Stabiliseert het aantal wolven op ruim tweehonderd?

Wie liever in een land zonder wolven leeft, heeft binnen de Europese Unie steeds minder uitwijkmogelijkheden. Alleen Ierland, Cyprus of Malta zijn wolvenvrij. Van de 24 lidstaten die wel wolven hebben, heeft slechts Luxemburg geen roedel en dus geen wolven die zich voortplanten. Nederland telt nu negen roedels.

Het is de grote vraag hoe de populatiegroei zich doorzet. Ook in Nederland leeft die vraag, vanwege de aanvallen op schapenkuddes en recente incidenten met honden (Nunspeet) en een kind (Austerlitz). Een nieuw onderzoek, in opdracht van de provinciale uitvoeringsorganisatie BIJ12, heeft geprobeerd een licht in de toekomst te werpen, maar dat blijkt moeilijk. Harde conclusies ontbreken.

Wanneer stopt de groei?

Geen enkele wolvenpopulatie groeit in het oneindige door, schrijft dierecoloog Jasja Dekker met collega's in de studie. Dat komt door uitputting van voedselbronnen of het feit dat alle mogelijke habitats bezet zijn en nieuwe wolven geen eigen territorium meer vinden. Vorig jaar werden in Nederland 66 individuele wolven waargenomen, waarvan een deel hier geen vaste verblijfplek hoeft te hebben maar de grens naar België of Duitsland kan oversteken. Tegelijkertijd geven waarnemingen vaak een onderschatting, noteren de onderzoekers. Er zullen al snel wolven onder de radar blijven, door hun nachtelijke leven en schuwheid.

De populatiegroei ging de laatste jaren snel, nadat ruim negen jaar geleden in Nederland de eerste wolf waargenomen werd. Binnen de Europese Unie waren er vorig jaar naar schatting 20.000 wolven, opgebouwd uit negen verschillende populaties. De wolven in Nederland behoren genetisch tot de Centraal Europese groep, die voorkomt tot en met Denemarken, Polen en Oostenrijk. De wolven in Nederland kunnen worden gezien als een subpopulatie hiervan, die het gebied deelt met België en de Duitse deelstaten Nedersaksen en Noordrijn-Westfalen.

Zie hieronder een populatiegrafiek uit het rapport. 

Ruim tweehonderd wolven?

De onderzoekers gebruikten voor hun blik in de toekomst verschillende varianten van een populatiemodellering, waaruit het beeld oprijst dat de populatie in Nederland zal stabiliseren op ruim tweehonderd wolven; over dertig jaar of misschien wel zeventig jaar. Maar dit is niet meer dan een indicatief beeld, bezweren de onderzoekers, omdat ze zich qua gegevens nog erg moeten baseren op kenmerken van wolven uit Noord-Amerika en Oost-Europa.

Meer kennis over het leven van wolven in dit deel van Europa geeft op termijn een scherper beeld. Want in hoeverre gaat de wolf zich thuis voelen in de open landbouwgebieden van Nederland, waar de wolf zich nu vooral op de Veluwe op z'n gemak voelt? Wolven kunnen zich goed aanpassen, hoewel ze een voorkeur hebben voor bosachtige gebieden met genoeg hoefdieren en ook bevers en hazen. Meer lokale gegevens zijn broodnodig, aldus de onderzoekers. ‘Dat is belangrijk, omdat wolven in Nederland in een nieuw type landschap (leefgebied) terechtkomen en er andere processen zullen ontstaan dan die we kennen van het (verspreidings-)gedrag uit vroegere tijden of over wolven in minder antropogene landschappen.’