Consequente transformatie-aanpak Circulaire Economie

Tessa de Haas deed veel ervaring op met hoe er wordt samengewerkt in de Nederlandse Circulaire Economie-praktijken. Of beter gezegd, hoe het niet werkt. Hoe het beter kan en moet. Als tafelsecretaris Circulaire Economie van DuurzaamDoor participeerde ze de afgelopen jaren in diverse praktijken, leerde en keek hierop terug.

Deze inzichten besprak ze samen met een select aantal betrokkenen in een leerkring. Samen ontdekten zij welke interventies op het gebied van samenwerking, nodig zijn voor een solide ontwikkeling van Circulaire Economie. En nu is het tijd voor vervolgstappen, om gefocust en met een gericht proces, sneller impact te maken. 

Initiatiefnemers helpen ontdekken

De leerervaringen van de afgelopen vier jaar heeft Tessa gevat in het Reisverhaal Circulaire Economie. Tessa: “Reisverhaal is een online middel, dat Circulaire Economie-initiatiefnemers helpt ontdekken in welke fase van hun project ze zijn. Ze zien wat die fase inhoudt en welke stappen zij kunnen nemen om in samenwerking tot resultaat te komen. Dit alles, geïllustreerd met ervaringen, vertelt vanuit de praktijk van een aantal initiatiefnemers en procesbegeleiders. Hun werkzaamheden en interventies worden in dit reisverhaal belicht. Waar liepen zij tegenaan en welke interventies deden zij vervolgens. Alles weergegeven om van te leren.”

Focus op leren en doorwerken

“’Samenwerken is ook een opgave’, zei een deelnemer uit de leerkring ooit tegen mij. Hij bedoelde dan vooral het leren van het organiseren van het transitieproces mét anderen. Leren transformeren speelt een cruciale rol hierin. Transitiesturing is een continue proces en moet samen worden georganiseerd. Het artikel ‘Transitie in de publieke arena’ geeft aan dat er bij de overheid best weinig aandacht is voor het menselijk handelen bij de transformatie. De visie is dat verandering van de collectieve mindset wenselijk is. Want we werken vanuit relaties en netwerken. Die zijn dominant. Maar ík zie dat er vooral aandacht is voor een instrumentele oriëntatie. Zolang dat niet wordt erkend en de overheid dit zelf niet ontwikkelt, slechten we de CE-barrières niet. DuurzaamDoor en dus ook de tafel Circulaire Economie spelen een belangrijke rol bij het werken vanuit relaties en netwerken. Met de focus op het leren en doorwerking. Cruciaal binnen dat geheel, is de rol van de ambtenaar. Zijn prioriteit wordt dan, zorgen voor het effectief samenwerken met en tussen verschillende stakeholders voor de transformatieopgaves.” 

Regionale ambtenaren en faciliterend rijk 

“De participatietafel Circulaire Economie focust op de doelgroep ‘faciliterend rijk’ en ‘regionale ambtenaren’. Eerdere ervaringen laten zien dat het samenspel tussen deze twee doelgroepen, initiatieven helpt om te versnellen. Wij zien initiatieven als ‘kiemen’, vanuit een geplant zaadje op weg naar een volwassen plant. En kiemen moeten zich verder ontwikkelen. Dat kan met het concept ‘vermogens’. Hiermee zien en tonen wij dat de slagkracht van duurzaamheidsprofessionals niet alleen afhangt van het kennisniveau, maar ook van mindset, competenties, vaardigheden en de systemen, processen en dominante denkbeelden. De hoofdvraag is dan: wat hebben ambtenaren in de regio nodig, om de ‘kiemen’ samen met pioniers door te laten groeien? En in hoeverre sluit het rijksoverheidsbeleid hierop aan, zodanig dat er versneld wordt? Welke interactie is er tussen rijksambtenaren en regio ambtenaren? Hoe ga je als transitieprofessional om met al die dynamiek, nieuwe netwerken en versnippering van budgetten?”

2021 - 2024

“De komende 4 jaar schalen wij op en focussen wij op een consequente transformatie-aanpak, zodanig dat de leerervaringen continue doorwerken. Uiteraard doe ik dat niet alleen, alles gaat in samenwerking. Ikzelf en ons team hebben het leren en het toepassen van ervaringen als uitgangspunt. Op dit moment (red. oktober 2021) vormen we met een aantal geselecteerden een kerngroep. Ik noem dat het krachtteam. Met dat krachtteam gaan wij drie projecten helpen. Op 9 december 2021 worden de inzichten, die wij tot dan toe hebben opgedaan, gedeeld op een event. Voor de komende vier jaar heb ik een route uitgestippeld, zodat wij, over de jaren heen, gestelde concrete doelen in stappen bereiken. Dit is gebaseerd op het VEERKRACHT-model.”