Drenthe legt bollentelers nog geen strobreed in de weg

De provincie Drenthe doet nagenoeg niets om de eigen inwoners te beschermen tegen het gebruik van kwalijke chemicaliën door bollentelers. Die kunnen hun goddelijke gang gaan. Daarmee wegen de belangen van telers zwaarder dan het belang van een gezonde en veilige leefomgeving voor mens, plant en dier.

Patstelling

Dat is de snoeiharde conclusie van de Noordelijke Rekenkamer in het maandag gepresenteerde rapport Zorgen voor morgen over de sierteelt in Drenthe, de vierde bloembollenprovincie van Nederland. Waar telers zweren dat de gebruikte gewasbeschermingsmiddelen veilig zijn, maken omwonenden, drinkwaterbedrijven en natuurbeschermingsorganisaties zich wel degelijk zorgen over de schadelijkheid van de pesticiden. Zij kijken naar de provincie om de ontstane patstelling - de kwestie speelt al jaren - te doorbreken, maar die doet volgens de rekenkameronderzoekers bar weinig.

Aanvullende regels

De provincie, zo concluderen ze, voert nog steeds weinig regie op de bollenteelt. ‘Gedeputeerde Staten zeggen geen reële mogelijkheden te zien om planologische grenzen te stellen aan de bollenteelt. Zij willen bovenop de geldende Europese en nationale regels geen aanvullende regels aan de landbouw opleggen en zetten in op vrijwilligheid. Daarmee gaan Gedeputeerde Staten voorbij aan de provinciale taak om in de ruimtelijke ordening een 'evenwichtige toedeling van functies aan locaties' te bevorderen en te bewaken, en aan het instrumentarium dat de provincie daartoe kan inzetten.’

Milieuschade

De provincie laat de bollenteelt volgens de onderzoekers over aan het vrije spel van de maatschappelijke krachten, wat nadelig uitpakt voor omwonenden van de bollentelers. Effectief beleid om de schade aan mens en milieu als gevolg van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te minimaliseren ontbreekt, omdat de provincie geen extra regels wil opleggen aan de landbouwsector. Specifiek beleid om te voorkomen dat gewasbeschermingsmiddelen in het grond- en oppervlaktewater rondom bollenvelden terecht komen is er niet.

Omgevingswet

Gedeputeerde Staten zeggen geen reële mogelijkheden te zien om planologische grenzen te stellen aan de bollenteelt. De ruimte om zulk beleid te voeren heeft de provincie volgens de rekenkamer zeker wel. ‘De Omgevingswet geeft de provincie de taak een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit in stand te houden. Uit Europese richtlijnen volgt dat de provincie passende maatregelen moet treffen ter bescherming van het aquatische milieu en het drinkwater tegen het effect van gewasbeschermingsmiddelen. Daarnaast is de provincie verplicht het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in specifieke gebieden, onder andere Natura 2000-gebieden, te minimaliseren of te verbieden’, zo stellen ze. Het huidige beleid Drenthe op het gebied van verduurzaming van de bollenteelt is echter vooral gericht op vrijwilligheid.

Klachten

 ‘De provincie Drenthe laat kansen liggen om risico’s van gewasbeschermingsmiddelen te verminderen en zorgen van omwonenden weg te nemen. Alleen al op basis van het voorzorgbeginsel is het raadzaam zorgvuldig om te gaan met onzekerheden. Omwonenden vinden bovendien niet eens een plek waar hun klachten worden gehoord. Zo heeft de provincie weliswaar het programma Duurzame Bollenteelt Drenthe opgezet, maar natuur- en milieuorganisaties en omwonenden zijn niet uitgenodigd eraan.

Visie

De belangrijkste aanbeveling van de rekenkamer aan het provinciebestuur is om de regie te nemen in dit dossier en samen met ondernemers, ketenpartners, gemeenten, waterschappen, omwonenden en natuurbeschermingsorganisaties een visie op bollen- en sierteelt in Drenthe te ontwikkelen. En niet te vergeten daarbij ook gebruik te maken van de ruimtelijke bevoegdheden om bollen- en sierteelt te reguleren (waar wel en waar niet) in het belang van het halen van de provinciale doelen op het gebied van (grond)waterkwaliteit, kwaliteit van de leefomgeving en de natuur.