Weinig voortgang circulaire economie EU

Er zit weinig schot in de overgang van de EU naar een circulaire economie. De talloze maatregelen en miljarden euro’s die erin zijn gestopt hebben daar weinig effect op gehad. De ambitie om tegen 2030 twee keer zoveel materialen te recyclen als in het afgelopen decennium is een onmogelijke opgave, concludeert de Europese Rekenkamer (ERK).

Producten en productieprocessen

Er is weinig vooruitgang geboekt in de overgang van de Europese Unie naar een circulaire economie. Dat blijkt uit een verslag dat dinsdag 4 juli door de Europese Rekenkamer is gepubliceerd. Ondanks EU-maatregelen en miljarden euro's aan investeringen hebben de lidstaten nauwelijks resultaat geboekt, met name op het gebied van circulair ontwerp van producten en productieprocessen. Als gevolg hiervan concludeert de ERK dat het behalen van de ambitie van de EU om in dit decennium twee keer zoveel materialen te recyclen als in het afgelopen decennium een onmogelijke opgave is.

Minimale vooruitgang geboekt

Over het algemeen heeft de EU minimale vooruitgang geboekt in de overgang naar een circulaire economie. Tussen 2015 en 2021 steeg het gemiddelde percentage circulariteit van alle 27 EU-lidstaten met slechts 0,4 procentpunt. Zeven lidstaten - Litouwen, Zweden, Roemenië, Denemarken, Luxemburg, Finland en Polen - zijn zelfs achteruitgegaan in deze periode. De ERK concludeert daarom dat het realiseren van de ambitie van de EU om tegen 2030 het aandeel gerecycled en in de economie teruggebracht materiaal te verdubbelen, een grote uitdaging zal zijn.

‘Behoud van materialen en minimalisering van afval zijn cruciaal voor de EU om efficiënt met hulpbronnen om te gaan en de milieudoelstellingen van de Green Deal te bereiken,’ aldus ERK-lid Annemie Turtelboom. ‘Tot nu toe zijn de genomen maatregelen echter verre van effectief geweest, waardoor de overgang naar een circulaire economie in de EU-landen vrijwel tot stilstand is gekomen.’

Actieplannen opgesteld

Om de overgang naar een circulaire economie te ondersteunen, heeft de Europese Commissie twee actieplannen opgesteld. Het eerste plan uit 2015 bevatte 54 specifieke maatregelen, terwijl het tweede plan uit 2020 nog eens 35 nieuwe maatregelen toevoegde. Het doel was om vóór 2030 het percentage gerecycled en teruggebracht materiaal in de economie te verdubbelen. Hoewel deze plannen niet bindend waren, waren ze bedoeld om de lidstaten te ondersteunen bij het versterken van hun activiteiten op het gebied van circulaire economie. Bijna alle EU-landen hadden in juni 2022 een nationale strategie voor circulaire economie ontwikkeld of waren bezig met de uitwerking ervan.