Sterke relatie gebiedsontwikkeling en sociaaleconomische status

Uit nieuwe cijfers op Waarstaatjegemeente.nl komt naar voren dat gebiedsontwikkeling een belangrijke rol kan spelen bij het verbeteren van de sociaaleconomische status (SES-WOA) in een wijk. Wijken als Binckhorst in Den Haag en Spoorzone Noord in Tilburg kende de afgelopen jaren een sterke verbetering van de SES-WOA score. Dat zijn juist wijken waar flink wordt geïnvesteerd in publieke voorzieningen. Volgens de VNG kunnen de cijfers beleidsmakers goede inzichten bieden.

Binckhorst

De wijk Binckhorst is sinds 2009 in transformatie. In dat jaar kwam de gemeente met plannen om er een gemengd gebied van te maken met zowel bedrijfspanden als woningen. Sindsdien zijn er veel oude bedrijfspanden gesloopt, maar de gebiedsontwikkeling is nog steeds bezig. Er komen in totaal 12.500 woningen bij. Ook investeert Den Haag in de openbare ruimte, met parken en een groene fietsroute tussen Binckhorst en het aangrenzende Voorburg.

Ook Tilburg groeit

De transformatie heeft in ieder geval opgeleverd dat de wijk ruim bovenaan staat in het lijstje wijken die de meeste groei in de SES-WOA score hebben ondergaan. Met name de welvaart en het recente arbeidsverleden van de bewoners is toegenomen. Het opleidingsniveau is redelijk constant gebleven. De Haagse wijk wordt in de top 10 stijgers gevolgd door drie wijken in Tilburg: Stappegoor, Spoorzone Noord en Jeruzalem. Ook daar vindt grootschalige gebiedsontwikkeling plaats. Bijvoorbeeld in Spoorzone Noord, waar stevig wordt ingezet op woningbouw.

Voorzieningen en gentrificatie

Volgens de VNG kan de relatie tussen gebiedsontwikkeling en de sociaaleconomische score van de wijk mogelijk worden verklaard door de verbeterde voorzieningen, maar ook door veranderingen in de demografische samenstelling in de wijk: gentrificatie. ‘door renovaties of nieuwe voorzieningen, trekt dit nieuwe groepen bewoners aan, waardoor de gemiddelde SES-score kan stijgen. Dit laat duidelijk zien welke vruchten gebiedsontwikkelingsprojecten afwerpen’, aldus de VNG.

Landelijke ontwikkelingen

De afgelopen 6 jaar nam de SES-WOA score in Nederland het meest toe in niet-stedelijke gemeenten. Maar, die gemeenten hebben wel een achterstand ten opzichte van meer verstedelijkte gebieden. Daarbij komt dat stedelijkheid wel een voorspellende factor is wat betreft sociaaleconomische status, maar dat er ook tussen stedelijke gemeenten grote verschillen zijn. Lokale factoren spelen dus een belangrijke rol, al neemt de afstand tussen stedelijke en landelijke provincies dus wel af.

Zeeland, Limburg en Drenthe blijven achter

Op provinciaal niveau is er sinds 2017 ook veel veranderd. Overal neemt de sociaaleconomische positie van inwoners gemiddeld toe. Ook is het zo dat 9 van de 12 provincies dichter naar elkaar toe kruipen als het gaat om de SES-WOA score. Met andere woorden: in provincies waar het eerst minder goed ging, lijkt het nu beter te gaan. De keerzijde is dat Zeeland, Limburg en Drenthe achter lijken te blijven.