Gevolgen wabo onderschat
Het nieuwe uitstel van de Wabo kan leiden tot maar één conclusie: de gevolgen én de complexiteit van de invoering van de wet zijn door alle betrokkenen onderschat. Het is moeilijk te begrijpen dat in juni 2010, 4 weken voor de tot begin deze week beoogde invoeringsdatum van 1 juli, moet worden vastgesteld dat de nieuw ontworpen ICT-voorziening volgens betrokkenen niet vlekkeloos functioneert.
Voorbereidingen voor de Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) zijn jaren geleden al in gang gezet. Daarom had het mogelijk moeten zijn om tijdig een goed draaiende ICT-voorziening beschikbaar te hebben. Zo mogelijk nog vreemder is het dat de nieuw gebouwde ICT-tool vooralsnog ongeschikt is om data rechstreeks te exporteren naar gemeentelijke backoffice-applicaties. Dit heeft tot gevolg dat gemeenten straks zijn gedwongen om gegevens uit elektronisch ingediende aanvragen over te tikken, of in te scannen.
Het is niet te bevatten dat dit in het huidige digitale tijdperk op deze manier moet. Het heeft er alle schijn van dat het ICT-traject vanuit het ministerie van VROM niet strak genoeg is aangestuurd. Mede daardoor kon het ook gebeuren dat op cruciale momenten, zoals bij een test van de laatste ICTversie in april, onnavolgbare strubbelingen ontstonden. Gemeentelijke projectleiders die voor deze test naar het departement waren gekomen, vonden de proef niet uitgebreid genoeg. Het risico hiervan was dat argwaan en scepsis de overhand konden krijgen.
Niet alleen VROM heeft te licht gedacht over de operatie. In juli 2006 riep de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) de eigen achterban nog op er rekening mee te houden dat de Wabo op 1 januari 2008 zou worden ingevoerd. Op dat moment was de gemeentekoepel al met provincies, waterschappen en het ministerie van VROM in gesprek over het afbakenen van bevoegdheden en verantwoordelijkheden.
Maar er was veel meer te bespreken. De ene keer ging het over geld voor invoerings- en opleidingskosten, de andere keer over het transparant maken van de leges. En dan kwam ook de discussie over de omgevingsdiensten er nog tussendoor. Maar dat uiteindelijk ruim 4 jaar nodig zou zijn om alles goed te regelen, kon in 2006 kennelijk door niemand worden voorzien. Ook niet door de VNG. De nieuwe invoeringsdatum van de wet wordt nu 1 oktober.
Ondanks alle goede bedoelingen, rijst al met al het beeld op van een bureaucratische en verkokerde overheid die niet in staat is om de technische randvoorwaarden bij een nieuwe wet goed in te vullen. Aan gebrek aan tijd kan het niet hebben gelegen.
Mijn conclusie is dat het Min van BiZa niet betrokken is geweest bij het WABO / OLO traject. Dat moet wel, gezien de problematiek van selectielijsten, niet-EGEM conforme architectuur en lijsten documenttypen die niet aansluiten bij DIV-standaarden.
Vanuit archiveringsperspectief, vanuit het oogpunt van digitale duurzaamheid en vanuit het gedachtengoed rondom zaakgericht werken is de invoering van WABO een heksenklus. Als ik dan vanuit het netwerk hoor dat DIV nog niet aan tafel zit bij de WABO projectleider en soms - zelfs anno juni 2010! - nog niet weet dat deze wet drastisch de DIV werkwijze omgooit, dan maak ik mij ernstig zorgen over onze overheid. Het gaat hier niet meer over dementie (aan het eind van het leven verbrokkelt het geheugen) maar over een kindje dat met een beperking geboren wordt (aan het begin van het leven wordt een stukje geheugenfunctie niet meegeleverd). Harde woorden, maar zoals ik er vandaag tegen aan kijk wel de realiteit.
En nu aan de slag om de beste omgeving en faciliteiten voor dit kind te creëren!