Transitiefonds is door de Tweede Kamer, maar zal toch stranden

Een meerderheid in de Tweede Kamer heeft dinsdag 'ja' gezegd tegen het transitiefonds voor het landelijk gebied van stikstofminister Christianne van der Wal. In dit fonds zit 24,3 miljard. Dit is bedoeld voor de reductie van stikstofemissies, maar ook voor het tegengaan van de uitstoot van broeikasgassen, de instandhouding van Natura 2000-gebieden en de waterkwaliteit.

Niet door de Eerste Kamer

Uit de stemming blijkt echter ook dat het wetsvoorstel niet door de Eerste Kamer gaat komen. Eind mei stemmen de provinciale staten voor een nieuwe Eerste Kamer. Dan verandert de samenstelling hiervan rigoureus: alle vier de coalitiepartijen leveren zetels in. Volgens de prognose van persbureau ANP behoudt de regeringscoalitie nog 22 zetels, terwijl oppositiepartij BBB in haar eentje al zeventien zetels krijgt. De Eerste Kamer telt in totaal 75 senatoren.

Het transitiefonds is in de Tweede Kamer aangenomen met 79 stemmen voor en 71 tegen. Dat het wetsvoorstel is aangenomen, is te danken aan de 77 zetels van de coalitiepartijen en de hulp van de eenmansfracties van oud-Volt-Kamerlid Nilüfer Gündoğan en oud-50Plus'er Liane den Haan. Alle linkse partijen waren tegen, evenals BBB, Pieter Omtzigt en de partijen op de rechterflank.

Geen cent naar onteigenen?

'Natuurlijk is de BBB ervoor dat er geld beschikbaar komt via een transitiefonds', zei BBB-partijleider Caroline van der Plas in haar stemverklaring, 'maar met dit fonds wordt een blanco cheque uitgekeerd. Ook is er geen substantieel bedrag gereserveerd voor technologische innovaties, is de minister van Landbouw geen fondsbeheerder en is het daarmee onzeker of hij voldoende budget krijgt voor de boeren die blijven en in transitie gaan, en ontbreekt de garantie dat er geen cent uit dit fonds gaat naar het onvrijwillig onteigenen van boerenbedrijven.'

Onduidelijkheid over hoe én hoe snel de ruim 24 miljard euro besteed gaan worden, is een grief die bij alle partijen buiten de regeringscoalitie leeft. Van links tot rechts. Volt-Kamerlid Ernst Boutkan, die tegenstemde, liet voorafgaand weten: 'Het moet echt duidelijker zijn waar we het geld aan uitgeven.'

Stoppen met het landbouwakkoord?

Dinsdag werd ook gestemd over een motie van GroenLinks-Kamerlid Laura Bromet, die wilde dat de onderhandelingen over het Landbouwakkoord stop worden gezet als diezelfde dag nog steeds geen resultaat op tafel lag. Die motie haalde geen meerderheid. Voorstemmers waren de SP, GroenLinks, Bij1, Volt, Kamerlid Liane den Haan, de PvdA en de Partij voor de Dieren.