden geteeld onder zonnepanelen.