IPO-advies: boeren gemakkelijker onteigenen

Het moet gemakkelijker worden om boeren te onteigenen of hun vergunning in te trekken. Het rijk moet daarvoor de stikstofwetten en -regels aanscherpen. Dat schrijft het Interprovinciaal Overleg (IPO) in een advies aan het kabinet.

Kentering

De provincies stuurden hun oproep vorige week naar minister Christianne van der Wal van Natuur en Stikstof, meldt NRC dat het advies heeft ingezien en het een 'kentering' noemt. De provincies vinden dat het kabinet teveel focust op het uitkopen van boeren en hen te weinig perspectief biedt. In het advies schetsen zij ‘randvoorwaarden’ en ‘condities’ die ervoor moeten zorgen dat Nederland in 2030 zijn stikstofuitstoot heeft gehalveerd. Dat is een afspraak in het coalitieakkoord. Een IPO-woordvoerder benadrukt dat de provincies niet op eigen initiatief met hun advies zijn gekomen, meldt NRC. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit had om een overzicht gevraagd van het ‘instrumentarium’ dat nodig is om de stikstofuitstoot terug te brengen.

Onteigenen

De provincies roepen in het advies op tot diverse ‘gevoelige’ maatregelen, zoals onderzoeken of onteigening van boerenland breder is toe te passen. Onteigening wordt nu vooral ingezet om aanleg van infrastructuur, zoals een brug of spoor, mogelijk te maken of  extra natuur te creëren. De IPO-woordvoerder noemt het ‘nuttig om te onderzoeken’ of onteigening ook is in te zetten ‘buiten natuurgebieden’. Onteigende boeren ontvangen een hogere vergoeding dan boeren die zich vrijwillig laten uitkopen. Naast grond en stallen worden ook gederfde inkomsten, eventuele verhuis- of verbouwingskosten en andere zaken vergoed. Zo hopen de provincies meer boeren zover te krijgen.

Vergunningen

Verder pleiten de provincies voor aanscherping van pachtregels en dringen ze aan op maatregelen die direct invloed hebben op de praktische gang van zaken in het boerenbedrijf, zoals het omstreden eiwitarmer maken van veevoer. Daarnaast zouden (boeren)bedrijven die willen uitbreiden een vergunning moeten aanvragen, zodat provincies beter zicht krijgen op het aantal bedrijven dat uitbreidt en hun stikstofuitstoot. Verder moet ongebruikte stikstofruimte in de huidige vergunningen worden ingeperkt. Het IPO-advies lijkt een steun in de rug voor minister Van der Wal, schrijft NRC, terwijl die de laatste tijd juist regelmatig tegenover landbouwgedeputeerden stond.