Voor PAS-melders komt er licht aan einde van tunnel

Voor de PAS-melders schemert licht aan het eind van de tunnel. Dinsdag stemde de Europese Commissie in met het uitkoopprogramma voor de drieduizend piekbelasters in de landbouw. Het gaat hier om de Landelijke Beëindigingsregeling Veehouderijlocaties Plus (lbv-plus) die het kabinet al tijdenlang zo snel mogelijk open wil stellen. De Commissie moest beoordelen of er geen sprake kon zijn van ongeoorloofde staatssteun aan bedrijven.

PAS-melders prioriteit

Door de uitkoop van stikstofuitstotende veehouders in de nabijheid van beschermde Natura 2000-gebieden komt er stikstofruimte vrij. Die stikstofruimte wordt opgenomen in het stikstofregistratiesysteem. Maandag maakte minister Christianne van der Wal in een Kamerbrief bekend dat de PAS-melders het eerste recht krijgen op die vrijgekomen ruimte. Althans, na afroming van 30 procent ervan.

Die voorrang voor PAS-melders gaat op oktober in. Dan eindigt het oude regime, waarin woningbouwprojecten en zeven grote infrastructuurprojecten binnen het MIRT-programma bevoordeeld werden. De minister geeft in de Kamerbrief niet duidelijk aan waarom PAS-melders nu wel vooraan komen te staan. Het besluit blijkt te zijn genomen tijdens de ministerraad van woensdag 26 april.

MOB eist handhaving

Bij PAS-melders gaat het om boeren die binnen de regels van het in 2019 geëindigde Programma Aanpak Stikstof (PAS) geen natuurvergunning nodig hadden voor een destijds nieuwe activiteit van hun bedrijf. Toen de PAS in 2019 sneuvelde bij de Raad van State werd die activiteit illegaal verklaard. Een paar duizend boeren kampen met dit probleem. In meerdere provincies eist milieugroep MOB dat het provinciebestuur handhavend optreedt tegen deze PAS-melders. Overijssel heeft dit, met tegenzin, al moeten doen.

Stoppen van varkenshouderijen

Het stikstofregistratiesysteem wordt straks dus gevuld met de vrijkomende stikstofruimte door de uitkoop van piekbelasters. Tot nog toe ontstond er ruimte dankzij de Subsidieregeling Sanering Varkenshouderijen. Halverwege 2022 hadden hiervoor 430 varkenshouders een goedgekeurde aanvraag ingediend.

Ook wordt een bijdrage verwacht van de Regeling Provinciale Aankoop Veehouderijen Nabij Natuurgebieden. Die aankoop kon tot dusver vaak niet doorgaan vanwege de Europese staatssteunregels.

Straks toch verplichtend?

Als de uitkoopregeling voor piekbelasters onder de betreffende boeren te weinig animo oplevert, zal het kabinet op zijn vroegst in het najaar bekend maken hoe het verplichtend gaat optreden, liet minister Van der Wal eerder weten. Tegelijkertijd komt er ook nog een 'verplaatsingsregeling' aan, waarover Brussel eveneens moet oordelen. Dat bleek afgelopen april uit schriftelijke Kamervragen.