Irritatie bij Zuid-Holland na oordeel rijk over gebiedsplan

De deadline is over een kleine tien maanden, maar de provincie Zuid-Holland zegt nu al dat het niet gaat lukken om de definitieve versie van haar PPLG (het Provinciaal Plan Landelijk Gebied) op tijd af te hebben. Die boodschap geeft het college van Gedeputeerde Staten per brief aan de rijksoverheid. Volgens Zuid-Holland verlangt het rijk te veel van de provincies en geeft het daar weinig zekerheid en financiële middelen voor terug.

Niet haalbaar

‘De deadline die u stelt, is niet haalbaar’, aldus het Zuid-Hollandse college in de brief. ‘Wij kunnen daarom niet meegaan in het tempo dat u vraagt.’ De provincies moesten voor 1 juli van dit jaar een conceptversie inleveren van hun plannen om de transitie van het landelijk gebied vorm te geven, het zogeheten PPLG. Ze kregen daar enkele weken geleden feedback op uit Den Haag. In de meeste gevallen was de boodschap dat meer uitwerking nodig is. Alle provincies moeten nu uiterlijk 30 september 2024 een definitief plan indienen, waarin ze beschrijven hoe en wanneer ze de doelen op het gebied van natuur, water, klimaat en stikstof halen.

Demissionair minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) heeft 24,3 miljard euro gereserveerd om al die plannen te bekostigen, maar vooralsnog krijgen de provincies amper geld. Het is zelfs nog onzeker of dat zogeheten transitiefonds er daadwerkelijk komt. De vorige Tweede Kamer heeft, na de val van het kabinet, het fonds controversieel verklaard.

Ongepast

Zuid-Holland vindt het daarom ‘ongepast’ dat het rijk nu minutieus uitgewerkte plannen per gebied wil hebben, terwijl het nog de vraag is of daar geld voor beschikbaar komt. ‘Geef ons en onze gebiedspartners het vertrouwen dat wij toewerken naar de doelen, maar pin ons niet vast op het pad daar naartoe als voorwaarde voor het verkrijgen van middelen’, aldus het college. Volgens Zuid-Holland zet het rijk ‘ongetwijfeld ongewild’ een ‘rem op de voortgang van de transitie van het landelijk gebied’ door veel te vragen en daar vooralsnog weinig voor terug te geven. ‘It takes two to tango’, schrijft het college in de kritische brief.

Het provinciebestuur zegt ‘verbaasd en bezorgd’ te zijn. ‘De onzekerheid voor boeren en tuinders over hun toekomstperspectief met een fatsoenlijk verdienmodel kunnen wij niet zonder generiek beleid en voldoende financiële middelen van het rijk wegnemen.’ Zuid-Holland verlangt op beide vlakken ‘zo snel mogelijk’ helderheid en zekerheid.

Hoe zit het in de andere provincies?

Uit andere provincies kwam de afgelopen weken ook al kritiek op de gang van zaken. Ook zij kregen vanuit Den Haag een formele beoordeling binnen van de eerste versies van hun gebiedsplannen. De onzekerheid is groot.

Het provinciebestuur van Overijssel schreef in een reactie: ‘Wat hierin wel een complicerende factor is, is dat het rijk nog geen helderheid kan geven over de aangevraagde (financiële)middelen en randvoorwaarden die wij hebben gesteld. We begrijpen dat die duidelijkheid pas door een nieuw kabinet gegeven kan worden en zodra een concretere versie van ons PPLG Overijssel (...) op tafel ligt, maar hadden die duidelijkheid, samen met onze (gebieds)partners liever nu al gehad.’