Parijs luidt een nieuwe fase in

Met het klimaatakkoord van Parijs is de strijd tegen klimaatverandering in een volgende fase beland. Een fase van grote veranderingen en nieuwe kansen. De al snel groeiende vraag naar duurzame innovaties zal enorm worden aangejaagd. Van overheden – lokaal, provinciaal en nationaal – vraagt dat een ommekeer in het denken: duurzaam is de nieuwe standaard.

Met het klimaatakkoord committeren 192 landen zich aan dezelfde ambitieuze doelstelling voor het beperken van de opwarming van de aarde. Concreet, door het opstellen van actieplannen per land, het monitoren van de effecten en de acties iedere vijf jaar aan te scherpen. Het was meer dan waar vooraf op was gerekend: wereldwijd, maximaal anderhalf tot twee graden opwarming, bindende afspraken.

Wat betekent dit voor Nederland? Het klimaatakkoord is in de eerste plaats een stevige steun in de rug voor de energietransitie. We zullen onze eigen klimaatambities moeten gaan waarmaken. Ons verschuilen achter andere landen kan niet langer. Maar het klimaatakkoord betekent meer. Nu de echt grote landen, de VS en China voorop, verduurzaming als onontkoombaar zien, zal wereldwijd de vraag naar groene innovaties enorm toenemen. Deze trend is al langer zichtbaar en verklaart dat veel bedrijven verduurzaming al steeds meer als kans zien.

Kansen voor zonnepanelen en laadpalen

Investeringen in energiebesparing en hernieuwbare energie betalen zich vaak al terug via een lagere, en minder van de dagkoers van olie afhankelijke energierekening. De prijzen van zonnepanelen dalen jaar op jaar, energiezuinige verlichting of isolatie leveren direct geld op en vergroten lokale werkgelegenheid. Maar na Parijs zijn de economische kansen van duurzame innovaties groter dan ooit tevoren. Denk aan de kansen voor standaardproducten om nul-op-de-meter-woningen te realiseren en financieringsconstructies om grootschalige renovaties mogelijk te maken. Of slimme laadpalen die schommelingen in het aanbod van hernieuwbaar decentraal opgewekte elektriciteit kunnen opvangen. Wie nu durft te innoveren en investeren in opschaalbare innovaties is straks spekkoper.

Parijs biedt dus grote economische kansen, maar helaas loopt Nederland op het gebied van verduurzaming al lang niet meer voorop. Duurzame technologie wordt nu nog te vaak beschouwd als een mooi extraatje voor een beter imago, een groen randje aan verder vooral grijze massaproductie. Zeker in Nederland zijn we voorzichtig: kleine stapjes, verduurzaming vooral voor de bühne. Dat is niet gek want we hebben veel te verliezen. Onze economie drijft meer dan die van veel andere landen op olie, gas, raffinage en energie-intensieve processen.

Van grijze krimp naar groene groei

De grijze sectoren waar we nu zo sterk op leunen maken onze economie kwetsbaar. Als we tijdig innoveren en investeren kunnen we de onvermijdelijke grijze krimp echter opvangen door een groene groei. Als we dat niet doen lopen we de kans dat we over 20 jaar met lege handen staan.

Gelukkig hebben we zelf de sleutels in handen. Een goed opgeleide bevolking, ondernemersgeest en het geld dat bij de grote investeerders tegen de plinten klotst. De vraag is dus vooral of we tijdig de omslag durven maken en onze referentie bijstellen: nul-emissie als nieuwe default. Een nieuwe mind set: van nee tenzij, naar ja mits.

Dat heeft wel consequenties. Want koploper in duurzame innovatie word je alleen als de knop echt omgaat. Voor windenergie betekent dit niet langer enkele locaties aanwijzen waar het is toegestaan, maar het omdraaien. Windenergie mag overal, uiteraard binnen heldere randvoorwaarden zoals op voldoende afstand van de bebouwde kom en natuurgebieden. Dit geldt op een andere schaal ook voor het doorgeven van dieetwensen. Vegetarisch wordt de standaard; iemand die graag iets anders wil kan dat vooraf aangeven. Ieder nieuw dak standaard op het zuiden gericht en vol met zonnepanelen. Vanzelfsprekend. Wilt u het anders? Tja, dat kan, maar het duurt langer en kost wat meer. Ik zie het wel zitten! U ook?

Lees hier de eerdere columns van Huib van Essen