Eén Omgevingsbesluit 2.0 volstaat

Op 1 juli 2015 is de Omgevingswet aangenomen door de Tweede Kamer. De wet (349 artikelen) vervangt 26 wetten (4700 artikelen). Dat is niet het gevolg van plakken en knippen of een nietje erdoor, maar van een hele nieuwe architectuur. Het is een wet aus einem GuB, zoals onze oosterburen zeggen.

Op dit moment buigen overheden en bedrijfsleven zich in het kader van de preconsultatie over de vier Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB), die in de plaats komen van 120 bestaande AMvB’s.

Het Omgevingsbesluit bevat de algemene en procedurele bepalingen ter uitwerking van de instrumenten van de wet die voor iedereen van belang zijn, zowel voor overheden als voor bedrijven en burgers. Het Besluit kwaliteit leefomgeving richt zich tot bestuursorganen en bevat de inhoudelijke normen voor de bestuurlijke taakuitoefening en besluitvorming. Het Besluit activiteiten leefomgeving stelt algemene, rechtstreeks werkende rijksregels over activiteiten in de fysieke leefomgeving aan burgers, bedrijven en overheden als initiatiefnemers. Het gaat daarbij vooral om milieubelastende activiteiten en lozingsactiviteiten. Het Besluit bouwwerken leefomgeving stelt algemene, rechtstreeks werkende regels aan bouwwerkgerelateerde activiteiten in de leefomgeving. Ook dit besluit is gericht op iedereen die deze activiteiten uitvoert, vooral op burgers en bedrijven.

Regels per doelgroep

Een goed idee, want deze bundeling van omgevingsrecht levert een belangrijke bijdrage aan een eenvoudiger en daardoor beter kenbaar omgevingsrecht. Minister Schultz vindt het ‘belangrijk dat wordt aangesloten bij de wens van het bedrijfsleven en het bevoegd gezag om de regels per doelgroep (burgers, bedrijven en overheden) bij elkaar te brengen’, zodat een burger of bedrijf ‘niet meer allerlei sectorale AMvB’s hoeft te onderzoeken om te bepalen welke eisen van toepassing zijn op zijn initiatief.’

Klopt, maar een ondernemer die een fabriek wil bouwen moet nog steeds vier AMvB’s raadplegen. In het Omgevingsbesluit staat of voor zijn initiatief een omgevingsvergunning nodig is, dan wel algemene regels gelden. Die algemene regels staan in het Besluit activiteiten leefomgeving. In het Besluit kwaliteit leefomgeving staat welke beoordelingsregels gelden voor de omgevingsvergunning voor de bouwactiviteit. In elk geval zal de bouw moeten voldoen aan het Besluit bouwwerken leefomgeving.

Eén AMvB

Dit juridisch kwartetten is tamelijk eenvoudig te voorkomen door één AMvB, die ik gemakshalve het Omgevingsbesluit 2.0 noem. Pas dan kunnen burgers, bedrijven en overheden, maar ook rechters, wetenschappers en studenten volstaan met het raadplegen van een enkele AMvB. Dat sluit naadloos aan bij Aanwijzing 104 van de Aanwijzingen voor de regelgeving: ‘Indien een regeling voorziet in de verplichting of de bevoegdheid tot het vaststellen van uitvoeringsregelingen, wordt ter uitvoering van de hogere regeling zo mogelijk één algemene maatregel van bestuur of ministeriële regeling vastgesteld.’

Jan van den Broek volgt als Omgevingswetspecialist namens werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland de nieuwe wet op de voet. Lees hier zijn eerdere columns.