Ollongren krijgt omstreden bouwwet door Eerste Kamer

De Eerste Kamer stemde vandaag in met de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. Met de nieuwe wet krijgen bouwers een grotere verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van nieuwbouwwoningen. Gemeenten komen meer op afstand te staan, maar blijven wel het bevoegd gezag. De wet was omstreden, maar recente toezeggingen van minister Ollongren bleken voldoende.

Voorkant 

De kwaliteit van een bouwwerk, zoals een woning, wordt nu vooral aan de voorkant bepaald bij de aanvraag en beoordeling van een bouwvergunning. Met de Wet kwaliteitsborging wordt die kwaliteitsborging verlegd naar de realisatie en de oplevering. Bouwers worden straks verplicht een onafhankelijk kwaliteitsborger in te schakelen die bouwplannen moet beoordelen, en tijdens de bouw de kwaliteit en veiligheid van de constructie kan monitoren. Op deze manier moet de kwaliteit van de opgeleverde bouw groter worden; bouwers blijven langer aansprakelijk voor wat ze hebben opgeleverd. Voor huizenkopers wordt het dan ook makkelijker om een aannemer aansprakelijk te stellen bij bouwfouten of een slechte kwaliteit van de woning. 

Bezwaren

De Tweede Kamer stemde al in 2017 in met de wet, maar de senaat had bezwaren. Twee jaar geleden stuitte minister Plassterk op bedenkingen tegen het wetsvoorstel van toenmalige oppositiepartijen. Zij waren bang dat in het nieuwe stelsel de gemeente de controle over de veiligheid en kwaliteit van de bouw verliest, omdat de toezicht en informatie over de bouw bij andere, private partijen komt te liggen. Uiteindelijk besloot Plassterk de wet nog voor de stemming in te trekken. Zijn opvolger Ollongren sloot eerder dit jaar een akkoord met de VNG; de wet zou eerst uitgebreid in de praktijk worden getoetst voordat de bouwwereld en overheden er in 2021 mee moeten werken.

Rechtbank

Voor het CDA was dit niet genoeg. De coalitiepartij vreest voor een toenemende juridisering, waarin de last van de bouwkwaliteit wordt verplaatst naar de rechtbank bij een conflict. Ook een andere coalitiepartij, de ChristenUnie, stemde tegen. Maar de wet werd gered door de fracties van GroenLinks, Partij voor de Dieren, OSF en 50Plus. Die partijen waren eerder kritisch, maar bleken nu overtuigd door de toezeggingen van de minister. 'En een minister die presteert, moet je belonen', zei 50Plus-fractievoorzitter Jan Nagel. 

Voorkomen

Minister Ollongren reageerde tevreden. 'Het is een belangrijk moment omdat na jaren debat er nu brede parlementaire steun is voor een nieuw stelsel. Daarmee krijgen consumenten het bouwwerk waar ze recht op hebben en kunnen veiligheidsincidenten beter worden voorkomen.' De VNG is blij dat de wet na al die jaren eindelijk is aangenomen. 'We gaan aan de slag om de gemeentelijke bijdrage aan het toezicht op de bouwkwaliteit te verbeteren.' stelt ze in een persbericht. De VNG richt een ondersteuningsprogramma in om gemeenten te helpen om met de nieuwe wet te werken.

Opdrachtgevers

Als vertegenwoordiger van grote opdrachtgevers is corporatiekoepel Aedes blij met het besluit. Volgens adviseur Opdrachtgeverschap Maarten Georgius versterkt de invoering van het nieuwe stelsel de positie van de particuliere en de zakelijke bouwconsument. 'Door de toenemende complexiteit in de bouw was herziening van het huidige stelsel van kwaliteitsborging noodzakelijk. De herziening maakt de relatie tussen de opdrachtgever, de bouwconsument, en de bouwende partijen evenwichtiger, wat de kwaliteit ten goede zal komen (...) Nu kunnen we aan de slag.'

Bouwers

Brancheorganisatie Bouwend Nederland wijst erop dat de wet voorlopig alleen voor eenvoudige bouwprojecten wordt toegepast. De bouwwereld was geen voorstander van de wet Kwaliteitsborging. Bouwers vrezen onder andere dat de grotere verantwoordelijkheid ook tot hogere kosten, zoals duurdere verzekeringen, zal leiden. Maar de voorzitter van Bouwend Nederland, Maxime Verhagen, vindt het goed dat er nu duidelijkheid is. 'Gemeenten en markt hebben lang in onzekerheid gezeten. Het is nu zaak om onze leden zo goed mogelijk voor te bereiden op het nieuwe stelsel.’