Waterpartij AWP wil ook in zes provincies invloed krijgen

Na elke verkiezing hebben wij vier jaar de tijd om onze knopen te tellen en wij hebben gezien dat de situatie heel anders is dan vijftien jaar geleden. Met de komst van het lijstenstelsel was de zorg vooral dat de deskundigheid in de waterschappen verloren zou gaan. De praktijk was toch dat politieke partijen zonder duidelijke waterdeskundigheid in de waterschappen zijn gekomen, zoals 50Plus en Partij voor de Dieren. Partij voor de Dieren heeft als belangrijkste punt het voorkomen van dierenleed en wil stoppen met het wegvangen van muskusratten. 50PLUS wil de pensioenen verhogen. Daarvoor moet je niet bij het waterschap zijn. Onze grootste electorale tegenstander Water Natuurlijk is een samenwerkingsverband van D66, GroenLinks en Volt. 

Er wordt nu voorgesorteerd op de Omgevingswet. Als die er door is, zal veel meer samengewerkt worden tussen provincies en waterschappen. Provincies hebben zich opgeworpen als de beheerder van de ruimte. Wij als partij willen meer ruimte voor water en natuur, maar de beslissingen daarover neemt de provincie. De AWP maakt zich druk om onze woon- en leefomgeving, om schoon water, schone lucht, dat je veilig kunt wonen, dat je huis niet onder water komt te staan door overmatige regenval. Misschien wordt dat wel een nieuwe politieke trend: wij willen niet in de Tweede Kamer of de gemeenteraad, wij willen het regionale middenbestuur van waterschappen en provincies versterken.

Het middenbestuur krijgt eindelijk weer wat smoel in Nederland. Heel lang wisten mensen niet wat provincies en waterschappen deden. Nu staat er bijna elke dag nieuws over water of klimaatverandering in de krant. Dat is heel anders dan tien jaar geleden. Wij vinden dat op bepaalde plekken in de polder niet meer gebouwd moet worden, maar de provincie gaat over de ruimtelijke ordening. De Deltacommissaris zegt dat op de laagste 15 procent in een polder geen woningen moeten komen. Niet omdat de dijken kunnen doorbreken, maar stel dat het heel hard regent; dan loopt al dat water naar het laagste punt. Wij willen ook meer natuurvriendelijke oevers rond sloten en kanalen, en daarmee natuurgebieden verbinden als linten door het landschap. Een waterschap kan in de praktijk af en toe wel een oever vervangen, maar het natuurbeleid zelf wordt gemaakt door de provincie.

Ook hebben we problemen met exoten, met de rode rivierkreeften. De provincie gaat dus over het natuurbeleid, maar als het aankomt op de rivierkreeften, zegt de provincie: tja, dat is ingewikkeld. Vanuit onze waterpartij willen wij een oplossing agenderen. Er zitten nu werkelijk miljoenen en miljoenen rivierkreeften in elke sloot. Ze vreten die sloten leeg. In de Krimpenerwaard zitten naar schatting tien miljoen van die kreeften. Hoe krijg je die eruit? Daar moet je een plan voor maken, daar moet je geld voor hebben. Het gaat hier om water, maar de provincie maakt in dit geval het beleid. Wij willen die brug slaan.

Ja en nee. Voor een gemeente is het niet veel anders, daar ligt ook 85 procent van de taken vast: zij moeten zorgen voor de paspoorten en voor de vuilnisophaal. Ook zij hebben weinig geld voor nieuw beleid, zoiets is een algemeen probleem. Wat wel waar is, is dat je besluiten moet nemen op de juiste plaats. Wij zijn het eens met de kabinetsambitie om de ruimtelijke ordening ‘water en bodem sturend’ in te richten. Maar het punt is: dat bepaalt de provincie. Dus daar moet je aan tafel zitten, straks aan de ‘omgevingstafel’ onder de nieuwe Omgevingswet. De provincie wordt de voorzitter van die omgevingstafel, waaraan alle regionale overheden aanschuiven. Het is de bedoeling dat je samen in een zo vroeg mogelijk stadium de voors en tegens van plannen afweegt en tot een besluit komt. Elke overheid heeft dan zijn eigen rol: de provincie kijkt naar het belang van het vervoer en de verdeling van de schaarse ruimte, wij verdedigen het belang van de droge voeten.

Wij hebben het idee dat de belangen van het water nu te weinig worden gehoord in de provincies. Klimaatverandering hoort daar bij; dan gaat het om de hoosbuien en de wateroverlast, of de droogte en het watertekort. En als het gaat om natuur, dan gaat het in het westen van Nederland om moerassen en drassige gebieden, zoals de Nieuwkoopse Plassen. En in het oosten van het land gaat het om de verdroging van bossen en de hoge zandgronden. Het kernprobleem daar is dat we te veel water uit de grond halen. De Veluwe droogt uit. Als we een droge zomer hebben, vallen daar de beken droog en zakt het grondwater zo een paar meter.

In Zuid-Holland kan het ook droog zijn in de zomer, maar het grootste probleem daar is dat wij het rivierwater via de Hoek van Holland naar buiten laten lopen. Wij pleiten al lange tijd voor een sluis in de Nieuwe Waterweg. Als de rivier langzaam stroomt, komt het zeewater ver het land binnen. Als het zeewater voorbij Rotterdam komt, heeft dat tot gevolg dat je in Zuid-Holland, bij Vlaardingen, geen zoet water meer kan oppompen. Dat terwijl we een enorme hoeveelheid zoet water de zee in laten lopen. We hebben heel veel zoet water, en toch nog dorst: hoe kan dat nou?

De provincies hebben zeker iets te melden als het gaat over de zoetwaterbeschikbaarheid. Waterschappen gaan over de aanvoer van zoetwater, maar voor de ‘beschikbaarheid’ ervan is de provincie aan zet door in de ruimtelijke plannen veel beter rekening te houden met water. Heel veel zoetwater is nu nodig om verzilting weg te spoelen. De Haarlemmermeer moet om die reden permanent doorgespoeld worden. Ander landgebruik kan een oplossing zijn, of beter recirculeren van water. Ook kan de provincie lobbyen bij het Rijk voor een sluis in de nieuwe waterweg, of dat ten minste de uitstroomopening wordt versmald. Ook zou de Nieuwe Waterweg minder diep moeten worden zodat minder zout water de bodem indringt. Dan moet wel met baggeren gestopt worden.

Dat speelt zeker mee. De waterschappen krijgen tijdens de verkiezingen minder aandacht dan de provincies. Wij denken dat onze standpunten zo beter gehoord worden. De provincie heeft meer statuur.