Over maand helderheid over Omgevingswet

Een meerderheid van de Eerste Kamer wil dat er op 7 maart plenair over de invoering van de Omgevingswet wordt vergaderd en een week later over het Ontwerp KB wordt gestemd. Dat bleek deze week bij een commissievergadering van de senaat waar door het Adviescollege ICT-Toetsing een briefing werd gegeven over het Indringend Ketentesten (fase 3) van het Digitaal Stelsel Omgevingswet.

Glas halfvol

Het ict-college ziet ‘langzaam maar zeker een licht positieve richting’ bij de ontwikkeling van het Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO). ‘De vorige keren was het glas vooral half leeg. Wij denken nu dat je kunt zeggen dat het glas halfvol is.’ Volgens Paul Klint van het college is er een verschuiving gaande in de plek waar de fouten in het digitale stelsel worden gevonden. ‘Dat was aanvankelijk in het centrale systeem, het DSO-LV. We zien dat nu langzaam verschuiven naar de periferie.’ Daarmee doelt hij op de gemeentelijke aansluitingen op het stelsel.

Integrale testomgeving

De behoedzame bewoordingen van Klint spruiten voort uit het feit dat een centrale, geïntegreerde testomgeving van het DSO nog altijd ontbreekt. Daardoor ontbeert het college zicht op waar de fouten zich exact afspelen en laat ook de trend in het aantal fouten zich niet lezen. ‘Volgens het programma [Aan de slag met de Omgevingswet, red] gaat die integrale testomgeving er niet komen. En dat verontrust ons.’

Ernstige zaak

Volgens Klint werd door zijn adviescollege al vorig jaar januari op die geïntegreerde testomgeving aangedrongen. ‘Wij zijn pas heel recent op de hoogte gekomen van het document van afgelopen juli waarin bot gezegd wordt: dat kan niet en dat komt er niet. En dat vinden wij een ernstige zaak.’  Volgens het Klint wordt daardoor vooral ‘op het heel belangrijke niveau van het integratietesten te weinig getest.’ Ook omgevingsplannen zijn nog nauwelijks via het nieuwe systeem verwerkt en getest.  

Zorgelijk

Kan de Eerste Kamer op 7 maart dan wel een gewogen oordeel over de staat van het DSO vellen, wilden oppositiepartijen PvdA, GroenLinks en de PvdD weten. Klint: ‘Het interessante en misschien ook wel het zorgelijke is dat niemand daar wat over kan zeggen. Het programma zelf in de eerste plaats niet, want er zijn geen geaggregeerde data.’ Ook het ict-college zelf wilde zich niet op vastleggen op een uitspraak of het digitale stelsel inmiddels voldoende robuust is.  

Risico's 

Volgens Klint drukt het college ‘keer op keer onze zorgen uit dat de testresultaten geïntegreerd moeten worden. Zodra die geïntegreerd worden kan je een soort trendlijn zien. Gaat het aantal gevonden problemen omhoog of omlaag? Op grond daarvan kun je statistische inschattingen maken wat de risico’s zijn. Maar als deze gegevens niet geïntegreerd over het hele programma voorhanden zijn, valt er niets over te zeggen.’

Gemeenten

Op de laatste algemene ledenvergadering van de VNG werd door gemeenten bijna unaniem minimaal een half jaar voorbereidingstijd op de invoering bepleit. Invoering van de Omgevingswet is na het recente uitstel door minister De Jonge nu voorzien op 1 januari 2024. Met de stemming van de Eerste Kamer zouden gemeenten de door hen gewenste tijdige duidelijkheid krijgen.