Leve de leegte in Loppersum

Op zoek naar positieve beeldvorming

De meeste mensen buiten Groningen kennen Loppersum alleen als centrum van het aardbevingsgebied. Cees de Vries, eigenaar van Hotel Spoorzicht & SPA, krijgt nog steeds annuleringen vanwege de door gasboringen veroorzaakte aardbevingen. Het gaat weliswaar maar om een paar procent van het totaal aantal boekingen, maar toch. ‘Er zijn echt mensen die denken dat je hier ’s nachts uit je bed trilt. Tja, tegen onwetendheid kun je niet veel beginnen.’

Loppersum snakt naar wat positieve beeldvorming, zegt de voor toerisme verantwoordelijke wethouder Rudi Slager (ChristenUnie). De nodige bezoekers weten de gemeente al te vinden – ‘en te waarderen’ – maar het aantal mag van Loppersum nog wel wat groeien. ‘Toerisme brengt leven in de brouwerij. Het is belangrijk voor de leefbaarheid, het vergroot de bekendheid en de economische ontwikkeling van de regio’, aldus de gemeentelijke website.

Maar hoe zet je een gemeente op de kaart als je geen grote toeristische trekpleisters als bekende musea, bouwwerken of pretparken hebt? Slager: ‘We zijn geen Giethoorn, waar de bussen met toeristen toch wel komen. Dus zijn we gaan kijken naar wat we wél hebben: veel open landschappen waar je nog kunt kijken zover het oog reikt en mooie, stille dorpjes met eeuwenoude kerkjes.’

Juist in een druk en vol land als Nederland is er volgens Slager steeds meer behoefte aan rustige plekken waar mensen zich terug kunnen trekken. ‘Dagen op de hei’ zijn bij veel organisaties tegenwoordig gemeengoed, ook bij de gemeente Loppersum. ‘Als college gaan wij geregeld naar een boerderij in Zeerijp, maar ook weleens naar de Achterhoek. Even de telefoons thuis, de tijd nemen om rustig na te denken over de toekomst.’

Speerpunten
De gemeente heeft in het toerismebeleid voor een aantal ‘speerpunten’ gekozen, die aansluiten bij de fijne dingen die Loppersum toeristen te bieden heeft: ruimte, veel groen en een landelijk karakter. Zo wil de gemeente agrotoerisme stimuleren en faciliteren, ruimte geven aan kleinschalige verblijfsaccommodaties en inspelen op de ‘toenemende belangstelling voor cultuurtoerisme en bezinningsdagen’. Concreet investeert de gemeente bijvoorbeeld in de aanleg van nieuwe wandel- en fietspaden, die aansluiten op de toegangspaden van ondernemers. Slager: ‘En daar krijgen we dan weer wat aandacht voor in de plaatselijke pers. Fijn, want het gros van onze bezoekers komt uit de regio.’

Vanwege de geringe omvang werkt Loppersum (circa 10.000 inwoners) qua toerismebeleid onder de vlag ‘Top van Groningen’ samen met de omliggende gemeenten Delfzijl, Eemsmond en Appingedam. Dat is ook financieel aantrekkelijk, zegt Edwin van der Woude, directeur van de Top van Groningen. De vier gemeenten trekken samen jaarlijks anderhalve ton uit voor de promotie. ‘We haken ook aan bij Marketing Groningen, dat de hele provincie promoot.’

Marketingman Van der Woude heeft veel ervaring met het promoten van plaatsen en streken in Groningen. ‘Ik hoor vaak: “In Giethoorn komen al die Chinezen, dat willen wij ook.” Maar zo werkt het natuurlijk niet. Giethoorn heeft niet zelf bedacht om populair te worden in China, dat is per toeval ontstaan. En met al dat water heeft Giethoorn natuurlijk echt iets bijzonders te bieden. In het gebied van de Top van Groningen heeft misschien alleen Appingedam met zijn historische centrum de potentie om uit te groeien tot een toeristische trekpleister. In de andere gemeenten ligt het niet voor het oprapen, dus daar moesten we wat anders verzinnen.’

Voor Loppersum is dus gekozen voor rust en ruimte als unique selling point, een plek waar je kunt onthaasten. ‘Hier kun je zonder lichtvervuiling naar de hemel kijken. Dat is ook een rijkdom’, zegt Van der Woude. De bedrijfsfilosofie van boerderij De Diek’n, die onder meer dienst doet als restaurant en vergaderlocatie, sluit goed aan bij de door de gemeente gekozen koers: rust en bezinning. In de boerderij komen steeds meer bedrijven en particulieren langs om een of meerdere dagen off line te zijn, zegt mede-eigenaar Neeltje van den Boom. ‘In het westen is het altijd en overal druk, hier kun je nog echt de stilte ervaren. Dat merk je al als je vanuit de Randstad richting het noorden rijdt, het wordt steeds leger.’ Maar volgens haar is het een ‘enorm vooroordeel’ dat Groningen kaal en saai zou zijn. ‘Je kunt hier prachtige wandeltochten maken, het landschap is bijna Scandinavisch.’

Geen toeristenbelasting
Of het gemeentelijke toeristenbeleid daadwerkelijk vruchten afwerpt, is lastig cijfermatig te onderbouwen. Loppersum behoort tot het kleine deel van de gemeenten die geen toeristenbelasting heffen, waardoor de gemeente niet over bezoekcijfers beschikt. Maar wethouder Slager bereiken wel positieve geluiden van ondernemers. Zo groeit volgens hem de vraag naar huurfietsen. Van der Woude heeft een – naar eigen zeggen niet helemaal representatieve – rondgang gemaakt langs ondernemers in de Eemsdelta, waar Loppersum deel van uitmaakt. Daaruit blijkt dat bij een meerderheid van de ondernemers in 2017 de omzet, werkgelegenheid en het aantal overnachtingen is gestegen. Al valt niet uit te sluiten dat de aantrekkende economie daarbij ook een rol heeft gespeeld.

Loppersum wint de afgelopen jaren aan populariteit, merkt ook ondernemer Van den Boom. ‘De afgelopen twee, drie jaar trekt het echt aan. Steeds meer bedrijven weten ons te vinden.’ Dat komt zeker ook door de gemeentelijke promotie, denkt Van den Boom. ‘Er is hier echt een ommekeer gaande. Inwoners en ondernemers worden enthousiast over iets waar ze zich vroeger nog voor schaamden.’ Toch mogen de Noordoost-Groningers nog wel wat meer van de daken schreeuwen hoe mooi hun gebied is, vindt marketingman Van der Woude. ‘De mensen hier zijn vaak te bescheiden, daar heb ik wel last van.’

Niet iedereen is even diep onder de indruk van het gemeentelijke toerismebeleid. ‘Ze doen erg hun best en alle inspanningen zijn meegenomen, maar als ik afhankelijk zou zijn van de marketingafdeling van de gemeente, dan kan ik de tent wel sluiten’, zegt de Loppersumse hoteleigenaar De Vries. Dat de gemeente investeert in de aanleg van wandel- en fietspaden vindt hij niet meer dan logisch. ‘Dat hoort gewoon bij de standaard gemeentelijke taken. Door die investeringen zijn we nog niet direct in de hemel terechtgekomen. Laten we eerlijk zijn, Loppersum is niet de meest sexy verblijfplaats van Nederland. Ik maak zelf een hoop lawaai, anders red ik het niet.’

Kuuroord
De Vries wil met een miljoeneninvestering zijn hotel de komende jaren ombouwen tot een kuuroord. Daarmee hoopt hij straks volk uit binnen- en buitenland naar Loppersum te lokken. Volgens sommigen is de gemeentelijke toerismestrategie te onduidelijk. ‘De aansturing van de gezamenlijke VVV-organisatie Top van Groningen blijft aandacht vragen, vooral de digitale, onduidelijke presentatie van het geheel blijft een punt van zorg’, noteerde de lokale D66-afdeling in het jongste verkiezingsprogramma.

Zo heeft Top van Groningen geen eigen website, maar het omvattende gebied ‘Eemsdelta’ wel. ‘Top van Groningen is de naam van de stichting. Het is geen merk, heeft geen relevantie voor toeristen en heeft daarom ook geen eigen website. Wij presenteren het gehele gebied als Eemsdelta’, licht marketingman Van der Woude toe. Hij kent de kritiek, maar zegt van ondernemers en wethouders uit Loppersum en de drie andere gemeenten vooral positieve geluiden te horen. ‘Wanneer zij tevreden zijn, ben ik het ook.’

Waarom Loppersum zo geweldig is
Loppersum mag dan geen grote toeristische trekpleisters hebben, de Groningse gemeente heeft wel degelijk een hoop te bieden. Dat vindt in ieder geval betrokken inwoner Jaap Nauta. Op de Facebookpagina ‘Eldorado Loppersum’ heeft hij maar liefst 101 redenen opgesomd ‘waarom iedereen in de gemeente Loppersum wil wonen’.

Nauta is de pagina begonnen naar aanleiding van de vele negatieve berichten over de aardbevingen in Loppersum. ‘Als ik aan mensen uit andere delen van het land vertel dat ik uit Loppersum kom, zeggen ze: “Och, wat erg.” Maar het is helemaal niet erg om hier te wonen, het is juist geweldig in Loppersum – ook voor toeristen.’ Op verzoek van Binnenlands Bestuur stelde Nauta een top 5 samen, in willekeurige volgorde:
1. Hier heb je ruimte: 9.887 inwoners op een oppervlakte van 111,93 vierkante kilometer.
2. In Loppersum groeten we elkaar altijd met ‘moi’.
3. De gemeente Loppersum is prima bereikbaar met het openbaar vervoer (bussen en twee treinstations) en maar 20 minuten met de auto vanaf de stad Groningen.
4. Loppersum heeft uitgebreide voorzieningen, zoals scholen, winkels, sportverenigingen, cafés etc.
5. Zorgcoöperatie Loppersum regelt onderlinge dienstverlening en zorgt dat ouderen langer zelfstandig kunnen wonen. Je kunt je leven lang in Loppersum wonen.

Dit is het tweede deel van een serie over toerismebeleid. Het eerste deel (Berg en Dal) stond in BB14. en het laatste deel (Renesse) staat in BB 16.