‘Stop Omgevingswet nu het nog kan’

Voor de VTH-taken van gemeenten zal de Omgevingswet ‘een hoop ellende’ teweegbrengen, aldus Jozias van Aartsen en Winnie Sorgdrager. Ze willen de wet het liefst laten schrappen.

‘De Omgevingswet wordt gepresenteerd als meer ruimte voor de initiatiefnemer’, zegt Sorgdrager. ‘En dan heeft men het altijd over iemand die een dakkapel wil bouwen. (...) Maar het gaat niet over de grote partijen die straks kunnen doen wat ze willen.’ Daarom pleit zij er net als Van Aartsen voor om de invoering van de Omgevingswet per 1 januari volgend jaar (afgelopen maart goedgekeurd door de Eerste Kamer) te schrappen. Beide ex-ministers met een uitgebreid cv op milieugebied maakten in 2021 deel uit van de commissie-VTH. Die kwam in 2021 met een alarmerend rapport over het stelsel van vergunningverlening, toezicht en handhaving: het was te vrijblijvend en versnipperd.

Twee jaar na dato stellen Van Aartsen en Sorgdrager in een interview met Binnenlands Bestuur vast dat omgevingsdiensten hun taken kordater ter hand nemen. Maar ook dat er vanaf volgend jaar een complicatie opdoemt: de Omgevingswet. Sorgdrager: 'Ja, er is normstelling vanuit Europa, maar niet in alles. Dat kan een hoop ellende teweegbrengen. Zeker, een initiatiefnemer moet participatie organiseren. Maar ik zie niet voor me dat het altijd op een goeie manier gebeurt, zodat omwonende burgers ook nog wat te zeggen krijgen. Ik vrees dat die alleen informatie krijgen over wat er gaat gebeuren. En voor gemeenten is het ook moeilijk. Die hebben alle capaciteit op VTH-gebied in de omgevingsdienst gestopt.

Die wil graag adviseren, maar hoe zwaar weegt dat advies? Nee, ik zie met de Omgevingswet een hele hoop problemen ontstaan. Nog afgezien van de haperende techniek in het digitale stelsel.’ Ze noemen de wet 'een monstrum'. Sorgdrager: ‘Open normen, dat zijn rampen voor een bestuursrechter.’

Van Aartsen: ‘Ik verbaas me over de luchthartigheid dat de Omgevingswet nu ineens per 1 januari wordt ingevoerd. Het betekent heel veel extra werk voor de omgevingsdiensten, terwijl ze daarnaast een veel belangrijkere job hebben: zich voorbereiden op een nieuwe fase in het VTH-stelsel.’ Sorgdrager: ‘Mijn advies over de Omgevingswet is: doe het niet. Nu kan het nog.’