VNG wil meer geld naar verduurzaming woningen

Komende donderdag behandelt de commissie voor Economische Zaken en Klimaat in de Tweede Kamer het Nationaal Plan Energiesysteem (NPE), dat klimaatminister Rob Jetten afgelopen december naar buiten bracht. Het gaat hier om een nieuw en nationaal vijfjarenplan voor de energietransitie, waaraan vanaf dit jaar een jaarlijks voorgangsrapport wordt gekoppeld.

Koepelorganisatie VNG heeft nog wel een paar kanttekeningen, blijkt uit een nieuw lobbydocument. Eén kritiek van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten is de aandacht in het NPE voor waterstof. Tien miljard uit het klimaatfonds is weggezet voor investeringen in elektrolyse en waterstofcentrales, nog los van de aanleg van een waterstofnetwerk dat de grote industrieclusters gaat verbinden.

Acute showstopper

‘Het is de vraag of deze zware inzet terecht is voor deze dure energiedrager’, betwist de koepelorganisatie. ‘Slechts enkele (buitenlandse) bedrijven gebruiken nu waterstof. Van plannen bij andere bedrijven is nog geen sprake.’

Voor de verwarming van woningen zal waterstof nauwelijks belangrijk worden. Dat is een reden voor de betrekkelijke desinteresse van de VNG. De investeringen in waterstof vinden plaats met oog op grondstoffen voor de chemische industrie en warmtebron voor de industrie. Ook wordt gedacht aan waterstof als energiebron voor scheep- en luchtvaart, en zwaar wegverkeer.

Daarnaast ziet de VNG problemen voor de in het NPE geschetste verdubbeling van de elektrificatie in Nederland tussen 2035 en 2040. Netcapaciteit nu al ‘een acute showstopper’, schrijft de koepelorganisatie, ‘en de verzwaring van het net lijkt dit niet snel te kunnen oplossen’. Het lijkt inderdaad tot na 2030 te duren voordat de netcongestie in Nederland helemaal is opgelost, bleek kortgeleden opnieuw uit een technische briefing in de Tweede Kamer met netbeheerders.

Minder geld naar industrie, meer naar woningen

Eén oplossing voor die netcongestie, geopperd door zowel de netbeheerders als nu opnieuw door de VNG, is de snelle inwerkingstelling van de twee warmtewetten. Deze maken de aanleg van warmtenetten beter mogelijk. De Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie wordt in de week van 11 maart plenair in de Tweede Kamer behandeld. De Wet collectieve warmtevoorziening ligt nog bij de Raad van State en gaat pas dan naar de Kamers. Dit laatste wetsvoorstel werd in 2022 uitgesteld na toenmalige bezwaren van gemeenten.

Eén van de speerpunten van het NPE is energiebesparing. De VNG vindt echter dat de verduurzamingssubsidie ISDE, het Nationaal Isolatieprogramma en de bewustwordingscampagnes te weinig betekenis hebben. Ze ‘raken enkel de burgers die in staat zijn voorinvesteringen te doen’. De koepelorganisatie oppert dat meer geld uit het Klimaatfonds naar de verduurzaming van woningen zou kunnen gaan, met name naar de lagere inkomens, en minder naar de industrie.