Circulair inkopen komt moeilijk van de grond

Er is beperkte aandacht voor circulariteit in aanbestedingen, blijkt uit studentonderzoeken van de Universiteit Utrecht. Circulair inkopen lijkt dus moeilijk van de grond te komen. Wat betreft de aandacht voor duurzaamheid bij aanbestedingen is er bij het rijk wel verschil te zien sinds het invoeren van de strategie Inkopen met impact, maar niet bij gemeenten.

Brede aandacht

‘Ondanks de best wel brede aandacht voor circulaire gemeenten/overheidsinkoop, heeft slechts 0,2 procent van alle openbaar gepubliceerde aanbestedingen in de laatste drie jaar een duidelijke circulaire insteek.’ Zo luidt de conclusie van het onderzoek van Kim Gaaikema, die aanbestedingen op TenderNed onderzocht in de periode van 2017 tot 2019.

Steeds populairder

Overigens doet Nederland het wel beter dan de andere onderzochte landen in Europa (België, Frankrijk, Duitsland, Polen, Denemarken, Zweden en Portugal). Toch concludeert Gaaikema dat hoewel circulair inkopen steeds populairder wordt, het nog steeds in de kinderschoenen staat. Het uitwisselen van kennis tussen circulaire inkopers en traditionele inkopers kan voor verbetering zorgen, maar ‘er moeten grote stappen gezet worden om circulair inkopen te stimuleren in Europa als geheel en in Nederland specifiek.’

(Geen) significant verschil

Een andere student onderzocht het verschil in duurzaamheid in aanbestedingen sinds de invoering van de rijksinkoopstrategie Inkopen met impact eind vorig jaar. Bij het rijk is er een significant verschil tussen de inkopen zes maanden voor en na de invoering: 55 procent tegenover 30 procent noemt milieugerelateerde criteria in aanbestedingen (onderzoek Jacco van Berkel). ‘Zo’n significant verschil werd niet gevonden op gemeentelijk niveau.’

Aandacht voor luchtkwaliteit

Overigens besteden grote gemeenten wél meer aandacht aan luchtkwaliteit in aanbestedingen dan kleine gemeenten, maar zo’n verschil is niet te zien tussen linkse en rechtse gemeenten, blijkt uit het onderzoek van Koen Leenders. Rijke gemeenten besteden ook niet significant meer aandacht aan duurzaamheid dan minder welvarende gemeenten (onderzoek Pim Maessen). De onderzoeken zijn begeleid door prof. dr. Fredo Schotanus, bijzonder hoogleraar publieke inkoop.