Regering wil meer vat op klimaatadaptatie bebouwing

Het kabinet voelt zich geroepen de regie te nemen in het klimaatbestendig en natuurvriendelijk inrichten van Nederland. Donderdag kwam het eerste deel uit van de Nationale aanpak Klimaatadaptatie gebouwde omgeving. Hierin worden de plannen en voornemens samengevat voor de periode tot en met 2030.

Opwarming

Voorlopig zet de opwarming van de wereld nog door, een opwarming die in Nederland twee keer sneller gaat dan het mondiale gemiddelde. Het huidige kabinet wil daarom inspelen op een toekomst met meer hittedagen, andere neerslagpatronen en langere droogteperiodes. Andere bijkomende doelen zijn onder meer het behoud van biodiversiteit en omgaan met bodemdaling.

Meetlat

Nog eind dit jaar moet een 'landelijke meetlat' zijn opgesteld, die bepaalt wat nou eigenlijk verstaan wordt onder een groene en klimaatbestendige gebouwde omgeving. De maatlat zal doelen en normen formuleren voor projectbouw en de ruimtelijke ordening. Natuurinclusief (ver)bouwen wordt de norm, staat in de aanpak. Via de nu nog niet ingevoerde Omgevingswet moet dit straks wettelijk geregeld kunnen worden. Dit betekent in de praktijk onder meer dat bij nieuwbouw, grootscheepse renovatie en isolatie van spouwmuren rekening wordt gehouden met nesten van huismussen, gierzwaluwen en vleermuizen. Het Planbureau voor de Leefomgeving liet in een studie uit 2020 een terugloop zien van stedelijke soorten als mus, gierzwaluw, spreeuw en zwarte roodstaart.

Stress

In 2025 moeten gemeenten, provincies en waterschappen stresstesten uitvoeren om te kijken waar in hun gebied eventuele problemen kunnen opduiken qua hitte, wateroverlast en droogte. Twee jaar later moeten gemeenten een uitvoeringsplan voor klimaatadaptatie op papier hebben. In het ruimtelijk beleid moet het water- en bodemsysteem leidend zijn, denk aan bodemdaling en de waterhuishouding van een gebied. Gemeenten en provincies zullen bij locatiekeuzes moeten motiveren hoe zij op die plek omgaan met klimaatverandering en bodemdaling.

Vanaf 2025 moet een nu nog onbepaald percentage van een te bebouwen gebied flexibel worden ingericht met bijvoorbeeld flexwoningen of natuur, zodat dit deel van de grond eventueel dienst kan doen als extra waterberging.

Handreiking

Begin volgend jaar verschijnt ter ondersteuning van de lokale overheden een nieuwe Handreiking decentrale regelgeving klimaatadaptief en natuurinclusief bouwen, inrichten en beheren. Voor de 45 klimaatadapterende werkregio's is tussen 2021 en 2027 200 miljoen euro beschikbaar in het kader van de Tijdelijke impulsregeling klimaatadaptatie. In 2023 start ook het programma Werklandschappen van de Toekomst, dat 26 miljoen euro heeft om groene, gezonde en klimaatadaptieve bedrijventerreinen tot stand te brengen.

Vastgoed

Voor het in kaart brengen van klimaatrisico's van bestaand vastgoed wordt nog aan een uniforme methodiek gewerkt. Voor de tevens gewenste vergroening van de openbare ruimte wordt gewacht op een onderzoek van Wageningen University & Research en het Planbureau voor de Leefomgeving dat eind dit jaar is afgerond. Die vergroening is ook onderdeel van het programma Mooi Nederland. Om in steden en dorpen ruimte te vinden voor die vergroening, is het de bedoeling om de auto toenemend te weren uit de bebouwde omgeving.