Invoering Wet kwaliteitsborging onzeker

Minder dan zes maanden voor de invoering van de Wkb wil de Eerste Kamer die wet alsnog opschorten. Volgens minister De Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, CDA) is dat alleen nog mogelijk als de met de Wkb verbonden Omgevingswet ook wordt uitgesteld. Daarmee is in zijn ogen de wens van de senaat niet uitvoerbaar.

Controle verschuift

In  de Wkb verschuift de controle op het door bouwers afgeleverde werk van gemeenten naar door de markt zelf aangedragen onafhankelijke kwaliteitsborgers. Vervolgens is het aan de gemeente om aan de hand van de ernst van de bevindingen van die borger te beoordelen of een verbod op ingebruikname van het bouwwerk noodzakelijk is.

Vertraging bouw

In een motie van de Eerste Kamerleden Crone (PvdA) en Kemperman (BBB) wordt gesteld dat er ‘mogelijk te weinig kwaliteitsborgen zijn om na 1 januari 2024 consumenten en andere opdrachtgevers bij nieuw- en verbouw te helpen’.  En dat ‘mede daardoor vertraging in de bouwopgave kan plaatsvinden en de kosten voor consumenten ongewenst hoog kunnen worden’. Verder constateren ze dat een ‘terugvaloptie’ op de huidige wet ontbreekt en dat er ook nog geen handhavingskader voor gemeenten beschikbaar is voor hoe ze straks onder de Wkb moeten optreden. De motie werd afgelopen dinsdag met grote meerderheid aangenomen.

Reactietijd

‘Hoe moeten gemeenten straks handelen als een borger gebreken constateert? Het is cruciaal dat daarvoor op zo kort mogelijke termijn een handhavingskader komt. Pas dan kunnen we eventueel groen licht geven’, licht Crone telefonisch toe. Daarnaast wil hij dat de in de wet vastgelegde reactietijd voor gemeenten (nu twee weken) in voorkomende gevallen tot vier weken kan worden verlengd. ‘Anders is het voor gemeenten bijna niet te doen om een deskundig iemand te vinden die op zo’n korte termijn tot een afgewogen oordeel kan komen.’
 

Bouwend Nederland

Bouwend Nederland kan zich vinden in het bepleite uitstel. In een brief aan het ministerie van Binnenlandse Zaken en de Eerste Kamer maakt de vereniging van bouw- en infrabedrijven zich zorgen over de talrijke losse eindjes van de Wkb die nog niet zijn opgelost. Daarbij draait het naast de twijfel over de tijdige beschikbaarheid van ter zake kundige kwaliteitsborgers onder meer om een gebrek aan praktijkervaring met het nieuwe systeem. Ook mist Bouwend Nederland voorschriften voor bijzondere situaties, ‘waaronder deel- en casco-opleveringen of kleine afwijkingen van het Besluit bouwwerken leefomgeving’.

Minder rigoureus

De Jonge zegde de Eerste Kamer nog voor het zomerreces een reactie op de motie toe. Volgens Crone hoeft de minister minder rigoureus te werk te gaan dan hij de Eerste Kamer voorspiegelt. Eerder werd de invoering van de Wkb voor risicovoller gebiedsklassen al opgeschort, en bleef die alleen voor ‘eengezinswoningen en simpele bedrijfspanden’  (gevolgklasse 1) over.  Als de Wkb ook voor die laagste gevolgklasse wordt opgeschort, stelt Crone, dan kan de wet gewoon worden ingevoerd zonder dat er door bouwers en gemeenten naar het nieuwe systeem hoeft te worden gehandeld.

Financiën Omgevingswet

Andere zorgen van de Eerste Kamer betreffen de oplopende kosten voor gemeenten met betrekking tot de Omgevingswet. Uit een recent rapport van KokxDeVoogd blijkt dat de terugverdientijd van door gemeenten voor de Omgevingswet gedane investeringen inmiddels oploopt tot meer dan dertig jaar. In een breed aangenomen motie verzoekt de Eerste Kamer de regering ‘voor 2023 en verder’ de kosten van de doorontwikkeling van het DSO op zich te nemen. Ook wordt gevraagd de extra middelen voor de gemeenten uit het coalitieakkoord, de zogenaamde CA-gelden, nog dit jaar aan hen ter beschikking te stellen. Uiterlijk op 9 september aanstaande zouden gemeenten hierover uitsluitsel moeten krijgen.