Zorg voor kwetsbare groepen naar een hoger plan

We zien bij de meest kwetsbare inwoners dat ze nog te vaak met de rug worden aangekeken door buurtgenoten. Het risico om tussen wal en schip te vallen van het woud aan regels en voorzieningen is te groot. De basisbehoefte van kwetsbare inwoners is zich thuis voelen in de buurt en ongedwongen contact hebben met buurtbewoners.

Zij kunnen zich goed staande houden als zij kunnen rekenen op persoonlijke aandacht en ondersteuning van familie, vrienden, kennissen en professionals. In het uiterste geval moeten zij kunnen terugvallen op een beschermde omgeving zodra het thuis even niet meer lukt. Om daarvoor te zorgen is het nodig om de zorg voor de meest kwetsbare inwoners naar een hoger plan te tillen.

Eind 2020 nodigde Companen 35 Nederlandse experts digitaal aan tafel om na te denken over het op een hoger plan brengen van de integratie van de meest kwetsbare bewoners in de wijk. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de meest kwetsbare inwoners op een normale manier onderdeel kunnen uitmaken van het wijkleven? Welk woon- en zorgaanbod draagt daaraan bij en welk aanbod zijn we liever kwijt dan rijk?

Van exclusie naar inclusie
Keynote-spreker Erik Dannenberg, voorzitter van Divosa, trapte de bijeenkomst af met een korte geschiedenis van de Nederlandse zorgstaat. Als ervaren zorgdirecteur en woonwethouder beschrijft hij waarom mensen met hun zorgvraag steeds vaker terecht komen bij de overheid in plaats van familie, de kerk of een werkgever. Door de jaren heen groeit de zorgstaat en daarmee ook het zogenaamde ‘zorg-denken’. Het individu wordt voortdurend geproblematiseerd. Op allerlei manieren wordt hij of zij aan de gewone maatschappij onttrokken. Terwijl het juist voor mensen met een zorgvraag belangrijk is om te integreren in de wijk, daar aanspraak te hebben en zo nodig geholpen te worden. De zorgaanbieder zou eigenlijk een stapje terug moeten doen, waardoor er meer ruimte is voor (informele) zorg voor elkaar. Daardoor kunnen mensen makkelijker blijven wonen waar ze zich prettig voelen; ook als ze in zwaar weer terechtkomen. Dannenberg vat dat samen als “van exclusie naar inclusie”. Oftewel het uit de probleemsfeer halen van zorg en het normaliseren van het steuntje in de rug.

Kennisdeling en inspiratie
Tijdens de bijeenkomst zijn inspirerende voorbeelden uitgewisseld, zoals de Woonladder in Ede. Ook is nagedacht hoe op handen zijnde systeemwijzigingen bijdragen aan de integratie van kwetsbare bewoners in de wijk. Ook hier de belangrijkste conclusie: haal zorg en ondersteuning van deze mensen uit de probleemsfeer . Het is immers normaal dat je soms een steuntje in de rug nodig hebt om goed te kunnen functioneren. Ook de Woonladder van de gemeente Ede kon in die zin op waardering rekenen. De Woonladder biedt perspectief op zelfstandig wonen, maar met de mogelijkheid om dat te doen in behapbare stapjes en in woonvormen met een menselijke maat. Vooral de keuze van de gemeente om koopaanbod op Funda te benutten voor kleinschalige woonvoorzieningen sprak deelnemers aan. Met deze onconventionele oplossing kan de integratie van de bewoners worden bevorderd en tegelijk een goede spreiding van woonzorgaanbod in koopwijken.

Expertnetwerk
De bijeenkomst beviel zo goed dat de aanwezigen hebben afgesproken om als expertnetwerk verder te werken aan de verbetering van de integratie van kwetsbare groepen. Het is nodig om in deze onzekere transitieperiode van elkaars kennis gebruik te maken. Er staan namelijk nog veel beleidsontwikkelingen voor de deur, zoals de ophanden zijnde decentralisering van Beschermd Wonen. De deelnemers geven voor de komende 5 jaar de volgende onderwerpen de hoogste prioriteit: het realiseren van tussenvormen, het maximaal inzetten van beschermd thuis, de inclusie van kwetsbare groepen in de wijk en het op peil houden van de goedkope voorraad binnen de sociale huur. Als u geïnteresseerd bent om hieraan bij te dragen of informatie te ontvangen over de voortgang dan kunt u contact opnemen met Roosje van Leerof Martin Bleijenburg van Companen.