Meerwaarden van stadslandbouw zijn te proeven in Arnhem

In en rond gemeenten bloeien steeds meer volwaardige bewonersprojecten en ondernemingen rond stadslandbouw en voedselgemeenschappen. Arnhem spant hierin de kroon, volgens het Kennisplatform Stadslandbouw Nederland en het rijksprogramma DuurzaamDoor. De stad telt maar liefst 131 voedselinitiatieven en heeft zelfs een speciale wethouder Stadslandbouw en Eetbare Stad, Marco van der Wel: ‘Het zou mooi zijn als meer bestuurders voedselinitiatieven gaan omarmen en stadtslandbouw serieus gaan nemen.

Als Arnhemmers gemeentegrond op het oog hebben voor een initiatief met stadslandbouw, gaat de gemeente daar serieus mee aan de slag, vertelt Marco van der Wel. ‘Sinds ik wethouder ben, hebben we een duidelijke verandering doorgemaakt.’ Zo zou bij de wijk Elderveld een zonnepark komen, maar na veel protesten werd besloten om de grond, vier hectare groot, te bestemmen voor lokale voedselproductie. Het plan is gemaakt door bewoners. ‘Deze ontwikkeling past perfect bij mijn persoonlijke ambitie en drijfveren.’

Speciale ambtenaren

Arnhem telt inmiddels twee ambtenaren ‘stadslandbouw’ en jaarlijks is anderhalve ton beschikbaar voor het steunen van bewonersinitiatieven. Denk aan subsidie voor gereedschap, bodemonderzoek of infrastructuur. Van der Wel: ‘We hebben wel voorwaarden. Het moet een georganiseerd verband zijn, er moet een perspectief zijn van minimaal vijf jaar en het initiatief moet draagvlak hebben, bewoners moeten kunnen meedoen.’

Factsheet lokaal voedsel

Op de Dag van de Stad op 9 oktober in Arnhem ontving de wethouder het eerste exemplaar van de factsheet ‘Wat lokaal voedsel doet voor een gezonde en leefbare gemeente’ van het Kennisplatform Stadslandbouw Nederland. Het document bevat de belangrijkste wetenschappelijke feiten over de meerwaarden van stadslandbouw en voedselgemeenschappen en is bedoeld om het gesprek met en binnen gemeenten te starten. ‘Een mooi initiatief,’ aldus de Arnhemse wethouder. ‘Ik weet dat het nog wel eens lastig is om bestuurders te laten aanhaken. Maar overheden moeten veel meer van onderop gaan denken. De factsheet is daarbij erg handig en het is goed dat Stadslandbouw Nederland de beweging in heel Nederland wil stimuleren.’ De wethouder ziet ook heil in een bestuurstafel en een Dag van de Stadslandbouw. ‘Daar draag ik graag aan bij.’

De factsheet van Stadslandbouw Nederland is eigenlijk het verhaal van Arnhem, zegt de wethouder. ‘Ook wij denken dat lokaal voedsel verbindt. Het is fijn om elkaar te ontmoeten, samen te oogsten en te koken. En als wij gebieden openhouden voor voedselinitiatieven, voeren we meteen ook ons beleid uit om de kwaliteit van de bodem te verbeteren, water beter vast te houden en de biodiversiteit te vergroten.’

Weten wat je eet

Bij een aantal van de 131 Arnhemse voedselinitiatieven kunnen bewoners lid worden. Met de inkomsten is een bedrijfsmatige aanpak mogelijk. ‘En we zijn met onze boeren in gesprek over natuurinclusieve en plantaardige landbouw en bestaanszekerheid. Het moet in Arnhem de komende decennia goed boeren zijn in samenhang met fantastische natuur. We inspireren agrariërs trouwens ook door zelf op twintig hectare strokenteelt lupine, luzerne, boekweit, haver en wintertarwe te telen: zo kan het ook. Mijn ideaal? Het voedsel in Arnhem krijgt geen streepjescode. Het komt vanuit de tuin op je bord. Je weet wat je eet.’