'We moeten ons niet in slaap laten sussen'
Jeroen Haan in sinds 1 januari voorzitter van de Unie van Waterschappen. Wat is zijn achtergrond en wat zijn z'n ambities?
Jeroen Haan is sinds 1 januari de nieuwe voorzitter van de Unie van Waterschappen. De dijkgraaf van hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden gaat minister Mona Keijzer binnenkort uitleggen waarom 'water' en 'bodem' net wat belangrijker zijn dan sommige andere zaken die je in de gebiedsontwikkeling moet afwegen.
Precair
Jeroen Haan is sinds 1 januari de nieuwe voorzitter van de Unie van Waterschappen. Het lijkt een betrekkelijk kleine stap: Haan was de afgelopen jaren behalve dijkgraaf bij hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden al bestuurslid van de Unie. Maar toch. Haan wordt voorzitter op een precair moment nu minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening het principe van ‘water en bodem sturend’ in de gebiedsontwikkeling een tikje vrijer lijkt te willen gaan hanteren. Hoe kijkt Haan daar als nieuwe voorzitter naar en, bovenal, wie is hij?
Tweeledig
Haan werd opgeleid tot milieukundige, maar werkte ook her en der als organisatie-adviseur. ‘Ik zeg weleens met een knipoog: twaalf ambachten en niet te veel ongelukken’, reageert hij lachend. ‘Al valt achteraf allemaal best logisch te reconstrueren. Mijn kompas is tweeledig. Ik probeer een steentje bij te dragen aan een betere wereld. Dat was de reden om, heel hands on, milieutechniek te studeren. Mijn tweede kompas is mijn hart. Ik heb in verschillende rollen en beroepen getracht maatschappelijk relevante dingen te doen. Het helpt me als dijkgraaf en nu ook als Unie-voorzitter om soms in de inhoud te kunnen duiken. Maar ik weet als organisatieadviseur ook hoe het samenspel werkt. Want als je een bioloog, een burgemeester en een burger met elkaar wilt laten praten, dan heb je in taal wat te doen. Die vele achtergronden hebben me gevormd en die neem ik allemaal mee in mijn rugzakje.’
BB Bent u gevraagd als Unievoorzitter of hebt u hebt u zichzelf nadrukkelijk opgeworpen?
‘Het klinkt ingewikkeld, maar het is zo simpel als het maar zijn kan. Er komt een vacature. Daar kun je op reageren. Daar heb ik goed over nagedacht en vervolgens met volle overtuiging gezegd: het lijkt me ontzettend leuk om te doen. En ik ben het geworden.’
BB Waarom wilde u het zo graag?
‘Het is de inhoud van de wateropgave in combinatie met de relevantie van de bredere maatschappelijke opgaven. Ben je als 21 waterschappen in staat om een gezamenlijk geluid te laten horen? Want dan ben je een stuk effectiever in hoe je naar buiten treedt. De maatschappelijke opgaven worden steeds concreter: de woningbouw, het keerpunt waarop we nu staan met de landbouw. De waterschappen zijn politieker geworden, maar ik ben wel iemand die vindt dat alle belangen een stem moeten hebben. En daarna is het de kunst om er toch weer één verhaal van te maken.’
BB Uw voorganger Rogier van der Sande had een VVD-achtergrond. Die van u is beduidend progressiever. Gaan we dat verschil merken?
‘Voor mij speelt dat geen rol. Als voorzitter zal ik mij ook niet partijpolitiek profileren. De overheid is ervoor om iedereen te beschermen. Maar Rogier vond dat als blijmoedig liberaal precies zo.’
Water en bodem zijn wat mij betreft net belangrijker dan sommige andere zaken
BB Hebt u al een afspraak staan met minister Mona Keijzer?
‘We hebben elkaar nog voor ik voorzitter was kort gesproken op de Woontop. Er is een nieuwe afspraak voor een bestuurlijk overleg in de maak. Ja, water en bodem sturend wordt daar zeker een gespreksonderwerp. In principe staan de afspraken daarover, zoals ook in Keijzers Kamerbrief gememoreerd, nog overeind. Dat is de halfvolle klant van het glas. Maar als Keijzer zegt dat we van ‘sturend’ afschakelen naar ‘best belangrijk’, dan is dat niet gratuit. Kijk, haar ambitie om minder regels te maken, die snap ik. Maar water en bodem zijn wat mij betreft net belangrijker dan sommige andere zaken die je bij gebiedsontwikkeling moet afwegen. Ik vind het heel jammer als huizen iets minder duurzaam worden gebouwd, maar water dat door je voordeur binnen komt stromen, is toch van een andere orde. Dat gesprek zullen we met Mona Keijzer voeren.’
BB De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) hekelde vorig jaar de te bescheiden rol van waterschappen in de ruimtelijke ordening. Toenmalig Unievoorzitter Rogier van der Sande wilde als waterschappen assertiever zijn. Deelt u die visie?
‘Volledig. Die lijn zal ik zeker doortrekken. We zijn als waterschap wat dat betreft echt het land op aan het kruipen. De watertoets in de ruimtelijke ordening was eigenlijk een boterzacht advies. Nu heet die toets weging waterbelang. Laten we daar toch eens wat hardere afspraken in maken waarop we elkaar kunnen afrekenen voordat we woningen gaan bouwen. Daar schort het op dit moment aan.’
BB Naast waterkering zijn waterkwaliteit en watertekort steeds belangrijkere opgaven voor de waterschappen. Welke van die drie ziet u als meest urgent?
‘We hebben de grens van het watertekort al een paar keer aangetikt. Het is een heel urgent vraagstuk. Maar in die drieslag waterkering, waterkwaliteit en watertekort zit een samenhang, ook in ruimtelijke claims. Hoe maken we het watersysteem robuust in tijden van te veel en van te weinig water? In urgentie kloppen waterkwaliteit en watertekort misschien de laatste tijd harder op de deur, maar we moeten ons niet in slaap laten sussen. Elke dag werken we in Nederland aan dijkversterking en dat is hard nodig - kijk maar naar de overstromingen in Engeland. Ik wil dan ook alle drie de opgaven in de lucht houden.’
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.