Smart Cities: Start ook eens met een bottom-up Park Hackaton

In Rotterdam heeft een aantal mensen de ‘Right to Challenge’ aangepakt om drie parken in zelfbeheer te nemen. Het gaat om het Essenburgpark, het Dakpark en het Park 1943. Bij het ondernemen van burgerinitiatieven komen uiteraard ook uitdagingen met de gemeente kijken, waarbij open data zouden kunnen helpen om deze uitdagingen aan te gaan. 

Op 4 en 5 november deed ik mee aan een Park Hackaton, waarin de gemeente, studenten en initiatiefnemers van de parken de uitdagingen specificeerden, de data vragen articuleerden en met eerste ideeën voor oplossingen kwamen.

Het concept van de slimme stad is ontstaan vanuit de techindustrie. Steden zijn de motor van economische ontwikkeling en in combinatie met de technologische revolutie heeft de slimme stad zich ontwikkeld tot een groeimarkt met een miljardenomzet. De techbedrijven verkopen efficiëntie en veiligheid voor de inwoners. Maar dat wordt bereikt door surveillance en het implementeren van gesloten systemen, waardoor inwoners hun invloed op het leven in de stad verliezen. De organisatoren van de Park Hackaton, TU Delft, Wij Delfshaven en Gemeente Rotterdam, wilden dit eens omdraaien door burgers juist te stimuleren om gebruik te gaan maken van open data. Met hulp van het programma Open 4 Citizens en het Horizon 2020 Programma van de Europese Commissie kunnen burgers in samenwerkingsverband nieuwe diensten ontwerpen en gebruik maken van open gegevens.

Het werd een kantelpoging om een Hackathon eens niet vanuit een dataset te starten en de organisatoren slaagden wonderwel in hun opzet. Lekker eten en drinken, laat stoppen en weer vroeg beginnen deed de rest. Met de Park Hackaton leerden we gezamenlijk hoe open data en digitale technologie van nut kunnen zijn voor groene initiatieven. Denk dan bijvoorbeeld aan vrijwilligers kunnen betrekken, meerwaarde aantonen of met de gemeente communiceren. Zowel de reacties vanuit de groene initiatieven als bij de gemeente op de Park Hackaton waren enthousiast: “Ik had nooit gedacht dat we met inwoners rond een abstract begrip als open data in korte tijd zoveel zouden bereiken.” Maar ook groen initiatiefnemers waren verast: ”Ja, ik dacht ik kom nog maar een dag, want dit is te belangrijk en dit helpt me verder!.”

Deze bottom up Park Hackaton was een nieuwe vorm van bottom up participatieve innovatie waarin de digitale vaardigheden van burgers werden ontwikkeld en tegelijkertijd meer grip werd gegeven op de inrichting van hun leefomgeving. Het maakte slim gebruik van data en connectiviteit en vergat daarin niet de gebruiker centraal te zetten in plaats van de open data. De organisatoren maakten gebruik van slimme gebouwen, omdat het gebouw van de gebiedscommissie Delfshaven gedurende de Park Hackaton (en dus buiten reguliere tijden) open bleef. Ook werd er gebruik gemaakt van slimme netwerken: de samenhang in de lappendeken van de groen initiatieven in Delfshaven heet de Groene Connectie. Tot slot was er sprake van slim bestuur doordat er ruimte was voor burgerparticipatie.

De Park Hackaton is inmiddels inzending voor de Stuiveling Open Data Award, die 12 december wordt uitgereikt. De award is vernoemd naar de voormalige president van de Algemene Rekenkamer, Saskia Stuiveling, die zich jarenlang heeft ingezet voor zichtbare en effectieve verantwoording, transparantie en (digitale) vernieuwing van de overheid.

Een goed voorbeeld dat navolging verdient.

Lees hier de eerdere columns van Nynke Schaaf