Startbouwimpuls van start: 12.500 euro per woning
Demissionair minister De Jonge van Volkshuisvesting wil de business case sluitend krijgen van woningbouwprojecten die bijna kunnen beginnen.
Om de business case rond te krijgen van reeds vergunde woningbouwprojecten, kunnen gemeenten vanaf nu, tot uiterlijk 13 oktober, een aanvraag doen voor 12.500 euro per woning. Het gaat hier om de Startbouwimpuls die minister De Jonge van Volkshuisvesting voor de zomer had aankondigd.
In totaal is 'minimaal' 250 miljoen euro beschikbaar. Dat klinkt weinig, gezien de groslijst met woningbouwprojecten die gemeenten na de eerdere aankondiging van de minister al aanleverden. Bijna drie kwart van de gemeenten, 246 van de 342, heeft het ministerie gemeld met woningbouwprojecten bezig te zijn die in aanmerking kunnen komen voor dit impulsfonds.
Volgens een nieuwe Kamerbrief gaat het hier opgeteld om 260.000 woningen. Zou het demissionaire kabinet elk van die geplande huizen subsidiëren met 12.500 euro, dan kost dat 3,25 miljard euro. 'Uit de groslijst blijkt dat een groot deel van de projecten gereed is om te starten met bouwen', concludeert de minister.
De voorwaarden
Dat is ook de voorwaarde die hij stelt: om de woningbouw aan te jagen, die naar verwachting in 2024 en 2025 een dip zal doormaken, wil hij bouwprojecten die planologisch zijn afgerond en eind dit jaar of de komende twee jaar van start kunnen, met financiële ruggesteun over de drempel helpen.
Andere voorwaarden zijn onder meer dat het om minstens tien woningen gaat, en de helft 'betaalbaar' is. Dat betekent dat het gaat om sociale huur, middeldure huur tot 1023 euro per maand of koopwoningen tot 355.000 euro. Ingediende projecten worden na 13 oktober beoordeeld op basis van snelheid van realisatie, juridische hardheid en de hoogte van de gewenste rijksbijdrage.
Stagnerende bouw
Eerder meldde onderzoeksbureau ABF Research dat de bevolkingsgroei in 2030 groter zal zijn dan gedacht, gezien de migratiecijfers. In 2022 kwamen bijvoorbeeld 90.000 Oekraïners naar Nederland. Die onvoorziene groei betekent volgens de onderzoekers dat in 2030 981.000 woningen bijgebouwd moeten zijn. Tot en met dat jaar ligt er nu een harde plancapaciteit van 388.800 woningen, schreven zij, en zachte plannen voor 607.300 woningen.
Afgelopen mei meldde De Jonge dat in 2022 90.000 woningen zijn gebouwd, maar dat de markt verslechtert. De oorzaken wisselen van duurdere bouwmaterialen tot een hogere rente, die zowel huizenkopers als investeerders dwarszit.
Dit is een belangrijke oorzaak. 14.000 mensen naar Nederland halen voor laagwaardige arbeid. Om rotzooi uit onder meer China te importeren en door te voeren. We hebben in Nederland volgens het cbs 1,2 miljoen arbeidsmigranten rondlopen. Dat zijn er nu 800.000. Hoofdzakelijk voor kassen, distributiecentra en slachterijen. Nederland zal keuzes moeten maken in welke economische activiteiten wij wel en welke wij niet meer willen. Tot 2030 zal het aantal m2 distributiecentra nog met 20% toenemen. Het is lastig om dat nu nog af te remmen. De kostprijs van de arbeid kan daarin een belangrijke factor zijn. Die is nu zeer laag. Zweden verdubbelde onlangs het minimumloon voor arbeidsmigranten om het aantrekken van lage lonen arbeid af te remmen. Een goede zet.